ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Чекајте, не пукајте да се разбереме, — почна да вика пак кајмакамот од зад кале.

Шаќир се тргна од прозорецот со продупчен ракав над лактот од еден куршум и почна да вика и псуе: — Таков е значи вашиот збор кучиња низедни, со измама сакате да нѐ отепате? — и место предавање почна и тој да стрела.

Ширум отворениот прозорец со поглед на Сена е доволен поттик да се биде и тука и таму, на две места, двапати да се чека исто доаѓање и исто заминување, еднаш како намерник, другпат како скитник.

Некако успеваше да ја врати пак кај еден од браќата, таму, под прозорецот со нечисти пердиња, не можејќи да заспие од нејзиното мешколење и од лутите комарци.

Во собата, под прозорецот со неколку матни дамки од месечината, некој јачеше од задоволство, додека шишкањето на ќебето и чаршавите го избезумуваше.

Влегоа во гостинската одаја со долга трпезна маса и столбови од резба, шарен ткаен килим на подот, ѕидана печка во ќошето, тесни прозорчиња со бели платнени пердиња собрани на средината со ширит и запнати за рамката од прозорецот да влегува повеќе светлина; на челниот дел од одајата иконата на свети Наум со запалено кандило; на едниот ѕид стара слика на манастирот; на средината од масата свеќник со свеќи; на полицата над масата газјена ламба од бел порцелан.

А кога денот се прикраде пак во неговиот прозорец со онаа негова нерешителна виделина, во која будењето траеше долго, првото, што успеа да го открие, беше едно малечко, питомо главче, со две долги увца, кои по својата боја и по тоа како беа порастени многу потсетуваа на два листа од една мека тревка, што расте по висовите.

Одајата е наместена мошне арно, старовремски: десно насреде огниште, горе јашмак под кој оџакот е завиткан со завеса од шарена басма; од страните на огништето камари, исто така покриени со завеси од истата басма; назад два прозорци со завеси од истата басма, собрани до горе на плисе и прикачени на една шајка на средината, така што имаат изглед на плисиран полукруг.

Лево, напред, врата, а во дното долап; меѓу прозорците огледало од горе малку спуштено и украсено со крпа со домашен вез во форма прозорец со расечена завеса и од горе на среде преврзан со корделка.

Во дното од собата два прозорци со завеси, меѓу нив огледало украсено со свилена шамија; лево огниште, а горе наоколу завеса, а десно е подреден чеизот од невестата: ковчег со над него поредени килим, постела, јорган и најзгоре перници.

Масата на која ги пишувам изјавите повеќе е осветлена од претходната ноќ.

Секогаш кога влегувам во просторијата за сослушување иследникот стои пред прозорецот со грб свртен кон вратата.

Иследникот ја вади левата рака од џебот, но не се свртува кон мене.

Место него улицата ја посетуваше груб и ќелав полициски агент со очи-копчиња впиени во прозорецот со чипкени завеси.

Се симнав по скалите преку друга соба без прозорец со парчиња пресолена пастрма, што висеа од таванот и излегов да го слушнам разговорот на двајцата што се качиле до Лесново со трет од дружината што ги пречека.

Не, не можев да сум поинаков од другите, со нив раснев и од нив учев, и не верував дека е прв ден на пролетта: минува времето низ мене, ме џвака однатре, ќе се споулавам, мислев и ги бришев солзите на пониженоста.

Од тоа време, што и во втората деценија на веков го паметел тогаш живиот и жилав даб со брада, стогодишниот Лозан Перуника, лежат на рекичката Давидица четириесет и три малечки воденици, накривени и безживотни судбини во кругот на заборавот; самоучките врати им се испукани и потемнети, суровото минато ги заѕидало прозорците со бигорен камен. Но си има свое минато.

Во таа илјада осумстотини триесет и петта година продолжува во Африка и Азија движењето на европските колонизатори и се грчи на крвав камен Македонија. ***

Од празните болнички соби и ходниците во кои владее длабока, мртва тишина што ја поматува само тивкото крцкање на подгниените прозорци со испокршени стакла и врати, бие огромна осама која предизвикува измачувачки немир и чувство на болка.

Потоа тато ќе ја обои куќата: покривот со црвена боја, ѕидовите на куќата со жолта, прозорците со кафеава, тревата околу куќата со зелена, а небото со сина боја.

Меѓу дрвјата се гледаат за миг и дури истрчуваат на улица малите прозорци со резбарени обоени капаци.

Впрочем, сите кровови се покриени со трска; врбата, дабот и двете јаболкници се навалија врз нив со своите широки крошни.