ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Прво: Ако се вистински актери, би имале потреба, како што би рекол Гротовски: „Да снесат јајце, да ја испразнат или промовираат креативната моќ, онаа што не ги остава мирни ниту дење ниту ноќе“.

Како што тргнала работата, не ни останува ништо друго освен да го чекаме мигот кога тие, од некоја цврсто стокмена сцена, ќе лиферуваат лозунг: „На Македонците им е доста од седумтте уметности, сега ќе треба да се свртат кон онаа што ја прават политичките партии.“

На постаментот од споменикот епитаф: Овде почива правот на онаа што слава и сребро Среде светот минлив во животот овој не бараше... тоа, се разбира, е лажга.

-А ова е, молам да се обрне внимание, гробот на Ана Василиевна Горчакова, родена сестра на генералисимусот Суворов-Римникси.

Онаа што сакам да го сугерирам е: за смислено да интерпретираме дадена ситуација ние повикуваме стотици шеми од нашето „множество на шеми” и дека искуството собрано преку целиот наш живот, вештините и општото знаење, нашите сеќавања за различни случки, може да е кодирано во таква лична „енциклопедија” од илјадници шеми, збогатена и од вербалниот домен за да инкорпорира и репрезантации на акции и перцепции, мотиви и емоции, лични и социјални интеракции и на крај, на јас-ството.

Тоа беше и правило на играта: насмевка на прозорското стакло и правото да следам една жена очекувајќи како очајник дека нејзината врска ќе се синхронизира со онаа што самиот ја одредувам пред секое возење, а тогаш - секогаш до сега - да ја видам како свртува по друг ходник а не можам да ја следам бидејќи сум приморан да му се вратам на горниот свет и да наминам во некое кафуле и понатаму да живеам сѐ додека постепено, после неколку часови или денови или недели, жедта пак нѐ ме натера да ја испитам можноста еднаш сѐ да се поклопи, жената и прозорското стакло, насмевката прифатена или одбиена, врските меѓу возовите, а тогаш, најпосле - да, точно, потоа правото да пријдам и да го изговорам првиот збор, густ од улежаното време, од бескрајното прпелкање на дното на бунарот меѓу пајаците на грчот.

Како судбински да им ја претскажуваат иднината, онаа што е најверојатна, да не се рече неизбежна во такви ноќи, црцорците гласно се бараа по полето, да се најдат, да го прослават животот.

„Власта, онаа што не крка лубеници на гнила софра, му ги дала медалчињата.

„Мојата најмлада жена, и онаа што ми е најмила, ибн Тајко, пред два дена се попари од врел котел во Чифте-амамот.

Цветко, дај ја, братучед, ракијата. - Која ракија, братучед? - Онаа што му ја донесе цицлестата анама на Куно Бунгур како мираз.

- И не подбуцнувај. Мал си да те запопиме и да те слушаме кога да се смееме и кога да плачеме.

Му кажуваа дека се тука и попот, оној што ја отвори црквата на горниот крај од селото во која сега живее Доне Ќосиот, му велеа дека е тука и Тушимката, онаа што си го криеше мажот, кутриот, во долапот за да не го земат партизан, ама таа, знаеш, бесоите си ги стишувала со попот, и додаваа Пак со Господ напред ќе се враќаме, дедо Костадине!

Како метафора во една песна звучеше сосема прифатливо - и стариот писател ме погледна со многу попријатна насмевка од онаа што ја среќавав на страниците на неговите книги, но сепак, перчето тага во очите беше нагласено.

Кадијата седна со скрстени нозе на меката постела и ги зеде двете кадани што беа до него, таа што му висеше на вратот и онаа што му ја бушавеше косата, и ги кладе на своите колена и како деца почна да ги лула, а кон другите извика: – Фатиме, Халиле, Ремзие, Мерсиме, Атиџе, Мамуре, харфата и дајрињата.

А научив и по тоа што на тој ден дома беше вистинска збркотница: уште во рани зори стануваше мајка ми, нѐ будеше сестра ми, мене, дедо ми и почнуваше она што севезден го проколнував: ги тресевме постелите, ја менуваме сламата од сламарниците, се пентаревме на столови и со метла мавтавме по ќошињата кинејќи ја пајажината, роневме пченка и толчевме исушени пиперки, ги вадевме добичињата да се топлат на сонце во дворот, трчавме по кокошките за да ја фатиме онаа што носеше јајца во туѓа плевна и на која дедо ми уште одвечер ќе ѝ донесеше пресуда зборувајќи дека такви лиоти не би требало да се држат дома.

Костас Гаврас, синеаст Времето на козите претставува идеална реализација на бунтот на Мирослав Крлежа против канонизираната иконографија на соц-реализмот, тоа е дело кое на­станува во процепот на таа идеологија, дело кое успева да се извлече од премногу ограниченото помнење на реалноста, на првата реалност, онаа што е наоколу, помалку и здодевна во својата рационална димензија.

Овој дожд не е од вија времиња сите дождови идат од далеку но овој е од потаму си думам и никако да најдам стреа да го заштитам она што можам барем она што го немам.

Ќе ти влезе во свеста ќе ти се пикне под кожа ќе забега во зоната на интимата и оп, еден ден ќе му појде од рака да го состави она што ти си го скршила да го препише она што ти си го избришала да го ископа она што ти си го потиснала длабоко во тебе, со луд ум на лавина да го открие она што си го забранила за јавна употреба;  ќе ги размрсува и повторно ќе ги замрсува знаците-јазли на твојот личен и на македонскиот синдром ќе си поигрува со преобразбите од дамнини до иднини од лично до колективно ќе ги претвора софистицираните искази и поетските евокации во егзистенцијални слики за да ја долови речито сочноста на твоите исконски мори на твоите детски занеси на твоите судбински застранувања;  можеби ќе те надмине со помош на вродената смисла да глуми да ја игра улогата на другиот да се губи во другиот небаре голтнат од ништото.

Најсилна војска е онаа што не пука, вели.