ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

И ние кога ги пасевме нашите кози ја земавме и Мила.

Веста дека Чанга, кога ги пасе козите, им чита на козарите, брзо се рашири низ градот.

Кога мајка ми кажуваше за татко ми како одел да ги паси овците и козите со празно торбуле мене дури и сега ми се плаче.

И додека овчарите спиеја и сонуваа како ги тепа Велиага, што не ги пасат убаво бравите, Мирчевица го испече лебот и зелникот, a Толе со другарите ги прегледаа пушките и направија план за работата.

А и да нема со кого убаво ми е да седам и да си ги пасам мислите...

А тој не им се лутеше, заедно со нив се смееше: беше го испратил еднаш, кога бил малечок, татко му Софре да ги паси гуските, а тој си дошол дома без нив.

Оттогаш и оттаму беше измислена песничката за него, а тука, зашто беше вистина, немаше лутенка.

И можеше слободно да си ги пасе говедата со кромид и леб во торбичето и со тага во срцето, како секој сирак без татко, со мајка што не знае каде ѝ е главата.

И, додека едната баба го читала Мопасан, другата воопшто не читала; не дека немала време, ами затоа што била неписмена, не по своја вина (немало кој да ги пасе говедата).

А Јон и Мирче си ги пасат коњите и само ме гледаат. Јас ништо не знам.

Ги пасат коњите, ги навртуваат покрај патот и ми ја гледаат работата.

И ќе ме тера на дрво, со кози или некому да му ги пасам воловите колку да не јадам дома.

Кога на султанот му стасале на сто златни тепсии сто востанички глави добро заштитени со сол како подарок од пашата Лобуд и како крвав абер за најновата победа на Отоманијата, калуѓерот свечено го вовел улавиот во зафрлен манастир и со благослов го преоблекол во мантија, заедно да им служат на светците, да ги окопуваат лозјата и пченките и да ги пасат козите.

Се смилостивил калуѓерот и го качил пет-пари-човечето на својата магарица.

Ноќта, кога се колнеа во љубовта што го потврди непишаното правило дека таа може да се роди и на прв поглед, Авни ја преточуваше нејзината долга коса низ прстите велејќи ѝ дека тоа го потсетува на заграбите трева во ливадите на Орлик, кога како дете ги пасел говедата. Ѝ велеше дека нејзината коса го потсетува на мирисот на тревата, на питомото и дивото што извирало од нејзините жилки, претворајќи се во жештина што треба да се истури и дека тој ја чувствува таа потреба затоа што топлите, танки прстиња на Сања, веќе се шетаа по брановите на неговата црна коса, по тилот, и продолжуваа по вратот, по рамената и надолу по грбот, слегувајќи како повев на јужен ветар на страните од бутовите во кои Авни ја нафрли сета своја машкост вовлечена меѓу широко раширените нозе на девојчето.

18. ВОЛКОТ ГИ ПАСЕ НИВНИТЕ ОВЦИ - кој ли го најмил него за овчар?

Како дете на сиромашни родители, Стале, ергенче веќе на седум осумнаесет години, почна да оди аргатин по Солунско Поле; слезе долу во Кесендра и Метуите и подработи неколку лета на светогорските чифлизи — жниеше, вршеше и се враќаше назад во Мариово да ги пасе селските свињи или говеда преку зимата.

— Чорапи со искинати стапала издутна — овде: роди издргнала — пораснала изим — дозвола, одобрение излегло — бачилото излегло, го дале овците млекото што требало да го дадат ила — 1) само и само, 2) но измет — 1) услуга, 2) работа во куќата исквака — одгледа дете, пиле испрдопашен — без надзор — слободен истеристемес — сакашнеќеш јад — овде: многу зелена боја јажичка — од 'ржање плетено јаже 1) за рогузина, 2) за врзување снопје јалов — 1) несигурен во работата, 2) безплоден јаловар — овчар што ги пасе јаловите овци, брави, шилежиња јаловица — жена без деца, 2) овца, коза бесплодна јурнек — образец јаток — уток за ткаење ка — како кабули — сака, колку му сака душа, колку милува доброволно да даде калезмо — предмет со кој се канат гости (јаболка, погача, карта со вино) калец — волнени нараквици без прсти калкан — ѕид до ѕид надворешната страна калнокапец — земјоделец, работник тежок капица — стогови снопје, сено караџо — име на црн вол карма — дрва наредени каршилак — одговор на прашање кастиле — нарочно кат — дел од куќата од двете страни на огништето квачката — седумте ѕвезди кило — мера за жито, 100 оки кист — предето за кистење саѓии, унечки, гунки кистен — китен клови — растението 'рти клада — пресечено или паднато дрво без гранки клашни — врста дебел шајак клинкач — сводник, стројник по невеста кловен — из'ртен клопка — дрво врзано на вратот на свиња да не бега од свињарот дома коа — 1) кога; како, 2) време през девоноќието козинавец — покров од козина коловар — планинска мирислива трева колџија — шумар, чувар на нешто државно конак — 1) преноќиште за војска, 2) куќа висока, беговска конушма — врска кончарка — штичка на која девојчињата ги виткаат конците за везење копита — назив на кошула на која има навезени коњски копита кос-коџа — дури коте — дете (на галеб) котелец — примка на плетен предмет — чорап, калец, фанела итн. коцле — плетенки ситно плетени собрани во една плетенка коцел — предена кои се надоплетуваат на косата на невестата кочан — дозвола, извозница за штици, дрва, катран, 2) кочан царевка коџа — многу, баеги красте — потценување на човек — крастав е тој и тој кременарка — пушка со кремен крешник — окрајка од погача, леб, сомун

Во овој случај по горите мласкам — јадам со шум молзничар — овчар што ги пасе овците со млеко мотавило — направа на која се мота предено, 2) во прен. см. долго дете или девојче кое бргу пораснало мотаница — предено намотано мртвени — задушница мулазим — турски офицер, потпоручник мунасип — согласие, право е тоа што се предлага мутли — празниот простор од ѕидот на куќата под покривач мушавере — другарство м’ком — молчејќи м'сне Ала — ,ќе даде господ набабарам — потсмешка некоја млада да се стори баба набастиса — најде навале — навалица навевам — добивам нешто што не сум го чекал. My навева господ на Илка жена нави —болест кај жените леунки која ја предизвикуваат лошите духови — самовилите наврзници — 1) наврза многу непотребни зборови, 2) Маѓија во косата надретам — се поскарам со некого лесно наѕрница — жена што наѕрнува секаде налет — остави тоа ами ... налешам — навраќам намесница — бив. жена е намесница на сегашната (Би требало обратно) наметам — забуричкувам брашно за крмнакот напара — пракса, практика.

Последната мера млеко веќе не се сири, ами се тура во качето за „сирната недела“, а чорбаџиите што наполниле и две-три качиња ќе сторат севте уште на св.Јован за да се покажат и пред гостите на Свети Атанас дојде ли Петковден, тоа е меѓата до кога ќаите ќе ги пасат ругарските овци и кога ќе им ги лачат на стопаните тие што останале преку летото.

Ја познава секоја стапалка шума и сето тоа го потсетува на неговото детство и среќните дни, кога таму ги пасеше овците, свиреше со кавалот и мечтаеше за својата идна среќа: како ќе се ожени, како своето прво синче ќе го води со себе да го запознае со пределите на шумата; како ќе му влее кураж да не се плаши од волците; како тоа ќе ги пасе овците и јагнињата, и најпосле, како и тоа ќе биде домаќин, како што е татко му Петко, и тој сам што ќе биде.

Нашата коза и Фодуловата коза ги пасиме со Трајко по патот бездански, ама другарувам со Трендафил.

И Луман арамијата додаде: - Сега сите ќе си одите дома, а воловите ќе ви ги пасеме јас и јунаков.

Ги пасеа воловите некаде тука поблиску или, ако одеа подалеку, тогаш одеа по оние места каде што се врткаше дедо Геро војводата со своите комити.

Тогаш се замеша Трајанка: - Чичко, ако сакаш да знаеш, тој што е газда не си ги пасе воловите самиот!

После не чинат: мирисаат на отровни тревишта што ги пасат.

Го носев кога одев да ги пасам овците.

Честопати ги пасев воловите и наидував на ливади со разни цвеќиња, секакви бои имаше, ќе се занесев во нив, ќе гледав разни бубачки како ги опрашуваат и им помагаат за догодина да бидат уште поубави, да се развиваат и да цветаат и тука се ставав и самата (и дури ќе заборавев дека воловите ги чувам).

Брат ми ги пасел воловите и ги натерал во нива со ѓонче, а се знае дека ѓончето или детелината е премногу силна храна и воловите немаат наситка од него.

Љубица одеше да ги пасе овците и ретко ни доаѓаше на жетва или пак на другите земјоделски работи кои ние ги работевме.

Се радуваат двајцата, а потоа наеднаш двајцата извикуваат: - Кога ќе дојде пролет ќе ги пасеме заедно!.., И така разговараат децата преку реката.