ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Под закрила на ноќта, наредните денови Евреите на Закинтос заминуваа во планините, секоја група со организирани предводници, семејство по семејство наоѓајќи прибежишта по домовите на најчесто непознати луѓе.  Вечерта пред да замине со своето семејство на побезбедно место, рабинот Елеазар Корео побара да го види својот пријател од школските денови.

Рабинот го фати под рака својот другар од школските денови и го однесе во другата просторија. Таму сѐ беше на своето место.

Таа замина со двата златника.

Земанек замина со автобусот во девет и триесет и јас останав сам.

„Не, благодарам“, реков и заминав со ведната глава. (И до ден-денешен оригиналот не е кај мене.

Земанек почна сѐ почесто да заминува со него на тие трки, а го придружуваше и на тренинзите.

Во нашиот автобус го немаше Фискултурецот, оти си беше заминал со џипот.

Ангели тропнаа на вратата, ти отвори и ѓаволот влезе, те измами, те прелага и рака за рака замина со него...

- Не ве разбрав за она со кого. Зарем заминала со некого? - праша Томо.

Замина со првиот автобус. Додека возачот ги возеше тие триесетина минути, Томо го беше облеал некој чуден внатрешен немир.

Сите беа свесни дека Рада уште одамна ќе заминеше со Томо да не беше во прашање случајот со Ана, која по секоја цена го избегнуваше сместувањето во некоја психијатриска установа.

И го слушаа како помина крај сите нив и како се доближува до своето легло, потем веќе и како си ја зема својата вреќичка, како си ги става во неа токмакот, мистријата, пилата, висакот и неколкуте клобариња конец, а потоа и како си заминува со бавен, изморен чекор.

А едно момче во бело, со некаква чудна подуеност на модрото лице од студот, оди напред пред сите, со барјачето и со белата наметка што ги даваат во црквата за таквите редови, додека тие стојат со сонати капи крај патот, сигурно враќајќи се од училиштето во тоа зимно пладне со еден силен и црвеникаво нечист одблесок на сонцето од зад валканите облаци, и засипнатиот селски поп со извиткан тенок како штичка блед нос и со проседавени валкани сиџимки нечешлана коса, спуштени по измрсените рабови на свечената одежда пее бесчувствено и колку да помине редот одвреме навреме: „Вечнаја памјат, вечнаја памјат“, затегнувајќи на секое „а“, а потоа некое од сите тие деца крај патот вели: „Дојдете“, и тие заминуваат со поворката кон гробиштата.

Наеднаш го снема. Го немаше цела една пролет; дури од ненадеж не се расчу дека заминал со партизаните.

Откако заврши со читањето, се збогуваше и си замина со толкава потиштеност во душата, сосема невообичаена за добронамерник како него.

Петар стана, се заблагодари на подареното време, го поздрави газда Таки со вообичаеното подигнување на шеширот над главата и си замина со тотално скршена надеж.

Шпанската историја ја проучуваше пред да замине со доброволните антифашистички бригади, но и ги почувствува нејзините најтрагични моменти и затоа тој се надоврза на Татковото кажување: Волјата за религиозна христијанска унификација ќе се почувствува по крајот на муслиманска Шпанија, кога во 1492 година, католичките кралеви, стигнувајќи во Гранада, ќе ги прогонуваат Евреите, со исклучок на тие што ќе го прифатат преобраќањето во христијанството. Тоа е историјата на мараните.

И шпанските муслимани биле насилно преобраќани во католици: тоа е историјата на мориските (les morisques), додека триста илјади муслимани во почетокот на XVII век биле прогонети од Шпанија.

Жените победнички, туркани и изгазени од другите, се обидуваа да заминат со своите тенџериња, додека десетици други остануваа да се туркаат околу тезгата, обвинувајќи го продавачот за протекција и дека некаде крие уште тенџериња.

По цела ноќ гори кандила во нивното заградено, наутро заминува со оние што одат по работа на индустрискиот колосек со стиснати книги во премрзнатите раце, а на пладне, враќајќи се од часови, останува на индустрискиот колосек или да фрла јаглен со лопатата од вагонот надвор или да реди дрва за огрев што вагоните ќе ги изблуат без никаков ред.

Пелагија клечеше крај неговата глава, го оплакуваше во себе, без глас и без солзи, оплакување што повеќе беше монолог отколку дијалог, всушност не кревајќи ја главата, чувствувајќи со снагата и слушајќи со ушите што се случува во одајата, кој доаѓа и кој заминува, таа му вели на старецот и се надева дека немите зборови што ги пушта во отворените очи во кои сега светот е сведен на таванот, дека незнајно како тие стигнуваат и до оној дел на старецот што уште не е заминат, а и до неговата дебела половина, до бабата Петра, која во мигот го слуша ритмичното вртење на тркалата од возот Ти дедо Костадине ја сврши најдобрата работа така да знаеш ги откорна бегалците од овој батак и ги упати назад во коренот во здивот на дедовците не е важно што ти и јас остануваме тука така ни е пишано зар не така ни било чкртнато да останеме во проклетава рамница за да бидеме дира на нашето талкање оти колку сакаш кажувај му некому дека си бил таму и таму си проживеал тоа и тоа ако не оставиш потврда за тоа како што направи сега ти кога ги напади сите во брегчињата и ритчињата на Македонија а ти остана тука каде што не сакаше да останеш за што јас живата и осрамотената ти сум бескрајно благодарна што ќе бидеме заедно ти во меката кална утроба на земјата јас земјосана калосана врз земјата со тоа што знам дека ти уште сега јуриш да го стигниш возот за да бидиш заедно со твојата благородна баба Петра и внучињата додека твоите коски ќе бидат тука додека еден ден не заминат со мене и не тагувај нема в земји да те положам додека не најдам такво место какво што бараше ти биди спокоен смири си ја душата пушти ја да ѝ биде поткрепа и надеж на баба Петра а ти како што гледаш не си сам не оти јас ти седам над глава туку ако смогнеш сили да ја свртиш главата ќе видиш дека одајката ваша никогаш не била пополна со луѓе отколку сега оти тука се сите што те сакаа ама и оние што те колнеа кога се затвори во вагонот Папокот Корнулов за кои не се знае уште колку ќе останат тука оти се шушка како некои вагони на товарниот колосек се полнат со секакви шејови тука е и Друже Србине кој се радува што не си замина со другите мисли дека барем овие што не се заминати ќе останат со тебе и да знаеш мислам дека е во право зашто еве јас ќе бидам тука Танаско децава школнициве цела година ќе се ловат по широкиве и празни улици! сака да го продолжува својот монолог ама одајчето е полно со тела и врева и таа не си ги слуша мислените зборови, мислата ѝ ја запираат, ѝ ја раскинуваат.

Од Мајка и од браќата, кога дојдовме по којзнае кој пат до манастирот Свети Наум за да си ги видиме куќата, градот, татковината, сакав да дознаам како заминавме со чунот, по кој пат пловевме, како втасавме.

Тој нѐ испрати до прагот од куќата. Заминавме со Мајка, со колона коли кон границата.

Но тој добро знаеше што можело да се случи, таа кобна ноќ, со семејството, кога Мајка, и покрај советите на Татко да останат во подрумот, во последниот миг замина со нас, децата, кај свекрвата.

Германија замина со директорот на пат дури кон средината на идната недела без да му се јави.

- Мене судбината ми одреди да одам на југ, и во тој правец ќе тргнам, кон Солун - се јуначеше со тенок глас човечето Крсто.

Околу нив постојано протрчуваше сниското слабо човече Крсто, еден од деградираните командири на партизанската војска, и го раскажуваше по којзнае кој пат оној случај кога тој божем имал храброст да го изведе својот вод пред бригадата и да изјави со полн глас дека одбива да замине со борците на Сремски фронт.

А всушност замина со еден циркус во кој учествуваа и други Руси.

Покрај Циркускиот шатор, речиси до самиот влез на Циркусот, била поставена приколка во која бил прикажуван необичниот човек паднат од месечината.

Таа е таа што пред моето раѓање заминала со тие таканаречени јужни краишта.

Имаше многу деца а имаше и еден син колку мене кој се викаше Камбо и кој подоцна замина со мене во партизани и ме спаси од стрелање.