остен (м.)
– „Тепање, ем лошо тепање сум му сторил, рекол Божин, со остенот ногата сум му ја окршил, ама сиот кабает го има Велко, што сеедно се џареше во него и не ми ги тераше воловите арно.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
– „Е лели и ова не ми го веруваш, бре татко, ами кога беше ти на орање во големата нива, лели ти ги тераше Велко воловите и јас си зобав црви во браздите изорани; ами лели Велко ти рече два три пата: дедо, дедо, нашиот штрк ете го зад тебе, и ти на треќиот пат ме удри со остенот и ми ја окрши писката од ногата, та едно чудо време боледував, одвај дури оздравев.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Тоа рече Божин и замавна со остенот на штркот, та беше го удрил по десната нога.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
По ѕидот на долни крај наколкани се колје, со куки и без куки, на кои се обесуваат секирите; направени се по две три камари во кои кокошките несат јајца, а на гредите во овој дел на куќата се фрлени разни алати: рала, јареми, косила, дршки за мотики, лопати, казми и ред други дрвени остени, ластагарки, стапови, кои чекаат да ги заменат тие што се во употреба.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
И ене го најпосле и „Илиос“ на Трибор, како нункова погача, на лоза печена, поцрвенета на горната коринка. Не излегол ни еден остен, а веќе насекаде се осетува неговото пријатно присуство со светлиот поглед и пријатната пролетна топлина.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Дали некој може ли не може да работи, никој не го праша. Грбачот е исто што и остенот на воловите.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Гладот, немаштијата, ограбената земја од туѓи и домашни сајбии како остен ги дупеа и ги гонеа во туѓина...
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
И луѓето замолкнуваа, боцнати како со остен во срцето од Аргировите зборови.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Од исток сонцето беше отскокнало еден остен.
„Волшебното самарче“
од Ванчо Николески
(1967)
До зајдисонце имаше уште два остена кога Трајче влезе во Мацково.
„Волшебното самарче“
од Ванчо Николески
(1967)
Го стави писменцето в џеб, се сврте, па како со остен да го боцка некој, протрча покрај колибата, и продолжи да трча по патот, сѐ по свежите траги останати од тркалата на џипот.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
А со умот си велеше: „Чекај, агачко, да видиш како се кршат остените од нашите грбови. Не ќе ти текне уште еднаш да ги погледаш, а не да ги кршиш од нас".
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Пред зори, кога Деницата веќе искочи над Перун неколку остени, стигнаа на „Висока“ и беловодичани предложија тука да се денува.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
11. ГО ДУПИШ СО ОСТЕН, А ТОЈ ВЕЛИ ТРН МИ ВАДИШ - каде ли се сѐ зачекорува со таква здрава нога?
„Куршуми низ времето“
од Љупчо Стојменски
(1976)
Лаката од Адема беше голема, пет кила семе бери, а бегот сака неделава да биде изорана и посадена царевка, инаку се знае, ќе го јадат остенот секој ден.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Пред свечерување, може имаше едно два остени за да зајде сонцето зад планината, излеговме горе.
„На пат со времето“
од Петре Наковски
(2010)
А такви офкања многупати имам слушнато од погодоците на моите камења и на мојот остен.
„Желките од рајската градина“
од Србо Ивановски
(2010)
Но, тука беше дежурната Анѓа која како со остен ја будеше не давајќи ѝ ни минутка сон.
„Последната алка“
од Стојан Арсиќ
(2013)
