смел (прид.)
И, ако со виното вдовица вашата силна жед ја загасила медно, а ако ви бацило рака со насмевка милна сираче нејако, бедно, ил ако во гозби сте имале почесно место — кое е гордост, би рекол - и ако здравицата вам ви се здравила често: здравје ви посакал секој — па, да се присетиме ние за тоа и нека да се покажеме смели!
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Па кога Кузман сред јарост и мака се провикна: ... „Бидете смели, о деца на Река! Нечесност не ќе нѐ плаши.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Да, слугите на Арес ќе го слават, мајко, сето што тој го сторил в подвиг смел, и сите певци ќе те слават секаде по светот со еден занес толку врел.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
И наскоро оган се отвори, вџашен, — од едната страна комитите смели, бестрашните чеда во животот страшен, од другата Турци на булуци цели.
„Локвата и Вињари“
од Лазар Поп Трајков
(1903)
Од мртвенски сништа тие ќе ве будат вас, јунаци смели, со песна и смешка, со гороцвет кревок, со цвеќа ве нудат, што лежите вие во гробнина тешка. Bo избрана куќа сте легнати тука на вишина свежа, и зелена, студна, и бескраен поглед насекаде пука и успива душа во возбуда чудна.
„Локвата и Вињари“
од Лазар Поп Трајков
(1903)
Минале години... дружина водел и Парапунов партизан смел, Вапцаров в песни те славел, Пирин, од бојни песни венец ти сплел.
„Мое село“
од Ванчо Николески
(1950)
- Не ми се оди веќе во гимназијата, се пофалив и се зачудив на неочекуваната смела решеност со која му се доверував на Пенча.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
И почна да ја фали нејзината смела постапка: — Как ќе си грешила, невесто!
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Секогаш наслутена во водите и мракот ти гриво блага гриво груба нерамнодушно смела секогаш жилаво месо на земјата и ноќта гриво остра сабјо немирна на виделото по сребрената врвица на просторот како зрак и како светкавица
„Дождови“
од Матеја Матевски
(1956)
Неговиот бел завој стана нешто неразделно и дури неопходно за погледите на смелите борци од Мечкин Камен...
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
А кога смелите ловци се наближија Сашо наеднаш се исправи ја крена пушката и викна: - Бум! Бум! Бум!
„Било едно дете“
од Глигор Поповски
(1959)
Глигор испитувачки ги шеташе своите големи смели очи по рапавината на Џемал-ага.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Колку повеќе се будеше, сѐ поодредено разбираше дека она одвратното и навредливото е токму тоа што постои, а она што го прекина овој смел глас е така полнолико гордо, силно и младо и сета негова намачена душа жедува за она што веќе не постои и што престанало да биде живот и се претворило во некаква оддалечена светлина а без која е тескобно и мрачно.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Тоа пееше: Облакот е голем, облакот е бел, облакот е коза или облак смел.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
И одеа двете момчиња угоре, носејќи ги во мислите смелите партизани, кои пред триесетина години ги минувале овие места.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Честите судрувања со потерите, откаде тој излегуваше секогаш победник го направија силен и симпатичен во очите на мариовските селани, додека четата од Организацијата имаше сосема друг став.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
— Е, море, дојдовме, Толе, ете, без изим, туку ќе проштаваш.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Во собата, над креветот, виси сликата на Ататурк; смела и решителна физиономија, која успеала турскиот народ да го поведе против заостанатоста, а за нов и понапреден живот.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Колку да им беше непријатно и на нашите учители и на нашите воспитувачи, колку да беа смели луѓе, во духот на времето, прекалени, храбри луѓе, самопрегорни, не можеа толку лесно и на крај да излезат со вошките.
„Големата вода“
од Живко Чинго
(1984)
Умира и се менува со нов, ни тој не може да му одолее на летниот валцер... ен два три...ја загнездил мама во себе и танцуваат, танцуваат...ен два три...ен два три...како е можно да не те повлече таа неумолива, таа безгрижна вртелешка...ен два три... нашето страдање е и радост и ново раѓање...ен два три...смеата нека е смела и брза – повеќе да дава помалку да чува...ен два три... зборовите сакати се, мислите немоќни се губат – кога сме плен на тонот снен...ен два три...ен два три...моите бледолики родители меѓу исончаните мускули на танцувачите меѓу црвените жици на решетките...ен два три...ен два три...
„Слово за змијата“
од Александар Прокопиев
(1992)
