ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Тој што умира не е за жалење, без оглед на тоа како го преживеал животот.

Можеби сум презаситена и, можеби, презаморена од случајот на татко ми, кој тешко го преживеа пресвртот“.

Мајка ми која го преживеа крлежот во увото во планинско село во минатиот век и пукнување на слепо црево во интернат во туѓина каде што ја идентификувале со плочка со бројче околу вратот далеку од дома и од родителите, почина на клиниката која е на десетина метри од моето работно место во истиот момент додека на брифингот се фалевме колку се успешни реформите во здравството.

Некој умрел, некој го преживеал логорот!

Татко ми не поверува.

Хоризонталното поклонување пред господинот телевизор и дремката, убавата и мирна дремка, се работи поради кои понекогаш успевам да го преживеам умирањето на неделата.

За да го преживееш сето тоа е цела уметност, а на крај кога ќе умре едниот брачен другар, љубовта не е ништо друго освен историја...

Како по наврапито стишување на невремето, кога птиците во исто време ќе се разгракаат, па во радоста што го преживеале, ќе почнат со клуновите да се грабаат за една иста мушичка.

Вистина, Бојан никогаш порано не се нашол во ваква положба, за да знае како мајка му ќе се постави, како ќе го преживува тоа, но сепак беше убеден дека таа цврсто верува во него, верува дури и повеќе одошто е потребно и смета дека нејзиното момче е цврсто, смело, решително и умно, па може насекаде и во секоја прилика да се снајде и да се постави како што треба, знае да ги совлада сите тешкотии.

Понекогаш ми се смачува кога ќе видам мешавина од страв и обожување на лицето на народот, толку бесрамен јавен копнеж на стадото за водач, но ако замижам на двете очи, и тоа некако ќе го преживеам.

Ако читате мемоари од некој кој го преживеал Холокаустот, како историчар можете да забележите несогласување помеѓу она што е раскажано и записите реконструирани најпрецизно можно.

Тие комбинираат и претставуваат единствен, уникатно вреден и горе-долу задолжителен општествен облик.

Не може да се избави од впечатокот, или од сомнението, дека нејзините напнати изливи на емоционален израз можеби се надуени повеќе од строгите услови што ги налагаат екстремните ситуации што ги прикажува, на смртните страданија што биле побуда и сигнал за сета таа страст.

Но хетеронормативниов систем може да поднесе одредени помали варијации на сексуалната преференција без да доживее никакви значајни промени на својата основна структура – и без да ја загрози општествената доминантност на единствениот облик на живеење во кој хетеронормативноста го има својот најмоќен и најнаметлив израз. ‌Хетеронормативноста, затоа, може да го преживее крајот на монополот што хетеросексуалноста го има во сексуалниот живот.

Крајниот ефект е претворање на Хомеровата Илијада во бродвејски мјузикл – нешто во што досега никој не се испробал.304 Тоа значи да се настрани трагедијата.

Во идеален случај, треба да ги имаш сите тие компоненти заедно – или воопшто да ги немаш. (Ова е тоа што Ворнер го нарекува „тотализирачка склоност“ на хетеронормативноста).465 ‌Со овој единствен облик на живеење се поврзани моделите на припадност во соодветна заедница, на јавниот говор и на себепретставувањето, на политичкото учество, слободата, семејниот живот, класниот идентитет, образованието, потрошувачката и желбата, општествената пројавност, расната и националната мечта, здравјето и телесното држење, довербата и вистината.466 Сите тие се поврзани со хетеросексуалноста како сексуална практика и преференција.

Сите тие треба да се одвиваат под истиот покрив.

Или, поточно, трагедијата да се претвори во мелодрама.

Зашто, она што трагедијата не може да го преживее е и најблагото знакче дека можеби, само можеби, е „малкуцка изнасилена“.

Геј-луѓето денес честопати учествуваат во хетеронормативноста токму во таа смисла – било затоа што многу сакаат, било затоа што се под притисок да се сообразат со единствениот модел на достоинствена човечка интимност кој го крепи хетеронормативноста.

Решени да го нападнат првиот град на Македонија, напад кој можел да има несогледливи последици и за цела Македонија, имаат ли тие, гемиџиите, право да го преживеат своето дело или, согласно нивната идеологија, се должни да загинат вршејќи ја својата задача.

Ти, исто така, знаеш дека и јас страшно сето тоа го преживеав.

Тогаш Зигмунд ми кажа дека најбогатите, благодарение на влијанието и парите, можат да го избегнат законот, кој забрануваше абортуси.

Јас знаев дека родителите, заради срамот, најчесто ги исфрлале тие млади жени од дома, па тие го завршувале животот од глад, студ, или болест, многу бргу потоа, уште пред да се породат; знаев дека некои од нив, што ќе преживееле до породувањето, го оставале детето во некое сиротилиште, па работеле најтешки работи, заради кои животот не им траел долго; знаев дека имаше и такви кои, не можејќи да го преживеат срамот, а за да ја сочуваат честа на семејството, се убивале без да им кажат на најблиските дека забремениле; знаев дека некои оделе кај приучени луѓе кои им давале да испијат горки течности по што го исфрлале плодот, а понекогаш и самите тие умирале од отровот.

- А, сега, бидејќи преминавме на ти, кажи ми како ти го преживеа моето отсуство?

Ти остана за да го преживееш понизното чувство на стравот.

Сум била вака, не ми е прв пат. Цел живот го преживеав така.

Најнапред мора да се потсетиме на фактот дека времето за кое зборува Чинго е по многу свои белези слично на времето што го преживува Русија во текот на Првата светска војна, Револуцијата и контрареволуционерните напади врз неа.

Се плашев ако нешто веднаш не сторам дека ќе умре, не ќе го преживее тоа мојот пријател.

Уште повеќе, сега можеме да видиме дека тие не биле одвоени едни од други; имале смисла единствено заедно, како манифестации на истиот комплекс на моќ, истата светска структура на моќ, која го одржуваше сопствениот кредибилитет сé додека структурата остануваше недопрена, но овие „очевидни вистини” не можеа да го преживеат крахот на комплетната структура на моќта.7 Бауман е пример на историчар кој ја увидел вредноста на новите теориски движења и можните импликации на плурализмот врз начините на разбирање на современиот свет.

Зафати водата полека да истечува, да се впива во земјата, да се повлекува од дворовите, да ги ослободува заробените куќи, луѓето, добитокот; се покажа виножитото, па и тоа како да шумкаше колку што можеше, задува ветер, па и тој започна да ја суши земјата; излезе и сонцето од облаците, па и тоа почна да ја цица земјата; излегоа луѓето од куќите како од Ноевиот ковчег, се бацуваа што го преживеаја овој потоп, оваа несреќа; се јавија и птиците што беа скриени некаде, се нафрлија да клувкаат на сѐ што ќе видеа за јадење; се грабеа, се биеја.

ЉУБА: И да се види, како тие тоа го преживуваат?

И овде, во келијата каде што беше затворен, постојано добиваше напади: некогаш дење, а некогаш ноќе, кога ќе го сонуваше она што го преживеал на фронтот.

Никогаш подоцна Едо не можеше да сфати како го преживеа тоа што го доживеа.

И си велам, ете, само тие, единствено тие можат да кажат како човекот го преживува и го поднесува поразот, каков треба да е во битисувањето човеково и во битисувањето наше, во непреболот наш и како треба да издржува страдајќи.

Онде, кај оградата Мурџо како да знае дека Пелагија не може да го наваби сонот и одвреме-навреме испушта некој чуден цвилеж, нешто што кажува дека и тој сочувствува со неа, заедно како да го преживуваат времето од нивното доаѓање во Скопје.

Овие разговори се совпаднале и со упатената порака од британскиот премиер Винстон Черчил до претседателот на Владата, Драгиша Цветковиќ, во која се нагласувало дека Черчил е уверен во конечниот пораз на силите на Оската, а исто така дека и распаѓањето на Кралството Југославија ќе биде неминовно доколку тоа тргне по патот на Романија и Бугарија.

Во разговорите што ги водел со највисоките југословенски политички личности и со намесникот, кнезот Павле Караѓорѓевиќ, Донован бил многу јасен кога истакнал дека Кралството Југославија не ќе може да се надева и да смета на помошта на западните држави ако пристапи кон Тројниот пакт и во таков случај нема да го преживее крајот на војната.

Беше си се замислил за сето што го преживеа последниве денови, а во душата го копкаше мисла за својата грешка што го застави да избега од домот.