царевка (ж.)
Уште пред да дојдат на „Гошово“ Доста поотежна, но бидејќи домашните работи и работите по градините и царевките не беа толку зорт, Митра не можеше да ја сети на кој ред е.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Затоа и бабата Тода си седна каде што и е редот — на долниот крај на трпезата и убаво си се накрка од дебелиот грашок и топлите погачи, та за царевка непара се стегаше оти беше без заби.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Истребија жените еден котел царевка, уште еден грав; ги сварија во големите латвици, и кога дојдоа сповојничарките, секоја со по двет-три деца, ја исркаа царевката, го макнаа грашокот со топлите булиња и погачи, го поткренаа сите „новиот човек".
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Полека, внимавајќи да не шушка со лисјата, Цепенко зачекори низ царевката и се добра до големиот густеж од капини испречен на самата меѓа - меѓу нивата и патот.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Пред нејзините нозе лежеше злато, истурено како куп царевка и чудно светеше.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Цепенко брзо клекна и се спотаи среде набуената царевка. Босиот продолжуваше да оди по патот.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Ако посееш царевка, ќе се спржи, што ќе остане, чавки ќе го исколваат.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Лаката од Адема беше голема, пет кила семе бери, а бегот сака неделава да биде изорана и посадена царевка, инаку се знае, ќе го јадат остенот секој ден.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
2. Летото помина, седбата се собра. Адем ги наполни амбарите со одлична крушевичка 'рж; царевките родија не полошо од 'ржите и јачмењето.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Вечерта, уште во муграта навртоа долу Дуков Рид и седнаа над лат во царевката на Мијаковци, бидејќи слушнаа глае одзад нив. Не поминаа ни петдесет минути, се зададе човек со две магариња сено товарени.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
25
но ти не се враќаш
само јас се играм
и во занес, и во очај
зашто ништо нема моќ
нема такво време
ни таков живот
обнова нема
близина блага ни блаженство
зашто далеку одовде
ги нема милите предмети
нема реки ни планини
нема езера ни миризби
и кајшто ги има
зашто сѐ е црвен кантарион
отсега па натаму
лековита но горчлива
пресеклива трева, жива лава
и сѐ е грешка
и нема помирување
и другото е друго, трето
и сѐ се брои
а ти си единствена, неделлива
грутка, Младост
и мака и мак, и зрнце царевка
царска приказна
полна пресврти и препознавања
делби и разделби
неразрешливи заплети
- и душата ти е водена низ мрак
од незнаење кон знаење,
трагично, Аристотеле –
зашто некој ја негува
уметноста на фугата
бегството, селидбата!
„Ерато“
од Катица Ќулавкова
(2008)
