ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Климент Камилски продолжуваше да бележи во еден голем жолт нотес, донесен од последното патување од Париз, купен во големата книжарница во Латинскиот кварт пред мостот Сена, во којшто, како што му се довери на Татко ги запишуваше главните идеи, односно les ides generales коишто му недостигале хронично на Балканот, а тие обајцата биле на пат да ги најдат...

Татко посебно внимание им посвети на ориентализмите кои означуваа разни давачки и такси што ги давало населението како: ангарија (со потекло од грчкиот во турскиот јазик angarya); арач (од арапски hara); бедел, замена, воен данок, замена за еквивалентна вредност, замена за воен обврзник (од арапски bedel); баждарина, баждарлак, баждар, такса за внесување стока во градот (од персиски bac); кафе-оџак-параси, вид данок што го уплатувале агите и делибашите во прилог на пашата (од турски kahve ocak parasi); ихтибаре, такса за право на тргување (од турски ihtibare)

Тој запре на заемките: адет, обичај, право, закон, традиција (од арапски adet); ак, право, правда, вистина, (од арапски hak); аманет, оставање на чување, нешто, залог (од арапски emanet); давија, тужба и даваџија тужител (од арапски dava, односно davaci); имза, потпис (од арапски imaz); јалан шаитлак, лажно сведочење, но и јаланшаит, лажен сведок (од турски yalan şаhitlik, yalan şаhit); кабаат, вина (од арапски kabahat); карар, одлука, решение (од арапски karar); кефил, кефилин, заложник, тој што гарантира за друг (од арапски kefil); мираз, наследство, се употребува и за означување моминска спрема (од арапски miras); рушвет, мито, поткуп (од арапски rvеt) и други.

Тој првин се соочи со турските заемки во христијанските текстови и молитви, кои првин му се видоа невозможни, неприродни.

Татко со своите студии по шеријатско и модерно право на Цариградскиот универзитет, како старо-нов кадија, посебно внимание им обрна на заемките од областа на правно-судската терминологија.

Камилски посебно внимание им обрна на заемките од религиозната сфера, на зборовите со апстрактна содржина.

Војниците ги следеше цело време, па кога виде дека вниманието им е на друга страна, забележа дека не го гледаат, веднаш се сокри зад еден ѕид за миг, а потоа кога се пушти во бегство така брзо колку што го држеа нозете.

Ваквото внимание им оставило силен впечаток на нашите осуденици.

Хрисостом говореше беспрекорен германски јазик и со оглед на држењето, лежерноста и природниот авторитет што зрачеше од великодостојникот, тој факт им остави уште подлабок впечаток, клучен, како што ќе се покаже, за целото нивно присуство на островот.

Во Атина од каде што доаѓаше владиката тој беше сведок на вистински драми врзани за прогоните над локалното еврејско население.  Митрополитот имаше време и расположение за сите присутни, но посебно внимание им обрати на посетителите во германски униформи.