мака (ж.)
- Земјоделци, служители на Деметра баш така шепотеа за гласот зол, а жените, штом чуја, писнаа од силна мака и коси корнеа од бол.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Па кога Кузман сред јарост и мака се провикна: ... „Бидете смели, о деца на Река! Нечесност не ќе нѐ плаши.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Мајката, која беше изумена сета, штом ова го слушна, над маката бескрајна своја затажи, припадна клета.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Седнах, моми, окол' баба пред црковни врати, па сја пуљам и сја чудам зашт' е жаловита и што барат в таква доба т'мна и вечерна, кога људи сја собират дома си сос чељад; кога људи си оставјат дневни си печалби и сбирајат окол' себе дребни, мили рожби, па с них они сја печаљат да сја развесељат, да забравјат дни си чрни, маки, таги, глоби...
„Крвава кошула“
од Рајко Жинзифов
(1870)
Много време и години тешки, чрни, клети, п'лни с маки, п'лни с глоби минаха през глава, докат ја таква си станах, како што ме гледаш.
„Крвава кошула“
од Рајко Жинзифов
(1870)
Али враг да земит, моми, ум, перо ми клето, че то искат да приказват с вас за таги, маки.
„Крвава кошула“
од Рајко Жинзифов
(1870)
Така куртулија од вас да имаме, од вашиве маки што ни ги давате.“
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Прави што правиш, чести си го таткото и мајката да не добиеш некоја клетва во некој лош саат, за да тргаш мака".
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Како било и што било, што се прават тамошните луѓе штркови, другаш ќе ви кажам, браќа им рекол Силјан, сега згора-згора ќе ви кажам оти и јас се сторив штрк на двапати и едно цело лето сум ви седел овде на нашава куќа и сум патил триста маки; арно ама не верувам да ми верувате оти сум бил штрк.“
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Што сакаше да рече Турција со тие списоци е многу јасно: „Јас сакам да воведам реформи во Македонија, но наместо реформи сега-засега ќе воведам аскер и маки, зашто земјата се готви за револуција, подготвувана од престапното работење на комитетите, коишто претставуваат како држава во држава: ќе ми дозволите првин да ја смирам земјата и да воведам мир, а после ќе се воведат нужните реформи”.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Убеден сум дека за мошне кратко време, освен тенкиот слој на македонската интелигенција школувана во бугарските училишта, народот ќе го отфрли бугарскиот јазик и ќе го прифати македонскиот, односно мајчиниот, бидејќи ќе нема потреба да го учи, како што со мака го прави тоа со бугарскиот јазик.”
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Со маузер в рака прав чекори сега, јаребица итра, тој — Поповски Лаки, да не речат дека пред аскерот бега, да речат, што не го плашат маки
„Локвата и Вињари“
од Лазар Поп Трајков
(1903)
Загинавте млади, о јунаци бујни, мажествено, чесно, со пушките в рака, И пред да се кренат бајраците рујни, на агата вие му внушивте мака.
„Локвата и Вињари“
од Лазар Поп Трајков
(1903)
Кого го удриле, кого за гуша го фатиле овие бели рачиња, та да тргаш мака за татко ти во туѓина?
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
ЗАФИР: Бездушници, убијци! Печалат на маката наша!
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
ЕФКА: Море, Томче, не слушај ја ти неа: едно мисли, друго зборува. Од мака, многу е сакалдисана.
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
ТОМЧЕ: Зошто така ме пукаш, Стојанке? Ќе пукнам од мака кога ми зборуваш така!
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
Туку, може да е од што ти е мака на душата... за лозјето... Е, и мене ми е жал, туку...
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
Море луѓе, за маки сме родени! Да беше така —не ќе беше вака!
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
Ама посиромашки, ама со голема мака, како досега и отсега ќе се бориме и ќе живееме!
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
