ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

На децата им реков, дека до дуќан ке појдам, да купам нешто за јадење.

Ќе издржиме до купоните и платата од идниот месец... – На децата им здодеа од питите, јуфките... од брашното со вода... децата, пуста јас, со месеци не вкусиле млеко – продолжи мајка ми загрижено.

Дотогаш сите деца им биле изродени, шест на број сосе посвојчето Григура - Санде, Менка, Пандора, Павле и Владанка.

Утрото на децата им кажуваат дека сестричето им умрело.

Татко ми, будала, какви што се сите родители кога си замислуваат дека децата им се продолжувачи на делата со кои наумиле да го свртат светот накај својата воденица, закопа едно шише и ме заколна да го отворам кога ќе се омажи девојчето.

Би сакал да сум го измислил и веројатно сонувам дека му служам.

Да се избере некаков полу-псевдоним, близок до вистинското име, секако, но да биде типично француско, христијанско, едноставно име, значеше бришење на многу повеќе нешта отколку што можат да објаснат овие неколку зборови (и пак бескрајно би можеле да ги расчлену­ваме условите во кои една заедница како мојата - алжирски Евреи - во текот на триесетите понекогаш на своите деца им даваа американски имиња, некогаш имиња на филмски ѕвезди или актери како Вилијам, Џеки итн.).

Што би било ако на сите деца им цртаат татковците.

На децата им беше мило дека зајко останал жив.

Сите знаеја дека таа им е наменета на Турците: христијаните, за да ги сочуваат од грабнување, на женските деца им ги огрубувале лицата, на машките им извртуваат нога или рака, и такви, огрубени, ги чуваа покрај себе и ги имаа на душа.

Што би било ако на сите деца им цртаат татковците.

Од таа гледна точка, новата народна уметност по ништо не се разликува од култот кон народната уметност во комунизмот, кога се правеше истото, само што наместо за мобилен телефон се пееше за тракторот како врвно ново божество на рекордерството и ударништвото, па на новоредените женски деца им се даваа и „адекватни“ имиња – Тракторка, на пример.

Најмногу се изначекаа тие чии жени и деца им беа во Југославија. Дури беше забрането да се допишуваат.

Рано децата им одеа на училиште, а мене домакинката, држејќи ме за рака, ме земаше со себе и одевме на фурна по леб. А таму редица.

Сѐ што се случува во селото: добро или лошо, се случува на него: преку него врват и свадби и свадбари, и погреби и музики, и арамии и војски, по него во селото доаѓа една власт а си заминува друга, по него се испраќаат и пречекуваат луѓето за војници, печалбарите по светот; на него седнуваат старци и старици да се топлат на сонцето, на него везилките од селото се собираат да везат и пеат; на него се читаат наредбите на власта, по него се тркалаат бочви за да киснат во езерото; крај него се садат муренкови стебла за сенки; на него говедарот го собира добитокот за пасење; којшто ќе дојде од градот или околните места да купува и продава, на него купува и продава; тесните сокаци: одат кај ќе им текне; се кршат, се извиваат, се провираат меѓу куќите, кружат и пак одново се враќаат и излегуваат на широкиот пат крај езерото; по отпадоците што се фрлаат на нив, се знае која куќа што готви за јадење која што заклала; која бара заскитан добиток или деца, во која се веселат, а во која водат војна; по тие сокачиња, ако си невнимателен, можеш да се чукнеш во столче, во синија, во каца, во кош, во тезгере, да се слизнеш на лушпа од тиква, од лубеница, од лепешка; да цапнеш во бразда што одненадеж ти излегла, да се сретнеш со натоварено добиче со кое не ќе можеш да се разминеш; да ти лавне одненадеж од некоја порта куче, да те запраша некој кој си и кај одиш, да те викне некој што започнал сам во дворот да пие; низ нив и зиме и лете струјка ветер од езерото и шишти како низ тутурка, како низ оџак; галеб кога ќе се најде во нив, креска како да се загубил; боите на куќите: сината: луѓе вљубени во езерото, во мирнотијата, во спокојот; мудри, темелити, неизбрзливи во ништо, сигурни во она што го прават и говорат, верни на она што го преземаат или ќе го наумат; добри, предобри, душицата како на дланка да им се гледа; засакаат ли нешто - се врзуваат за него трајно и за век, како што се врзуваат земјата и историјата; зелената: скитници; непостојани во сѐ: во потфатите, во работата, во мислите, во духот, во зборот; она што го започнале денеска да го кажуваат, ќе го завршат вечер, утре, или никогаш; не држат многу за ред, за збор: зборуваат за работи што не им се доволно јасни, одговараат на прашања пред убаво да размислат, решаваат пред да бидат наполно сигурни; слобода и ширина имаат во сè; жените со рулче на раце или на босици седат на прагот; децата им мочаат кај им е ќеф, седат на прагот или скитаат по сокаци; очите им играат како во масло.

Тога од малото вратниче и одоѕади ќосето истрчало и пак низ вратниче влегло во подолната водејнца, шчо била поблизу до детето излегло и се застојало на големата врата пред водејнцата.

Ами да ходиш во некоја друга водејнца.

И така, препирајќи се, царското дете им рекло: - Зашчо мислите така криво?

Можеше да стане угостител и да држи кафеана со македонски специјалитети кои денес се нудат, како расолница со сечкана сува пиперка, растриен компир со праз, исто таков грав, бакардан со и без сирење, пиперки со урда и тие некои живи салати во качиња и буренца... на децата им се збоктисуваа, зашто се вртеа сѐ истите и истите, па можеби затоа ни денес не одат по кафеани.

И пак работеше: вршеше, вееше, ронеше пченка, колеше свиња и на децата им ја бацуваше чурилката, за да не се мочаат в постела. Ја варосуваше куќата, одеше в црква, ветуваше масло и свеќи и се крстеше.

Кога биле на отпуска, жените ги молеле да се предадат, оти децата им трпат за јадење.

По Ѓурѓовден, ајле по сведенот беше, ја копам градината, а на децата им викам да ги собираат камчињата, тревата.

Од невиден ужас сиот станал бел.

Гаврушевски Гавруш крај лединка гола на своите деца им отворил школа.

Тој, како по обичај, на помалите деца им донесе чоколада, а на Мајка букет цвеќе.

Само тоа дете им било... ама сакале да живеат без обврски. И таму пораснал.

Нејсе уште понајнакрај и кого ќе пцујат и против кого ќе се бунтуваат Сите оние кои сркнале од американската мирудија во секоја чорба И го виделе аирот од извозот на слобода и демократија Макар што нивните татковци сѐ уште ги паметат Трумановите јајца во прав А прав и пепел им се стори слободата сосе животниот стандард А децата им се познати по тоа што во својство на стечајни работници

На секое од овие деца им ја знаеше добро семејната, но и здравствената историја.

Не може да ни биде потешко од сега, на децата им се заканува опасност од глад, а и јас тешко ќе ја додржам рожбата во себе.

Чичкото со притворна насмевка на свежо избриченото лице се наклонува кон тебе: - На добрите деца им даруваме убава играчка!

Државата нема доверба во тие луѓе, иако на нивните деца им се доверени пушки, митралези, топови, иако тие се борат во првите редови на фронтот.

Нешто многу крупно го засени изворот и срцата на децата им смрзнаа.

Тогаш тој на децата им рече вака: - Знаете ли кој сум јас?

На другите деца им беше мило што Николче дојде, а по малку и им беше криво што Трајанка беше преналутена.

— Добро, тогаш колете ме, им велам и им се колнам, во едното дете им се колнам, дека ќе молчам.

На децата им е позабавно отколку во луна-парк.

Но добро, би ми било тешко да го купам целиот тираж на книгата во издание на Фајар за да го дистрибуирам самата јас.

Кога нашиот национале Бернар Кушнер ја изразува својата нестррливост и својот очај пред сведувањето на сметките на различните заедници на теренот со кои се соочува, тоа е исто така нормално; но има и други позначајни работи отколку да се испраќаат емисари да трагаат во регионот, има таму и неколку мудреци кои ги минуваат нивните животи во читање и медитација на импресивен збир книги, меѓу кои и Библијата, Талмудот и Куранот... и кои на нивните деца им даваат пример на достоинство и благородност.

Помалите деца им заспаа на мајките во скутовите а ние поголемите бевме исто така сонливи, но никој за одење не сакавме да чуеме.

Се сеќавам, татко ми кога велеше дека децата им се раѓале и по нивите.

А, тебе ти е потребен за да ставиш врз себе некое килце, инаку ветрот ќе те дувне – си мислам, но не ѝ го велам тоа.

- Не е рано, татко ми вели дека на децата им е потребен сон за да растат.