свесен (прид.)
Долгот кон татковината и народот, до неговото исполнување, се вика народен идеал и кон неговото исполнување треба да се стреми секој свесен човек.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Во таков случај секој ќе беше свесен оти не само Македонците, ами и Бугарите од Бугарија и од Тракија прават еднаква со нив отстапка во полза на центарот.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Една ме има, ами од што не е свесна работи да ме нема.
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
ИЛИЈА: Не! Јас сум свесен и од народноста не правам партии.
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
Свесен дека е во првиот план на вниманието, син ѝ одеше по неа, ги покажуваше колениците со артистичен гест и сосила ги цедеше последните солзи од маченичките очи.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Свесни за својот долг кон Татковината, тие беа тврдо решени да изгинат сите, до еден, но да не отстапат ни педа.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
„Смислете нешто. Обидете се со некој арабаџија.“ Боже, биди милозлив како што си мудар, мислеа тие и беа покорни во својата нејакост, свесни дека сѐ се само не и ум.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Дури по извесно време станува свесен за пликот што го има во рацете.
„Црнила“
од Коле Чашуле
(1960)
Дури кога ќе дојде на средината од собата, станува свесна за револверот во своите раце.
„Црнила“
од Коле Чашуле
(1960)
ИВАН: (Во првите мигови тој им се предава на тие бакнежи, дури се обидува и да се поигра со нив, но набрзо станува свесен дека со Неда нешто нечекано се случува и затоа ја зема нејзината глава во своите раце, се обидува да ѝ погледне во очите.) Ти плачеш?
„Црнила“
од Коле Чашуле
(1960)
Знаеше дека се такви и од сета игривост што ја имаа, во нивниот синџир беше собрана игривоста на целото тоа разденување, таа ги исполнуваше нивните само привидно стамени и одмерени движења, знаеше дека уште следниот миг дури да трпнеш можат да исчезнат, како изветреани, знаеше дека може да ги исплаши само едно мало сомнително раздвижување на воздухот, што не дошло од нив, бидејќи беа свесни дека се сами на тие своти вишини, дека тие се само нивни.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Остана долго така, со посегната рака, свесен и за плачот во својата подотворена уста, свесен и за натежнатите солзи по своето лице, кои ги пушташе да му се леат сами, а јаренцето ниеднаш не престана да му ги поминува секогаш наново сите негови прсти.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Тој миг всушност треба секогаш да биде во тебе, готов за целото време, да ги знаеш сите движења за него, изострен, постојан, но и скриен така за и самиот да не бидеш свесен за него. Затоа и се вика лов.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Не беше ни свесен докрај за сето она што се случува околу него и со него, и за својата крајно тешка положба.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Овој дел од патувањето на двајцата војници, одбележува една историска епоха, ја бележи апсурноста и трагичноста на таа војна, која воглавно се отсликува преку нивните регистрирани доживувања (низ исповедта на нараторот, кој знае сѐ, но не е сосема сигурен), без да се свесни, или се нецелосно свесни протагонисти на тие дејанија...
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
Оти, токму од тој ограничен перспективен агол на човековите инстиктивни воени дела, токму од аголот на тие инстиктивно артикулирани настани и ситуации за време на патувањето, низ тие доживувања на јунаците од ова дело, низ резонансите кои ликовите ги рефлектираат без да се свесни за тоа, авторот ќе успее да отслика една цела епопеја на бедотија на Балканските војни...
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
Свесен за својот крај, со последната капка здрав разум, се изгубил во планината и никогаш ништо повеќе не се слушнало за него. Умрел на волчешки начин.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
- Друго време, други луѓе се, - имаше обичај да се теши старецот, свесен, иако незадоволен, дека син му има право.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
По тие часови почнав да откривам и нови чувства кон таа жена, и покрај свесниот отпор што ме држеше на раздалеченост од неа.
„Друга мајка“
од Драгица Најческа
(1979)
Свесен сум дека вас ве глода и друга мака: вие не знаете што точно сака вашето срце.
„Диво месо“
од Горан Стефановски
(1979)
