ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Вистинскиот свет е оној што го нема или е преку непосредниот живот истоштено чудовиште.

- Греота е идентитетот на Балканот! – ми вели тој со нескриена зачуденост. – Па денеска цел свет е во потрага по својот идентитет, а ти сакаш ние да живееме како баби, да го заборавиме сопственото минато.

Облечен убаво, со беговска долама и со фес над кренатото чело, мислев светот е мој. И беше.

- ... И ти велиш дека ова е само игра? Па не ли гледаш дека сѐ во светот е поврзано со една неизбежна причинско - последична врска.

СВЕТОТ е исправен пред недостиг на слатка вода.

Васе ни велеше: во неа целиот свет е собран.

Како антиципација на модерната квантна физика, неговиот модел на светот е необјаснив универзум од бесконечни пермутации и рекомбинации.”

Се прашуваме дали, ако Кинеското дрво ни значеше исто како и нему (како и морскиот брег и рамницата во близината поради која мисли дека светот е тркалезен, Црнците, шумата, ослободената пијавица и мочуриштето кое се граничи со гробиштата и игралиштето, црквата, неговата куќа, олеандрите, палмите и комарците, дабот кој има лулашка направена од автомобилска гума, лулашка која треба да се поправи, вилицата на ајкулата, школките од левата и од десната страна, и гризот за доручек) - па, само се прашуваме.

Кога тоа и го кажав, ми кажа што рекол: дека еден ден, додека влегувал во метро, видел еден човек како им продава моливи на две жени - човек без нозе, кој се движел со помош на платформа на тркала.

Истиот ден работеше и на чевелот со огледало на прстите.

За својата татковска болка не признаваше никаков специјалист и никого не викаше ни за консултант ни напомош; оти, кој ќе му кажеше дека и во современиот свет е редно синот да умре пред таткото?

Светот е она што е, и точка. И таков каков што е, тој е од најголема неопходност.

Како и сите вистински класици, без оглед на своите најдлабоки познавања тој не е интелектуален, туку формален; неговиот поглед на свет е секундарен во однос кон геометријата на фигурите и кон нивната местоположба.

Многу е тешко да се каже дека визуелниот уметнички свет е имун на оваа клима, било надворешно, како импликација на некои негови врски со деловните или националните интереси, или внатрешно, како микрокосмос на истиот конфликт на вредности. Guy Brett е писател од Лондон. 14 Margina #4-5 [1994] | okno.mk

Го прогонивме Јан од тој свет, но остана мачното чувство дека ни недостига, оти со него бевме блиски; бракот меѓу Земанек и мене дојде како еден вид алиби дека тој свет е сепак реален: дека во тој свет на партиските состаноци, на маскирањата и лагите, на подметнувањата и притисоците, сепак имало и нешто човечко: љубов, здрава, нормална, телесна, духовна, дека од таа љубов ете, се раѓаат и деца.

Кажуваше Филозофот собитија чудесни уште многу, а јас го слушав со уста подзината, со очи ококорени, со душа возљубена по ука; говореше дека таа топлина и самиот веќе може да ја почувствува, иако не толку јасно како слепецот од Кападокија; говореше дека огнот е праизвор на писмото, како што сонцето е извор на денот, исток негов; говореше дека огнот е и утока на писмото, крај негов, оти секое писмо во оган се претвора; книгите горат затоа што во нив има букви, и топлина огромна; оти не можеш да запалиш нешто во што топлина веќе нема, како што е тоа со каменот или водата; затоа што е потешко да запалиш камен одошто дрво и хартија; но и каменот, велеше може да согори ако на него се забележи писмо топло, и доказ за тоа се ѕвездите опашести; говореше дека сѐ на овој свет е писмо, дека целиот свет е книга; говореше чудесни нешта а јас го слушав и толку се занесов што не забележав кога вратата се отвори и влезе отец Стефан Лествичник.

За да кажеш: „Светот е без Бога“, зарем не треба прво да го познаваш целиот свет, да ја испиташ сета вселена со сите нејзини сонца и ѕвезди, историите на сите времиња, да го поминеш сиот простор и сето време?“

Останав со Луција; таа ме бакнуваше страсно во устата, како да сакаше нешто да ми надомести; мене ми се гадеше и ми се блуеше; ми зборуваше дека тоа со народниот дух е сериозно, и дека сум требал да признам, но не сѐ и не одеднаш; дека сум требал да признам нежно, а не со гордост; не ја слушав, оти свеста ми беше на работ; ја прашав дали забележува дека боите воопшто не се обоени, и дека мирисите воопшто не се миризливи; попусто се обидував да го насетам мирисот на цимет во нејзината коса, оти веќе го немаше; бев сосема прилепен до нејзините гради, и ги чувствував на моите, но тие беа како брадавици на некаква мермерна Венера; всушност, чувствував дека светот е страшно изморен, и дека сите тие бои, мириси и допири се веќе стари, дека им треба обнова.

Откако излегов од циркусот, сфатив дека светот на Луција, на Партијата, на училиштето, на семејството, на нацијата, на државата е обичен провинциски неуреден двор; светот без циркусот изгледаше беден, смешен, нецелосен; произведуваше дробни грижи со кои ги плашеше бедните мушички заробени во неговата мрежа; тие мушички мислеа дека светот достига до оградите на тој мал двор, а не гледаа дека зад него има уште, и уште, и уште; во циркусот, по само неколку волшебни часови престој, сфатив дека светот е огромен.

Многумина геј- мажи, а и низа нивни пријатели и непријатели, одамна насетиле дека она по што геј- мажите се разликуваат од останатиот свет е нешто што далеку ги надминува сексуалните склоности и практики.

Светов е така скроен да те украдат од мене.

Настанувањето на светот е Божја, промислена желба.

Клопчето волна се стркала од скутот на доктор Гете и падна на подот.

„Мора да сфатите дека лудите, каде и да се, се чувствуваат затвореници – можеби првиот чекор кон лудилото е чувството дека светот е затвор, светот со своите закони – не мислам само на општествените, туку и на природните - е доживеан како затвор; оттаму можеби потекнуваат и креациите на сопствени светови, со свои законитости, но чувството на заробеност останува вечно.“

Не случајно, мотото на една култна претстава во нашите театари беше (се мисли на „Буре барут“): „Она што во светот е инцидент- кај нас е систем, она што кај нас е систем, во светот е инцидент!“

Светот е во него, во неговите мисли и чувствувања, полн и бучен што му ги запленил сите сетила и ги оттуѓил од тоа што е навистина стварно пред неговиот поглед.

„Кој е тој гроб?“ „Светот...“ „Како така?“ „Така... светот е од сите гробови - најголем гроб; кој заскитал во него - тој го знае...“

И, гледам: влечки, ’ко во турска серија свртени кон мене, стапалки од шарена хартија, кои ми го покажуваат патот до дневната, до масичката, а на неа, бидермаер од булка и ѕвончиња во чаша за ракија, компјутер со отворен ФБ на мојата страна и чај од нане! Цел свет е мој!

Изгледа сѐ е веќе пијано, цел свет е пијан, никој ништо не работи неопијанет.

Нека е господ со нас, вели, оти светот е негова творба.

Можеби таа потреба да ги запишувам зборовите е поттикната од оној ист страв што мојот американски студент David Lehman го натера да ја напише едноставната реченица: „Светот е кревок и јас се плашам“.

Мислам на тоа како светот е само екран, а ние глумци или гледачи, сеедно, некој сигурно нѐ режира, и тоа е, впрочем, сеедно.

Уште од „основната криза” - значи од теориите на Ајнштајн, Хајзенберг и Гедел - што е засилено и со поновите настојувања на теоријата на катастрофата и истражувањето на хаосот, или теориите за фрактали - самата наука ни кажува дека светот е окарактеризиран со плуралитет и хетерономија, дека парадоксите и паралогиите можат да бидат многу попристапни за негово осознавање од едноставните дедукции, дека реалноста сѐ на сѐ не е хомогена туку хетерогена; дека не е хармонична туку драматична; дека не е единствена туку диверсивна; накратко: поседува „постмодернистички“ дизајн.

Не грижи се. И кога мислиш дека сиот свет е против тебе - насмевни се.

Секоја од трите сили што сега го делат светот е практично неосвоива и може да стане освоива само низ бавни демографски промени, што една влада со широки овластувања лесно може да ги спречи.

Постојат случаи за кои најлошата работа на светот е нешто сосем безначајно, нешто што дури не е ни смртоносно.“

„Но самиот свет е само зрнце прав. А човекот е ситен - беспомошен!

Осудата на компјутеризираниот свет е самозалажување. okno.mk | Margina #17-18 [1995] 119

Пелагија клечеше крај неговата глава, го оплакуваше во себе, без глас и без солзи, оплакување што повеќе беше монолог отколку дијалог, всушност не кревајќи ја главата, чувствувајќи со снагата и слушајќи со ушите што се случува во одајата, кој доаѓа и кој заминува, таа му вели на старецот и се надева дека немите зборови што ги пушта во отворените очи во кои сега светот е сведен на таванот, дека незнајно како тие стигнуваат и до оној дел на старецот што уште не е заминат, а и до неговата дебела половина, до бабата Петра, која во мигот го слуша ритмичното вртење на тркалата од возот Ти дедо Костадине ја сврши најдобрата работа така да знаеш ги откорна бегалците од овој батак и ги упати назад во коренот во здивот на дедовците не е важно што ти и јас остануваме тука така ни е пишано зар не така ни било чкртнато да останеме во проклетава рамница за да бидеме дира на нашето талкање оти колку сакаш кажувај му некому дека си бил таму и таму си проживеал тоа и тоа ако не оставиш потврда за тоа како што направи сега ти кога ги напади сите во брегчињата и ритчињата на Македонија а ти остана тука каде што не сакаше да останеш за што јас живата и осрамотената ти сум бескрајно благодарна што ќе бидеме заедно ти во меката кална утроба на земјата јас земјосана калосана врз земјата со тоа што знам дека ти уште сега јуриш да го стигниш возот за да бидиш заедно со твојата благородна баба Петра и внучињата додека твоите коски ќе бидат тука додека еден ден не заминат со мене и не тагувај нема в земји да те положам додека не најдам такво место какво што бараше ти биди спокоен смири си ја душата пушти ја да ѝ биде поткрепа и надеж на баба Петра а ти како што гледаш не си сам не оти јас ти седам над глава туку ако смогнеш сили да ја свртиш главата ќе видиш дека одајката ваша никогаш не била пополна со луѓе отколку сега оти тука се сите што те сакаа ама и оние што те колнеа кога се затвори во вагонот Папокот Корнулов за кои не се знае уште колку ќе останат тука оти се шушка како некои вагони на товарниот колосек се полнат со секакви шејови тука е и Друже Србине кој се радува што не си замина со другите мисли дека барем овие што не се заминати ќе останат со тебе и да знаеш мислам дека е во право зашто еве јас ќе бидам тука Танаско децава школнициве цела година ќе се ловат по широкиве и празни улици! сака да го продолжува својот монолог ама одајчето е полно со тела и врева и таа не си ги слуша мислените зборови, мислата ѝ ја запираат, ѝ ја раскинуваат.

Бидејќи првиот свет е секогаш Америка Америка секогаш е прва освен на светското првенство во ватерполо На кое тукушто победи Црна Гора За која нејзините жители уште од времето на владиката Данило Си пееле дека Црна Гора јес малена ал је часна и поштена

И како по вакви бисери да поверуваш во секојдневието што ти се нуди, кога знаеш дека за твојата безбедност се грижи неспособниот инспектор Брок, дека твојот град го водат тројцата корумпирани свињолики одборници, дека твојата светла иднина ја одредува Министерството за истражување руди и губење време, а дека вистинското мерило на твојот транзиционен свет е пијаницата Суперхик, кој краде од сиромашните за да им даде на богатите?

Светот е суров, но верата во себе е божествена.

Човечкото срце е толку големо, може да ги собере сите страдања, а не сакам да страдам, сакам да љубам, ми треба твоето срце, тоа е мојата мека перница,таму спијам јас, тоа е моето скривалиште во бурните денови.

Мал свет е тоа, најмал на светов.

Можеби светлината не ќе се врати, но излезот до белиот свет е тука некаде.

БОРИС: Се измочав без да ме боли. (Пауза) Не ми честиташ? (Пауза) Светот е завидлив на туѓи успеси. (Пауза) Тебе ти е сето ова просто, нели? (Пауза) Јас сум за тебе прост?

Светот е јавна куќа, а јас сум најголемата курва во него.

„На светов е важно колку долго живееш, бегу.

Светот - свет е, а ти - крв и рана, кој го слути твојот жеден плам, и кој слути дека си фонтана кога ноќе поминуваш сам.