ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Фатија пролетни дождови и компирите поникнуваа бојни како бозе, ќе речеш божем преку ноќ се накренале од земи како космати борачи и сега тука се борат во бавчата.

Велат се борел во Шпанија...

- Да, ама тој се борел во Шпанија, еј?! За спас на шпанската република!

„ Треба да ви биде јасно“, рече тој, „ дека ќе се борите во темнина.

Додека мавташе механички напред назад со рацете, со израз на сериозно задоволство на лицето, што се сметаше соодветен за време на физичкото размрдување, тој се бореше во мислите да си го пробие патот назадечки во магловитиот период на раното детство.

Татко, колку и да се бореше во животот тивко и ненаметливо да ги ублажува наследените и неизбежни разлики, наложени од исчезнатите империи на Балканот, останати како жила­во наследство, со уште пожилава инерција во времето, овде беше оставен засекогаш во просторот каде што разликите беа дефинитивни, засекогаш обележани.

Пред шест години неговиот професор ја затече својата жена со еден маж пожарникар - млад русокос вол и со оперетска насмевка, ја затече гола како вистина и побеле за неколку ноќи. После, по една очаена решеност на полулуд човек, му го испираа отруениот стомак и се бореа во болница да го спасат; студентите се чудеа: ако е веќе курва зошто ја остави.

Ништо не му давало за право на ЦК да го смета Солун за исклучиво негово подрачје за дејствување и да им го оспорува правото на други, на гемиџиите, да се борат во ист град.

Америка се држи неутрално, но сепак има таму и американски доброволци кои се организирани под името „Abraham Lincoln Brigade” и се борат во интернационалната бригада на страната на републиканците на Азања.

Правејќи осврт врз дотогашното пишување на сојузничкиот и неутралниот печат, Тито во статијата ќе забележи дека во дотогашната светска историја тешко ќе се најде пример на „поголем цинизам и неправда што се направени на еден народ којшто поднесува толку големи жртви“, за најпосле да можат сојузниците сепак да увидат „кој се бори во Југославија и кому треба да му се помогне“.

Во однос на бројната состојба на НОВ и ПО на Југославија, Тито ќе истакне дека "денес ние имаме армија од 300.000 борци, опремени со оружје, што го земаше од непријателот.

Врело побрзав. „Дедо му бил ајдутин и ...“

„Ти тоа го знаеш?“ „... се борел во четите на књазот Карпош, потоа сам.“ „Добро“, се согласи.

Се бореше дедо со границите колку што може да се бори во време на еден живот.

Државата нема доверба во тие луѓе, иако на нивните деца им се доверени пушки, митралези, топови, иако тие се борат во првите редови на фронтот.

Кога дојдоа Србите, извади едно пусулче превиткано како аптекарско ќесуле за прашок против болка и стуткано во чкрипливото стапало на дрвената нога, според кое произлегуваше дека односниот се борел во редовите на српската војска, дека бил ранет и дека се инвалидизирал, па се молат српските власти да му излезат пресрет, покрај тоа што ќе му доделат инвалиднина.

Чудовиштето се доближува, козичката се исправи гордо со роговите, ќе се бори во името на сиот козји род, во името на овие кутри козари слушатели на чело со Чанга, подобро да се бори отколку да ја изгуби слободата.

Утрото го најавуваше раѓањето на новиот ден, сончев, без дождови, додека ноќта неуморно се бори во невреме СО КОПНЕЖ, КОПНЕЖ ЗА МИНАТОТО...

Но, и тој не беше убеден дека вредеше многу да се бори во сталинското време.