отвори (гл.) - око (имн.)

Потоа погледот ѝ паѓа на карт-посталот со ракописот на маж ѝ, и како и секое утро, откако ќе утврди дека децата спијат, наместо кошмарниот сон, ја реконструира приказната на нејзиниот живот, особено нејзините последни неколку години.
„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)
Рабинот широко ги отвора очите и погледнува зад девојката каде што се шири солунскиот Плоштад на слободата на кој стојат луѓе и гледаат во него: стотици, илјадници човечки лица, мажи, деца, жени, старци, некои познати, некои блиски, повеќето непознати и невидени, сите претворени во огромен хор што на крајот од мането, тажно ја запејува неговата омилена песна:  Primavera en Salonico halli al café Mašlum una nina de ojos pretos que canta y sona ud.  No me manques, tu Fortuna, del cafe de Avram Mašlum. Tu quitas los muestros dertes, que cantas y sonas ud.  El ud tomas en la mano con gilvéš y con šacaš. Los tus ojos relučientes a mi me hačan quemar. 17 
„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)
А наоколу мириса на цутови ...  Гита Корец секогаш на ова место ги отвора очите во спалната соба од архирабинската резиденција во Солун, оставајќи го носталгичниот сон недосонуван.
„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)
Жртвите на Израилот и пуримските спасувања се две спротивности што водат постојан дијалог во милениумската историја на племето на Јуда.  Воздивнува тивко и за миг ги отвора очите.
„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)
Хорот ја заврши песната и остана да стои на истото место; на Плоштадот на Слободата, во солзите на Гита Корец, во стаклестата зеница на последниот архирабин и во Вториот Ерусалим кој не изчезна, но постои и не престанува да се сонува себе си, во сенката на живиот град.
„Светилка за Ханука“ од Томислав Османли (2008)
На Толета му се отворија очите и се осети окуражен кога разбра дека и други како него мислат за она што сам си го постави за цел; а Трајко и Атанас, задоволни што ја исполнија задачата што им ја возложи Организацијата, дури и со факти ќе докажат со двесте и педесет лири, дека Толета го завртоа на нивна страна.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
На разделба Трајко му рече на Толевци: — Ете, отсега да знајте, кај ќе одите, ќе и барате нашите работници од Организацијата и тие ќе ви даваат јадење и меќан без да плаќате ни грош.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
„Ти си?“ „Кога би ги отворил очите, веднаш би забележал.“
„МАРГИНА бр. 19-20“ (1995)
Кога ги отворил очите било темно околу него.
„Бојана и прстенот“ од Иван Точко (1959)
Којзнае колкаво ќе ѝ се стори кога ќе ги отвори очите, не само што ќе премре од страв туку може и да поболи од уплав.
„Синовски татковци“ од Димитар Солев (2006)
Ги отвора очите, сигурен е дека ги отворил и пак ништо не гледа.
„Бојан“ од Глигор Поповски (1973)
Ги отвори очите. На прозорчето веќе се потпираше светлото зимско утро.
„Бојан“ од Глигор Поповски (1973)
Кога повторно ги отвори очите јастребот веќе го држеше во своите разбојнички канџи невиното гулапче. Пердуви летаа на сите страни.
„Било едно дете“ од Глигор Поповски (1959)
И затоа се опечалив повеќе да ги донесам злато, да му се отворат очите.
„Парите се отепувачка“ од Ристо Крле (1938)
Парите олкави ти ги отвораат очите!
„Парите се отепувачка“ од Ристо Крле (1938)
Можеше само да лее крокодилски солзи и да се храни со воздух, ветар и сончеви зраци.
„Сенката на Карамба Барамба“ од Славко Јаневски (1967)
Крокодилот ги отвори очите и полека се сврте кон мене.
„Сенката на Карамба Барамба“ од Славко Јаневски (1967)
Ти благодарам што ми ги отвори очите: та нели и најмалите нешта не смеат да се понижуваат, нели животот е мозаик во кој без едно единствено камче нема целина плодоносна?
„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)
Конечно, ги отвори очите и погледна во мене.
„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)
Нека се знае од сите: македонското ослободување е можно само тогаш кога самото население, густата народна маса, ќе стане на нозе, ќе отвори очи и ќе си ги засука ракавите за да ја исчисти својата земја од мали и големи тирани, господари и господарчиња, самата со својата сопствена нога да го бутне овој изгниен труп каков што е султановата држава16.
„Солунските атентати 1903“ од Крсте Битоски (2003)
Кога ме разбуди некакво страшно тропотење, ги отворив очите и прво што видов беа парчиња малтер што паѓаа од таванот и ѕидовите и почувствував дека нешто ме гуши.
„Друга мајка“ од Драгица Најческа (1979)
Ели тешко дишеше. Одвреме-навреме ќе ги отвореше очите како да бара помош од Вера. На неколку пати викаше: тато, тато...
„Друга мајка“ од Драгица Најческа (1979)
Сонцето им ги отвори очите на верниците, светлината им го подозеде стравот и уплавот и сите прснаа бегум кон градот, кон своите домови.
„Захариј и други раскази“ од Михаил Ренџов (2004)
Ако овој долг се осознае, ако обединувањето на нашата интелигенција со бугарско, српско и грчко образование се постигне, ако се парализира работењето на пропагандите и се успее тие сосем да се отстранат од Македонија, ако се установат добри односи кон сите македонски народности и се подобри политичката и материјалната состојба на Македонците, тогаш, при сите дадени жртви, ќе можеме, покрај другото, да бидеме задоволни од едно: востанието ни ги отвори очите за грешниот пат по којшто одевме досега, по којшто ќе одевме и за напред, и без востанието сами ќе подготвевме почва за дележ; тоа ни ги отвори очите за многу наши нужди што и не ги претпоставувавме понапред.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Сега е вистински миг да ја бакнам Ева Шајбер, но токму кога се веднам над неа, таа ги отвора очите, бргу седнува на креветот, со собрани колена, и сосема близу до моето лице, ми вика: - Ајде да си играме историја!
„Слово за змијата“ од Александар Прокопиев (1992)
На, гледај...“ ги вади од долапот и ги фрла пред неа; прва фотографија: Профим со жена си Профимица; таа е со испупчен мев, трудна; крај нив се сите четири ќерки: Царјанка, Девица, Венера, Андромеда; облечени која како се нашла во моментот кога сликарот дошол; зад нив: плот со оретчени плотици на кои стојат наврени празни грнчиња, стомни, чупки; дрво што се превиткало и со едниот дел влегло во фотографијата; Профим со поднакривена шубара и исшилени мустаќи подвиткани нагоре; едната рака ја држи префрлена на рамото од Профимица, а со палецот од другата рака притиска на малото џепче од копоранот; Профимица е забрадена со шамија тргната над очите, како да се затскрива од сонцето или како да се срами; втора фотографија: Профим и Профимица, сами; Профимица е со доста потпорастен мев; фотографијата е направена одблизу како за на ѕид или надгробна плоча; жена му ги држи рацете скрстени на мевот, а тој ја држи под рака; зад нив се наѕира вратата на чија клучалка висат потки од дрен и кукурек и дел од детската глава нацртана со креда на вратата и чијашто уста е развлечена во смеење; трета фотографија: пак сите заедно, но сега Профимица ја држи во рацете долгоочекуваната принова на куќата - бепчето Скрче; се гледа: фотографот имал голема мака додека успеал да го фати овој момент кога бепчето ги отворило очите, при што насмевката на Профим, од долго местење и стоење, останала како сиросана, како скаменета; девојчињата од пресилно блескање на сонцето, замижале и изгледаат како да спијат! четврта фотографија: Скрче качен на коњ.
„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)
Една од нив, забележувајќи дека ги отворил очите, веднаш завзема поза и почна со најавата.
„Сонце во тегла“ од Илина Јакимовска (2009)
Отсега реши дупло да ги отвори очите.
„Последната алка“ од Стојан Арсиќ (2013)
Ти еднаш мораше да ги отвориш очите и притоа мораше да одиш до крај. Но, не ти чинеше она, понатака.
„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)
Кога ги отвори очите, долго време не можеше да поверува.
„Пустина“ од Ѓорѓи Абаџиев (1961)
Докторот му ги отвора очите, му накапува од оние капки за ширење на зениците и по десеттина минути му светнува во нив... и, батеријата не работи.
„И ѓаволот чита пРада“ од Рада Петрушева (2013)
Ги отвори очите и ги врти налево, надесно, ги шета низ собата. Се чуди, каде е.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Замижуваш после, а кога ќе ги отвориш очите таму веќе легнале друг војник.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
И едно време, еве го, ги отвора очите: - Го видов Мирчета, брат ми, вели.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Староста што можеше да го чека многу подоцна, еднаш кога ќе е премногу сонлив крај огниште или згрбавен и намален на триножец од смрека, му го стискаше душникот.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Можеби спиев. Потоа, кога ги отворив очите, ги видов ловците како се спуштаат од ридот кон кој урнатината на манастирот фрлаше коса сенка.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
- Ни-ри-ви-на, и се обесвестив. Кога ги отворив очите над мене стоеше мојата свршеница.
„Кловнови и луѓе“ од Славко Јаневски (1956)
Некој засипнато го викаше. Старецот ги отвори очите и ја поткрена малку главата.
„Кловнови и луѓе“ од Славко Јаневски (1956)
И кога ја изгуби смислата за време и простор, тој се тргна од сонот, извидницата на белата смрт и заечи. Наеднаш: - Богдане! Ги отвори очите во исчекување.
„Кловнови и луѓе“ од Славко Јаневски (1956)
Се освести дури предвечер, со тапа болка во целото тело, капнат, жеден; ги отвори очите во очекување дека ќе го види пред себе оној гол камен и се изненади.
„Кловнови и луѓе“ од Славко Јаневски (1956)
ПОП ЈАНЧЕ: А така. И со тоа ние треба да ги отвориме очиве четиринаесет и да не позволуваме лесните да се лажат, ами да им го покажиме правиот пат.
„Антица“ од Ристо Крле (1940)
Значи, кога јас не сум сигурна во себе, никој не ми ги отвора очите, затоа што никој не ме сфаќа сериозно.
„Читај ми ги мислите“ од Ивана Иванова Канго (2012)
Тогаш дури ни се отвораат очите, велиме, о, како сме прелагани, пријателе.
„Големата вода“ од Живко Чинго (1984)
Се плашам да ги отворам очите, зошто не ќе те видам, Се плашам да пуштам солза, зошто потоа не ќе ја сопрам, Кревка од болка се виткам пред ветрот во денот, Се плашам ќе ме скрши и снема.
„Разминувања“ од Виолета Петровска Периќ (2013)
Ги отвори очите и се сврте кон детето. „Не, малечко„, рече. „Јас не сум поп. Јас сум ѕвезда со изгасната трага.
„Месечар“ од Славко Јаневски (1959)
Некој засипнато го викаше. Старецот ги отвори очите и ја поткрена малку главата.
„Забранета одаја“ од Славко Јаневски (1988)
Дури откако ги отвори очите, тој стана свесен за својата околина во етапи.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Болката повторно се смири. Кога ги отвори очите утврди дека сѐ уште го гледа истото.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Не ги отвори очите веднаш.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Честопати одлежуваше меѓу еден оброк и друг речиси без да мрдне, понекогаш спиејќи, понекогаш будејќи се во нејасни фантазии, во кои му беше премногу тешко и да ги отвори очите.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Без да ги отвори очите, таа се преврте во креветот и се намести поудобно.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Болката беше веќе полузаборавена. Тој ги отвори очите и со благодарност погледна во О'Брајан.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
А нашите вдовци нека не дремат како ќос на јајца. Нека си и отворат очите, ако сакаат да имаат.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
И сега, кога беше сигурен оти е навистина слободен, му се отворија очите и почна да гледа.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Богородица, која за миг ги отвори очите токму кога се свртуваа и излегоа надвор во бувтежите на ветрот и дождот, почувствува болка и срам од своите деца и деверот, проломоти Требаше пат да им се направи до огнот, зар не видовте дека џуркаше вода од нив!?
„Исчезнување“ од Ташко Георгиевски (1998)
На оние кои мораа да си заминат од видното поле на големиот брат Туку ај да се привардиме заеднички Да не зацапаме ептен во батаците на глобализацијата Има и повесели работи да се видат штом ќе се отворат очите Животот е едно бескрајно глобално море Во кое има место за давење на веселници од сите земји Кои во сите книги на исчезнатите ќе се водат како веселници Само ако претходно себично си приредувале Љубовно-еротски наслади и петпари не давале Што пишува за нив и за љубовта на лезбејките На белосветските ѕидови за графити Зашто градските варосувачи никогаш не доцнат.
„Сонот на коалата“ од Ристо Лазаров (2009)
Сакаше да причуе од денот пред да ги отвори очите и не се излага: неочекувано нешто затропка на стаклото од прозорецот.
„Продавница за љубопитните“ од Мето Јовановски (2003)
Како што ги отвори очите, така пред себе, седната на еден стол крај масите отспротива, ја здогледа Елефтерија и, вертикално со нејзиното исправено торзо, дебелиот сиџим чад што малку десно од нејзиното теме се ширеше хоризонтално поставено облаче.
„Продавница за љубопитните“ од Мето Јовановски (2003)
Ги отвори очите за да види и виде над себе војник со нејасно лице.
„Две Марии“ од Славко Јаневски (1956)
Полека, божем се плаши иглите на светлоста да не му го пробијат видот, ги отвори очите.
„Две Марии“ од Славко Јаневски (1956)
Ги отвори очите и го побара својот лик во мазното стакло.
„Две Марии“ од Славко Јаневски (1956)
Шишман прво му се насмевна на ефрејторот и во тој момент ги отвори очите. - Спиеш? - рече ефрејторот. - Не, - рече Шишман.
„Будалетинки“ од Мето Јовановски (1973)
Србин ги отвори очите, се подисправи поткревајќи ја капата на главата.
„Будалетинки“ од Мето Јовановски (1973)
Бојаџијата не беше сигурен дали го разбудиле чекорите на студентот или крцкањето на вратата, но кога ги отворил очите и наближил до прозорчето Ѓошо Савев веќе бил на полјанката омеѓена со карпи што се спуштале дури до поројот.
„Желките од рајската градина“ од Србо Ивановски (2010)
Ти Џенсен и ти Хачисон ќе заминете први како патрола. Добро да ги отворите очите.“
„Лек против меланхолија“ од Реј Бредбери (1994)
Зар еднаш во животот се имаме самозалажувано?
„Летот на Загорка Пеперутката“ од Србо Ивановски (2005)
Навистина седнав и тоа со некое чудно чувство на повратник, кој помислува дека втасал дома но не смее да ги отвори очите бидејќи се плаши од разочарувањето.
„Летот на Загорка Пеперутката“ од Србо Ивановски (2005)
Денес пак го нема сонцето и сестра ми не ги отвора очите.
„Прва љубов“ од Јован Стрезовски (1992)
Погледај, отвори очи, види колкава дамка си оставила на левиот џам!
„Чорбаџи Теодос“ од Васил Иљоски (1937)
Ќе простам и ќе ги шатирам лагите за повеќе да не бидеш мое минато.
„Жонглирање со животот во слободен пад“ од Сара Трајковска (2012)
Човечката рамнодушност ми ги отвори очите, животот ме научи на простување, тлеечкиот жар од горко и очајно плачење кое доаѓаше од далечината ме научи на простувањето.
„Жонглирање со животот во слободен пад“ од Сара Трајковска (2012)
И после ќе ти даваат зелени пиперки и зелка, и така ќе ни ги отворат очите.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Ги отвори очите, подвезани со гурелки и ме гледа одземено.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
— Таа прва ми ги отвори очите.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Ги отворил очите, олкави вака, му светат како на лисица.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Циљка широко отвора очи и се загледува во јагленчето што мижурка во спузата, Полека се подигна и, шлапајќи во насобраната вода на дното од земјанката, излезе надвор.
„Големата удолница“ од Петре Наковски (2014)
Отвори очи. Целиот е наежен и испотен...
„Големата удолница“ од Петре Наковски (2014)
Тешка воздишка се откинува од нејзините гради, сака да отвори очи и си мисли дека некој камен ставил врз нив.
„Големата удолница“ од Петре Наковски (2014)
Отвори очи. Во бараката беше темно.
„Бегалци“ од Јован Бошковски (1949)
Ја слуша и мечката како оди низ собата: - Клоп-клоп- клап-клап! И не смее да ги отвори очите.
„Билјана“ од Глигор Поповски (1972)