ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Во тие времиња ако беше земен на нишан, сигурно ќе те погодеа, зашто не се знаеше кој сѐ нѐ стрела, кој поради себе, кој поради козите, кој поради кариерата.

Кога стигнала забраната, прво тоа било земено на нишан. Седумнаесет кози! Идела комисијата и секој ден уништувала по една коза.

Модри од лутина, тие не ја споменуваа водата, туку нешта поврзани со меѓусебна завист и омраза - дека Сотир му купил стан на зетот в град, дека Михајло живее од наполеоните на дедо му украдени од компањони во Америка, дека Бамбо му ја дал кобилата на Бориза Штопар со мана, дека ќерка му на Бориза е вратена три месеци по мажачката сосе машината за шиење, дека Васко Бурзаноски клавал шеќер во комината за ракија, дека голем проклетилак има во сојот Куцалев, што ќе земе на заем никогаш да не врати...

А кутрата жена од Заечар тргнала по бел свет, заедно со малолетното дете, во потрага по мајката , која го напуштила детето штом се родило, па жената од Заечар го зела на чување.

Самиот висок, добро развиен, тој имаше зошто да се држи гордо: беше стегнат во нова скаутска униформа, земена на послуга некаде од градот, на колкот му тупкаше скаутски нож, а в рака носеше троаглесто знаменце со извезен елен - амблем на нашиот вод.

Таквите луѓе можат да се приберат по домовите без да бидат земени на одговорност само затоа што по некоја случајност учествувале во востанието.

Секој си зеде на нишан по еден и - чекаше. Градите се напинаа до распукнување. Не може веќе да се издржи...

Ниту еден увод во Translation Studies не би бил комплетен кога оваа дисциплина не би ја земал на разгледување во историска перспектива.

Гајлето од куќата јас ќе го земам на глава.

Спахиите можеа да ги вратат назад, а можеше и да се случи тие што ќе си дојдат по нив да ги земат на подбишега дека од страв од Турците побегнале од полето.

Во секој таков лов, по неколку кучиња од жителите на Потковицата бидуваа убиени.

Со цветно венче на главата, со распуштена руса коса дури до појас, со огрубено лице, со полна кошница бисилкови кивчиња и шарени предена одеше низ Потковицата и на сите крстопати и покрај сите води, и кладенци, каде што поминуваа, каде што пиеја и каде што пладнуваа Турци, правеше маѓии, па така никој, ниту Турчин ниту христијанин злонамерник не смееше да ѝ излезе во пресрет, не пак да ја земе на подбишега и да ја злоставува.

И не настрадуваа само житјата и бавчите, туку и овчарските кучиња: ќе се здавеше некој овчарски пес со нивните, со `ртките и со загарите, а тие ќе го земаа на нишан со пушката и наместо мртов ќе го оставеа.

Притоа не можеш да ги земеш на одговорност!

Тоа самиот Словенец и го расакажал кога преспал една ноќ кај нас).

Толку недели и месеци морал да носи токму такви тежини на десното рамо! (Добро, тој никогаш го нема спомнато тоа, но мајка ми ми има раскажувано за неговиот пријател Словенец и за цевката од минофрлачот што Даскалов честопати ја земал на своето рамо за да му помогне.

Од сето горе речено се гледа оти бугарските арнотии за нас Македонците ни најмалку не се разликуваат од српските, но затоа пак нѐ чинат стопати повеќе: 1/ за бугарското име што ни го подари Егзархијата82ние ги зедовме на себе сите добрини што се врзани со него и со кои се украси тоа име во најновата историја на Балканскиот Полуостров. 2/ за бугарските училишта и бугарското „покровителство” на нашите интереси ние немаме никакво сочувство од страна на Русите, не затоа што тие ги мразат Бугарите, а по тие причини што тие толку многу направиле за Бугарите, колку за никој од словенските и православни народи: излегува оти тие и за нас Македонците направиле многу и немало зошто уште нешто да очекуваме од нив.

Ние ако сакаме да имаме чиста совест пред нашиот народ и пред себе, треба да ги земеме на себе и најмачните научни работи за да му помогнеме, а не да се изговараме, избирајќи го најлесното, дека немаме способности или влечење за оние науки што бараат најмногу труд и желба за работа. 56 Културното работење е поморално од револуционерното, зашто со првото интелигенцијата се чини вистински слуга на својот народ, а со револуцијата таа се обрнува во немилосрден експериментатор.

На Крстју му недостигаа куршуми и ние решивме да ги земеме на заем од тебе.

Знаеше секој израз од неговото лице, секоја сенка во неговите црти, имаше еден постојан впечаток дека го гледа пред себе тоа лице, а додека ги изнаоѓаше неговите зборови, на Змејко му се причинуваше дека тој го зел на себе дури и омјазот на оној старец.

- Да ти се клекнам на умот, му велам јас, веќе го зедов на заб.

А пак трчаме да му го земеме на другиот.

А тие, Бугарите, го зеле на нишан и со топ го гаѓаат. Си го проверуваат нишанот, нишанџијата.

Еден шепотел дека сиромавиот премногу знаел за животот, него го учел од свети книги некој калуѓер, друг рекол дека ќе му ја земе на покојникот амајлијата од под гуша - земја од три рида в крпче, таа земја чува од болештини, трет со горчлив подбив прашал дали амајлијата го сочува старецот.

Сега лежел на десетина чекори од нив, без свој човек над глава, вдовец но со три снаи и десетина внучиња, сам, под дрипава гуња, мудро насмевнат.

Ќе ги земеш на душа и девојчињава... (Фроса, Кате и Паре треска ги фаќа од страв и почнуваат да плачат на глас).

Се знаеше, татенцето го имаше земено на нишан и во овој случај ништо не можеше да му се приговори, проклет да бидам, сакаше да направи човек од Кејтеновиот син.

- Проклет да си, црна богињо, срам да ти биде, слабото, несилно врапченце што си го зела на нишан, што твоите смртоносни стрели, отровни, титански си ги пуштила во малечките, слаби гради.

Тоа доведе невестата Видуша уште не земена на свадбата да игра со мев.

И поп Петко затоа излезе: да го дочека Ѓура како шура, да му се извини нешчо ако згрешил што им зел на децата и жената некоја пара повеќе, за некое и друго кило жито а повеќе да го пречека и да си го прибере Крчето, да му благодари на Ѓура што го доведе.

Други го задеваа дедот Петка: — А бреј, стари вапиру, каде токо и влечкаш виа пуста жени, бре? Колку си излагал и ошче колку ли ќе земиш на душа?

Капиталистот те сотре знај со мотото „рмбај и цицај до крај“ „од сиромав земај на богат му дај“ на конто во странство девизи тој стај

И тој, земен на дванаесет години и потурчен, стана страв и трепет за султановите непријатели.

- Љаке, да не нѐ земеш на душа, море. - Нема на душа и не на душа. Ова е офисиелмон.

Вака му велеше Силјан на дуовникот и му се молеше дури со плач на очите за да го земе на Божи гроб.

Ноќта ѕвездена, денот темен, Темното денот го слави, Со пожари и поплави; Со таги, врз плаштот земен На кој се накотиле и сплотиле Болки и рани, неразбрани Поети, мислители, исцелители Врз, тајните на животот задумани, Склупчени среде денот темен, Заборавени, во тага оставени Под небото ѕвездено-извезено Од знајби, мисли и умности За да редат убости молитвени Со кротка благост изустени.

Та како да и го земат на жената последниот поздрав од мажот којшто не се врати ни жив ни мртов.

Таткото, заедно со неколкумина други татковци на деца што немаа пари, беше оден кај Шерда чорбаџијата да му земе на заем и тој на сите им даде по лира, а овему само две, зашто знаел дека не ќе може да му ги врати ако му даде повеќе.

Бидејќи старешината Раде, како и готвачот, не му дозволија на Винко да го земе на логорување, Винко сите ноќи пред одење на логорување не ги преспа од жал за Џеки, од жал да го остави само дома, да пека и да го бара, зашто беа неразделни; никогаш не го оставил само.

Земи на вера, ако нејќеш на вересија.

СЕЛАНЕЦОТ: Ама нема овде ни вера, ни душа: пара е овде.

— Кому, бре? — Тебе, бре... Го зедов на нишан.

А дедо ме зеде на колено и рече: По наше молитвата е вака: Отче наш иже еси на небесах, да свјатитсја имја твое, да приидјет царствие твое, да будјет воља твоја, јако на небеси и на земли.

Кој да го земе на душа? Ќе ме колнат и живи, и мртви“.

Му ја зел на Хлапена, ја искористил па му ја вратил, а си ја зел назад својата првовенчана жена, Елена, Хлапеновата ќерка.