ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

(245-246) Влегувам во собата и ја затворам вратата толку полека што таа не ни забележува (ни вратата, ни жената која е во собата).

Есени, таа сосема сама, и како почнува да роси - таа ја затвора книгата. --- *

Чекај, чедо, не брзај, земи збогум со сестра ти, таа нема да дојде со нас, не чини да ја затвораме куќава сама.

Откако забележува дека не реагирам ми приоѓа уште повнимателно.

Како да ми беше спомнато и името? - прашува таа додека ја затвора вратата и ме гледа испитувачки.

-Не знам од каде гласовите - вели таа - наоколу е таква тишина.

Слепиот ѕид ја затвораше тесната улица - гол како крајбрежна студена карпа на која налетуваат слаби лотки, управувани од бури и виори.

На челниот дел од куќата, под стреата: срце, прстен, токосани раце, ангелче, венче, и во нив: почетните букви од името и презимето на домаќинот и годината на градењето; балкони: украсени со елементи од железо или ламарина во форма на триаголник, четириаголник, ромб, ромбоид, круг, трапез или со гипсени елементи во вид на амфори, во вид на подлактени раце или сосем едноставни со парапети кои завршуваат со коритца за цвеќиња; чардаци: долги колку што е долга и куќата, со пармаци, со плотици од костен, од даб, од јасика; на чардаците испуштени башлаци над кои висат мали куличиња низ кои може незабележено да се ѕирне во дворот, на патот, или во време на војни и арамилак, да се протне цевка од пушка и да се направи пусија; покриви: со рамни или со стрмни стреи, со испуштени чакми и кучиња, со поткренати маи како крилја од птица, со издолжени предни страни како козирка од капи, или прекинати со предниот ѕид што се крева нагоре за да го затскрие покривот; вратите: со една, со две поли, обични или со нутифедер, со украсни бордури на секоја пола, со надвратни прозорчиња застаклени или опшиени со мрежа за заштита од секакво гадурии; на вратите жапка или шуличе што се отвора со стап кој постојано е врзан на вратата, ѕвонец што ќе чукне потивко или посилно, резе со катинар или брава донесена којзнае од каде; прозорците: широки, европски, или пак тесни со по неколку крила доближени едно до друго за што подобро да ги осветлат просториите; оние што се на долниот кат и низ кои може да се ѕирне, заштитени се со железни прачки извиткани во разни форми; кај што нема железни пречки - дрвени капаци испукани од сонце и дожд, но кои ноќно време убаво ја затвораат куќата како дланки склопени на очи или како мравкини дупки.

ЛУКОВ: (Ја затвора зад неа вратата и се враќа до Методи.) Како проверивте дали е мртов?

(Пауза. Луков се обидува да се смири. Затоа оди и внимателно ја затвора вратата низ која излезе Неда и проверува таа да не наслушува.)

МЕТОДИ: (Оди и ја затвора вратата низ која излегоа Иван и Младичот. Останатиот дел од разговорот се води главно придушено.)

(Излегуваат. По малку се враќа Христов. Тој внимателно ја затвора вратата зад себе и ја повлекува Неда во спротивниот агол од собата.

- И којзнае дали има некој што им влегува во куќата. Сигурно само ветрот ја отвора и ја затвора.

Здравко сака да праша нешто, а јас и него не го оставам. И нему му ја затворам устата. 92

Соголената черупка, повеќе насмеана од кога и да било во животот, се намалила без она малку коса и брада што пред тоа се лелееле на ветар и што било знаме на еден крај, сѐ додека некој килав Јаков од Кукулино не се сетил да ја завитка во безбојна крпа и кришум да ја закопа на песокливиот брег на Давидица.

И кога ноќе, шепотејќи со дланка на уста молитви, ќе се сетел за таа глава, умирал; не можел да не мисли дека нејзиниот труп гние во призрачната куќа-кула чија чкртава врата непрекинато ја отворал и ја затворал лут северен предвесник на долга и тешка зима низ чии виулици ќе се тетерави безглава сенка на еден непокорен поет, оној што пеел помеѓу истрели за своите неродени деца и за нивната непозната мајка меѓу ѕвезди и сини пеперуги.

На пет педи од сенката под која му се криев на сонцето, сив гуштер подзинуваше и пак ја затвораше устата. Пееше ли и што пееше?

Колку што ми е познато, такво јајце науката не открила досега.

Абе, тој ја заградуваше Лена. Како пиле ја затвораше, сакаше да ја стави во кафез.

Најголемката сака да ги прескокнува сѐ уште нераздвижените, кога Чана ги крева рацете и со нив чиниш пак ја затвора вратата Да почекаме уште малку!

Поради здравјето, ми вели додека ја затворам вратата од лифтот, а потоа, на патот нагоре, таа започнува со кажувањето на првата приказна во текот на оваа посета и веќе е некаде кај описот на канцеларијата на адвокатот Сечков, додека јас сѐ уште ја затворам вратата од двата куфера во рацете.

„Немој“, велам. „Молам, капетане?“ „Не е важно“, велам, „морам да се ослободам.“ Со раката ја затворам устата.

Ќе ја затворам устата, а таа уште си штрака, си работи.

Со едната рака ќе го удира, а со другата ќе му ја затвора устата за да не му се слуша плачењето.

а надвор веќе почнуваат да паѓаат снегулки, ветрот само ги врти во воздухот, ги пушта и ги втасува, одново ги завраќа назад, си игра шукшуле, што се вели, ги развева како цут од дрвја што се кубат, кој ќе пушти глас, ќе го наполни морето, ни викаат и бродот застанува, а ние молчиме ко глувци во дупка, ги слушаме само чекорите озгора, одат над нас небаре на глава да ни газат, и бродот одново тргна, сега можете и да пеете, ни велат, кај се пеело пикнат в дупка, си велиме, отсекаде бучи клокоти, и гледаме надвор, снегот си навева и се топи, се губи во водата, ако запреме во Костанца, ќе нѐ водат во Букурешт, си велиме и приѕираме во ширината што ни ја затвора снегот, и Костанца ја изминуваме, нѐ водат право за СССР, не ни заспала среќата на сите, вели Апостол Макаровски, сите со нечија среќа се шверцуваме, вели, ќе му украдеме уште некој ден на господ, и почнува некој студ да ни влегува низ процепите од бродот што се отвора однадвор.

На колку рати ќе си одам, го прашувам, но тој веќе ја затвора вратата од камионот и ми заминува.

Си ја затворам устата со него, со неговото лице го покривам своето.

Клавдија само се наведнува, мислиш раната со уста ѝ ја затвора.

Се фаќа за очи, за мев, си ја затвора раната и подзинува.

Клучот ја затвора студенилата и голи светла итаат кон зелените магли.

Секоја вечер четириесетина стражари и вратари ја затвораа вратата и сѐ до зори вардеа, така што никој не можеше да се префрли одовде ни од едната, ни од другата страна на брегот.