ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Се испостави дека едниот од нив беше просто мртовченце, дете од некои тринаесет години.

Старецот тргна по него и на една клупа, во пријатно катче, под зелените шушкави дрвја ги здогледа Михаил, кој седеше со прекрстени нозе, и со него уште двајца, очевидно, исто мртовци.

Тогаш Филип имаше тринаесет години.

Го спуштија во гробот на татко му. Под сливата што тој ја насади за Митре.

Кога имав тринаесет години доживеав засрамувачко искуство.

На лавежот од песот истрча мало девојче — два тринаесет години, го искара, откако виде дека гостите не се Турци.

Нивниот најславен наследник сигурно е Голем-от од Прага, од едно прашко гето, кој наводно “живеел” тринаесет години и кој веројатно, да антиципираме, влијаел на славниот “откачен” сликар Арчимболдо.

Јас, тоа последно лето што го поминав во нашето село, бев на возраст од единаесет години, мојата сестра Ева тогаш имаше тринаесет години и нашиот брат Тома на возраст од петнаесет години.

Кога големата војна заврши, тогаш ние имавме по дванаесет и тринаесет години и по цели денови тогаш само за војување се зборуваше.

За време на последните години на војната го завршува лицејот и заминува за шпанија; под влијание на тогашните “ултраисти” (кои, заедно со некои други, пред повеќе од пола столетие одредени историчари на хиспанската литература ќе ги опфатат како “постмодернисти”, што била прва употреба на овој израз во книжевната историја), ги пишува и објавува првите песни.

На почетокот на Првата светска војна, со семејството заминува за Европа, каде што во женева престојува во лицеј; учи француски, германски и латински.

Во 1921-та се враќа во Аргентина и со татковска помош 1923-та ја печати својата прва книга, збирката песни Одушевеност од Буенос Аирес.

Својот прв краток расказ, “Крал на Џунглата” го објавил на тринаесет години.

„Навистина ли поминале толку години?“ „Навистина,“ реков.

Се сврте кон мене. „Доктор Гете ми рече дека оттогаш поминале тринаесет години,“ и со неверување одмавна со главата.

Бидејќи ветрот им одеше сѐ наспроти бродот, мораа да пловат засолнети од Кипар и тој помина долго време загледан копнежливо кон копното, кон Тарс, кон градот во кој ги остави мајка си и татко си кога на тринаесет години замина за Ерусалим.

Не сум се видел со него цели тринаесет години.

Имате половина час да го пополните тестот.“, со по малку пискав но сепак одлучен глас еден ученик на околу тринаесет години им даваше инструкции на неговите професори.

„Од срце“. Така се зборуваше низ Автокоманда кога најмалиот, со име од една приказна за деца (во која тој имаше само сестричка), имаше три, а најголемата дада тринаесет години.

Не бил фанариот, се колнел, не веќе распоп ами побратим или брат на светиот Гаврил Лесновски, дека во манастирот пеел на јазик на кој го научил да пее калуѓерот што го нашол по борбите со аскерот на пашата Лобуд, како што го научил да копа и да јаде половина од она што можел да изеде негов врсник, парче поскура, неколку маслинки и капка вино.

Така лутајќи ноќе од шума до шума и од село до село, по тринаесет години, се нашол на своја голема несреќа во Лесново ...

И сѐ почесто се разбудувал наутро на непознати места, еднаш дури и со нога над јама со четири волчи младенчиња.

Но помеѓу ноќното ловење на полуголиот господов слуга и настанот што долу, во селото, тој некако им го раскажал на ловците од Кукулино и на неколцината ранобудни лесновци, лежеле во просторот на времето полни тринаесет години.

Постел тринаесет години.

Некој сакал да се ослободи и од последните сомневања: - Зошто ти, оче Панделиј, се вртеше како во велјасаботна ноќ околу куќата на Фиданка Кукникова ако си постел тринаесет години и ако не ти се пријало бело мевце?

Најпосле се напентарил по стеблото со мртва кора Онисифор Мечкојад и го повлекол по себе.

Така, е, ќе се покорат сите пред него, бездруго, бездруго, а тој, ќе види веќе, може и да им прости.

Коњите ме разбираат. – Како го правиш тоа? – реков јас. – И јас имам разбирање за коњот, – рече тој. – Да, но какво разбирање? – реков јас. – Едноставно и искрено, – рече тој. – Би сакал да знам како да постигнам такво разбирање за коњите, – реков јас. – Ти си уште мало дете, – рече тој. – Кога ќе имаш тринаесет години, ќе знаеш.

Потоа пристигна уште еден гостин, еден фармер по име Џон Биро, еден Асирец кој поради осаменоста беше научил да зборува ерменски.

Бино пак го покани сега нему да му се предаде како пред дванаесет тринаесет години што го канеше да му се предаде на мудурот, бидејќи сега тој седеше на тој стол, но тоа само го налути Јована, та за инает на Бина реши да се предаде, но не нему, ами направо на окружниот началник во Битола.

Пред началникот Јован, како и Бино, плукна на бугаршчината и се заколна на верност краљу Петру I, за кое веднаш стана општински шумар на оној ист свој реон во којшто брка комитаџилак тринаесет години.

Зад нив стоеше едно високо, за тринаесет години изразито извишено девојче, со долга црна коса, темни очи замрежени со долги црни трепки, а над нив извиени црни веѓи.

И долгогодишната кореспонденција помеѓу Гете (Goethe) и вајмарската дама Шарлота фон Штајн (Charlotte von Stein), мажена госпоѓа со седум деца, ја доживеала својата драмска транспозиција: пред некои триесетина години германскиот драматичар Петер Хакс (Peter Hacks) напишал успешна монодрама со долг наслов Разговор во куќата Штајн за отсутниот господин Гете, која со голем успех се изведувала на многубројни европски сцени; во тие години на подем на таканареченото женско писмо, актерките просто уживале да ги екранизираат пустите машки мани на големиот светски класик...

Во таа интенција Тебе тукуречи Те нема како приватна личност!

И Пјотр Илич Чајковски налетал ненадејно на својата таинствена дама-заштитничка, која цели тринаесет години треперела над него, грижејќи се за сите негови потреби, вклучително и оние најбанални и најсекојдневни, а не само за неговата музика; бидејќи композиторот и односната (грофица Надежда Филаретовна фон Мек) никогаш не се сретнале (на двапати случајно се нашле на исто место, меѓутоа молскавично избегале еден од друг!), морале да разменуваат многу писма зачувани се околу 1200...

Имав тринаесет години и со другарите пиев црвено вино.

На тоа доделување на најголемата филмска награда не се појави и не се дозна од која причина.

Во филмот „Растејќи со тревите” се појавува на тринаесет години и со тоа ја добива првата номинација за „Оскар”.