украс (м.)
Се најдов во небрана — изненадена сум невела — не чини неј — нив непара — не толку нетоп — невестински украс од тенеќија кој ја заменува короната ниа — оние нии — нив нуна — кума (делхинутив — кумица) нишан — знак нишка — нит, нитка на платно нишчелки — направа на разбој за ткаење ној— оној ногашчка — наплеток од косата обрецнам — врекнам, нависоко ќе проговорам обрус — долга везана крпа со реси од која се прави чалма на главата одер — врста кревет на столни ногари закопани в земји на кој се чуваат алиштата и покровите во визбата одвраќам вода — басна на вода за да се мени положбата во која се најдува озастра — утринава онбашија — турски војник десетар — каплар опурчак — искинат опинок кој веќе не се носи оралиште — место каде се игра оро ораџика — жена што игра оро орјатка — погрден збор за жена со која друга жена е скарана орман — густа гора оужје — накит олепела — лесна клетва осмак — мера за жито 50 оки отпуст — поповска песна пред свршетокот на извесна. служба павти — женски накит од сребро и бакар пагурче — сад за ракија пазамарка — џеб на селска кошула пајвани — ортомчиња со кои му се врзуваат нозете на коњ да оди раван — ситно парка — што ѝ е, што ѝ пречи да направи нешто паскурник — шара за шарање поскури пачавриче — книжулче, може и крпче од ткаенина пашит — без самар коњ, маска, магаре пералник — котел во кој се топли вода за перење песјачка — погрден збор за жена со која друга жена е карана петле — во онаа см. наполеон — пара златна француска со петле на неа петравил — епитрахил петреви гаѓи — горско цвеќе пинок — опинок плак — старец плетва — трева во сеидбата поврзало — врвца на торба или вреќа, како и на огламник на добиток подвеска — дел од селска облека.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Сите украси што ги прават жените привлечни, сакани - нужно долго сокривани - наеднаш се покажуваат, затреперуваат, разгируваат слободно, копнежно.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
22. АКО СУМ ЗЕМАЛ, ТА НЕ СУМ ГО УКРАЛ - тоа да е словото на најхуман закон: си зел, значи, туѓо, онака, за украс, зошто да прашуваат од каде и како...
„Куршуми низ времето“
од Љупчо Стојменски
(1976)
Употребени се сите градежни материјали со кои се располагало за што подобро да се истакнат шарките и украсите на куќата, да се уочи бордурата, фризот, симсот под стреата, цолбанките над прозорците и вратите што претставуваат прекрасна орнаментика, вез, разграната лоза, муренкови лисја, трендафили, леси, плетенки дворедни, троредни, гулаби доближани со клуновите, пауни, еленчиња, риби, сонце.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Секоја куќа си ја задржала својата посебна боја, својот посебен изглед, фасада, стил, украс.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Правена е по план, донесен од Германија, каде што тако му работеше како слаткар: куќата е со висок стрмен покрив кој не држи снег, и на кој, на сите четири страни, има тавански прозорчиња што го осветлуваат просторот под покривот; на сите четири ѕида од куќата: и на долниот и нагорниот кат, има мали дрвени балкончиња и тесни врати кои излегуваат на нив; над нив има гипсени украси: развлечени триаголници што се испакнуваат од фасадата; по рабовите на куќата, исто така, се спуштаат гипсени бордури; куќата е обградена со зеленило што ја прави уште поубава; пред куќата нема градина како пред многу други куќи, туку е посеана ниска трева која како зелено кадифе го покрива сиот простор; низ тревата постојано се разлева една браздичка со вода и ѝ дава свежина и силно, блескаво, зеленило; пред куќата, под лозницата што е разгранета на дрвени потпирачи, се белее гроб направен од мермер; околу него цвеќиња и масичка и столчиња направени од преполовени костенови стеблаци; оградата на дворот е од мазни дабови плотици со куси врвови исшилени како запци од шара.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Вие и сега имате очи, уши и нос, но не ги употребувате. Ви служат како украс.
„Диво месо“
од Горан Стефановски
(1979)
Однадвор остава впечаток со грандиозноста, а внатре е без икони, без украси, само се некои релјефи и со извишени слики на проповедниците во олтарот.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Неугледна зграда, половината под земја, мемлива, со груб малтер, со малку украси.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Се разбира, Варшава, која даде големи жртви во војната, е сета во споменици, железни спомен- плочи и слично, кои новите генрации го потстуваат за тоа дека овој град - маченик, страдалник и херој, некогаш физички уништен од Хитлерова Германија, успеал да се издигне од пепелта на уништувањето: поубав, полн со сите свои знаменитости од минатото, кои биле, кои и денес се украс на овој град.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Подарок може да биде цвет, јаболко, книга, некаков украс и слично.
„Добри мои, добар ден“
од Глигор Поповски
(1983)
Главите на сојовите од Потковицата, речиси сите, заедно со Максима и со Костадина Дамчески уште од вечер отидоа на пазар во Прилеп, главно за да купуваат коприна, мониста, пулејки и друго што е потребно за везење и за украс на жените.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Секогаш подмолниот Арсо Арнаутче доаѓал на прсти и бил без оние извалкани крпи врз окото, сега со некаква бела превивка што можела да претставува повеќе контички украс отколку заштита на рана од јатаган.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Емајлот е стаклеста супстанција која се употребува не само како украс туку пред сѐ како заштита.
„МАРГИНА бр. 6-7“
(1994)
Марија беше убава жена: имаше привлечно лице со блага насмевка со која ги откриваше бисерните заби, кои, се чинеше, повеќе ѝ служат како украс, отколку за јадење.
„Животраг“
од Јован Стрезовски
(1995)
Таква беше и една пудлица која одамна престојуваше во Пансионот и која беше накитена со украси: на ушите обетки, а на вратот огрлица како девојка.
„Животраг“
од Јован Стрезовски
(1995)
Случајно или заради украс, на неговата долга брада лежеше закачено со штипка живо ракче.
„Пупи Паф во Шумшул град“
од Славко Јаневски
(1996)
Тоа огледало на разочарувањето ја покажува другата страна на измамувачката природна стварност, светот како таков, бидејќи светот и не е друго освен „лавиринт на измами, невистини и привиди“. *Како најчесто фантастички компониран украс од животински и билни мотиви, гротеската ги декорира античките терми и гробници (grotta = пештера).
„МАРГИНА бр. 26-28“
(1996)
Земјата се затресе. Сите заспани испоскокаа едноврздруго. Вистинска дармадана. Потонаа светлината, украсите.
„Авантурите на Дедо Мраз“
од Ристо Давчевски
(1997)
А, камчево личи на килибар, една смола, многу скапа и ценета, од која се изработуваат украси за прстени, ѓердани и друг накит.
„Игбал, мојата тајна“
од Јагода Михајловска Георгиева
(2000)
