ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Се чистат објектите, се приготвуваат за предавање со клучот в раце на инвеститорот.

Маргина 34 63 Откако со лифт се качи до нивниот кат, таа го бара клучот во нередот на својата чанта, но не успева да го најде, а потоа се присеќава дека при избрза­ното излегување од хотелот го беше спуштила во џебот од пантало­ните.

Едноставно ќе ги спакува своите работи, можеби дури ни тоа, по ѓаволите со тоа, можеби само ќе се облече во облека за излегување, ќе ги закопча копчињата затвори дрикерите повлече патентите и ќе ги остави клучевите во кутијата за експрес чекирање, тоа е за нив, всушност, господинот и госпоѓата Платено Однапред, или дури ни тоа, ќе го уфрли клучот во кое било патемно поштенско сандаче, повратната поштарина е загарантирана, по ѓаволите со тоа, време е да се тргне.

Според упатствата на чуварот на плажата облечен во џелаба, го паркирав (и заклучав) нашето правоаголно комби меѓу боровите и, faute de mieux (или можеби поради претераната доза на арабијана: камили на плажата, расфрлани колиби налик на номадски шатори, некои од постарите жени не само во кафтани, туку и со црни велови), ги ставив клучевите во џепот од гаќите за бањање, од каде што, во текот на нашето играње во брановите, му се придружија на огромниот инвентар на ствари изгубени во морето.

Со докторската диплома во пазува и кабинетот под клуч во џеб, со младата мајка и идната аптекарка дома, со стариот татко во родниот град и сиот товар од авторитетот на традицијата во лекарската професија - се впушти Миха во оној метеж од брзак што се вика општествена афирмација.

И сега, како да откриваше некој клуч во животот што му преостануваше.

(Бара клуч во палтото и од како го наоѓа отклучува, но кога го подига капакот и некој ризи очите необично ги отвора и паѓа — седнува пред куферчето).

Го зема куферот и излегува. Вртењето на клучот во бравата и штама.

-Одам сега - му вели на својот при. сликар; тебе ништо не ти е јасно, но еден ден ќе ти се разјасни само; морам да проживеам пред да се замонашам; ова не се многу пари, поготово ако трошиш многу; сѐ е тоа глупо, но вреди да се проба, нели; три или триесет години провод, што е тоа во однос на вечност - еден момент, нели? Чудни се патиштата...

Тој долго го местеше клучот во бравата, стенкаше и говореше нешто за себе.

И видение јасно, светлина силна во умот ми се јави, па се состави мозаикот: ми стана јасно од какви причини го немало Лествичникот на закопот од неговиот татко, и разбрав дека отсуствувал шеесет дни и шеесет ноќи, токму колку што треба за да се потроши под нозете патот до Дамаск и назад, ми стана јасно дека го украл клучот од западната одаја, од рубата на неговиот татко пред овој да се упокои; и дека златниот клуч е умножение, дело на рацете на Амореецот; ми стана јасно дека Лествичникот, откако направил умножение на клучот, го вратил изворниот клуч во одајата на неговиот упокоен татко, и дека од тагата по таткото овој се лишил, само за клуч-близнак од одајата кобна да поседува.

А тој продолжи: „Освен тоа, ти виде, нели? Виде дека тој знаеше како треба да се намести клучот во клучалницата за да се заклучи одајата?

17. Тоа пресуди логотетот да пресече: утредента сам го донесе страшниот клуч во одајата на Филозофот и му го предаде на рака.

Сепак успевам да влезам во внатрешниот двор и да го пронајдам забранетото ковчеже со рѓосаното клуче во него.

Јас еве седум години сум терорист и уште така сигурна рака не сум видел. (Се слуша клучот во вратата.)

Потопена прво во чоколадно млеко, па во етерични масла, па измасирана со крема која ја враќа младоста во кожата однадвор, за кога тој ќе чукне на врата двапати кратко и еднаш долго и ќе го стави клучот во брава, а рајберот таму кај што треба, ти, демек, да процветаш.

Дури по четвртото чукање го слушна чкрипотот на клучот во бравата и отворањето на вратата.

Тој не бил дома, но ги нашла клучевите во ходникот, скриени во саксијата за цвеќе, каде што секогаш ги криеја.

Две години подоцна, нивната љубов сѐ уште траеше.

Потоа сосема мирно, очевидно поуспокоена го заврти еднаш, двапати, до трипати клучот во бравата.

Запре уште на зборовите: чекмеџе, фиока на маса и малечко сандаче со клуч во кое се чувале драгоцености, касета (од турски cekmece); кревет (со потекло од грчки krevet); миндер, послан и подреден со перничиња, (од турски minder); оџак, огниште, димник (од турски ocak); ќумбе, ќумбенце, печка (од персиски kmbet); мангал (од турски mangal), маша (од персиски masa) ќунк, ќунци (од турски knk).

Камилски најде меѓу називите за одделни делови на постелата и неколку карактеристични заемки останати во употреба во балканските јазици до денешни дни како: душек, постела (од турски döşek); јорган (од турски yorgan); јастак, јастаче, јастук (од турски уаѕtk); чаршав (од персиски çarşaf) со поширока употреба како чаршаф за душек, за јорган и покривка на маса и слично; калаф, навлака за перница, а во поново време преслека на тапацирани делови на мебелот (од арапски kalif).

Војничето, во мигот, ништо не рече. Го сврте клучот во бравата, еднаш, двапати.

Одвнатре штракна клуч во бравата и вратата се отвори.

Васко се испави покажувајќи го своето несмасно доброќудно лице, со рацете маслосани и со клуч во едната рака.

Конечно, г-нот И. и г-нот А. можат да отпатуваат, со автобус, во македонско гратче каде што не биле веќе десетина години. цртежи на местото на трите точки: часовници, бремени жени, лист, бакнеж, календар, недопуштена цигара, клуч во брава, салфетки, полуиспразнета чаша, чадор, мачка, сексуален акт во „јавачка“ положба, циркузантче со неопределен пол што балансира по жица, дланка што на Венериниот брег има хоризонтална лузна, расипана жолта неонка што со крцкање се пали и се гаси, куче скитник што лежи на персиски тепих со главата на предните шепи и мрда со опашката, медицинска сестра со старовремска капа и јаки листови на нозете, девојка со испулени сини очи во жолта фротирска машка пижама, сцена од автобусот, во кој, заедно со г-нот И. и г-нот А., се возат и еден молчалив татко со своето зборлесто девојче, кое му се обраќа со „татко Ратко“, еден испотен бизнисмен, кој постојано вика во мобилниот, нагласувајќи дека ќе биде таму најдоцна за еден саат, плус-минус пет минути, млада ромска девојка во која таа ем се кара, ем се смее: Ава карик... тева кераптуке нешто ... макелту манца... а тој ѝ се смее, и ја гушка. г-нот А. кон г-нот И., додека автобусот минува низ една клисура со бујна вегетација и брза река (дождот, сепак, не падна): Те сфаќам, љубовта не е баш секогаш фер спрема оние што љубат.

Жената што со него влезе во лифтот не си ти, туку комшивката Гога.

Помислив еднаш да се вратам, и така бев го заборавил клучот в цеб...

ТЕОДОС: (Со здржан прекор.) Е, тоа, измеќарот мој, да си го правиш твој... Не е ред...

Чекаше цела вечност пред да слушне шлапкање од влечки во ходникот и вртење на клучот во бравата.

Ѓорѓија само ја подотвори устата и од што беше шокиран и разочаран заборави да ја излиже големата тегавица плунка што му се залепи за забот и усната.

(Оди до вратата. Ја заклучува. Го става клучот во џебот.) Пасапорт вади, не гледај ме.