ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Во ликовите на едно време.  Мистиката на фотографиите, што во тие денови на детството оживуваа од атмосфера презаситена со чадот од цигарите и минатото што бликнало на семејните вечеринки, подоцна се обидував да ја рационализирам.

Чад од цигари се издигаше нежно нагоре. Таванот притискаше напукан и зачаден.

- Пепел од биволски копита помешан со шеќер и вар, струготини со катран, чад од лути пиперки...

Старецот, често, пред да се прибере на починок, во убавите денови знаеше да поседи на тоа трупче, да ги гледа ѕвездите и да влече чадови од своето луле.

- Професори, велиш?.. Даскали, демек? - старецот испушти густ чад од својата цигара.

И сега улицата живее од небото до Камениот мост А оттаму продолжува за да се влее Повтор негде далеку во ѕвезденото небо По мостот поминуваат и радоста и тагата на животот Помина по него и чадот од тратот, и молитвата На невестата што ја вградивте во темелите...

И додека Боше и брат му Атанас Цицко ги нажапчуваат капаците, откако пред тоа првин ги отвораат, а потоа и ги затвораат џамовите, (за тоа малку време во одајата шибнува студен воздух и за час го растерува чадот од цигарите и мирисот во восокот на свеќите) тој намерно зборува полека, намерно развлекувајќи ги речениците, за да остане помеѓу зборовите празнина во којашто, се надева, другите ќе имаат време да се досетат за што зборува и да размислат за тоа што зборува.

Чадот од многуте оџаци се испреплетка губејќи се лесен и подвижен кон облаците.

Како што пука едрото напнато од белина, така пред нејзините ширум отворени очи се развејува пената на денот, толку лесно се топи чадот од ефикасни формули за брзо заборавање...

Потоа се враќа, шета нервозно, испокинато, по собата, пали цигара и ги влече долго и жедно чадовите од цигарата.

Во здивот гребеше остинат чад од цигари.

И Григор мавта со раката, го растерува чадот од пред себе, за да може да не гледа. И да се смее.

Дури и во оние часови кога наполно згаснува петербуршкото сиво небо и целото чиновничко племе се најало и завршило со ручекот, кој како можел, во сообразност со платата што ја добива и со сопствената желба,  кога сите веќе се одмориле од канцелариското чкрипење, трчање, од својата и туѓата работа и од сѐ она што доброволно, дури и повеќе отколку што е потребно, си го поставува никогаш несмирливиот човек – кога чиновниците брзаат да се препуштат на уживање во преостанатото време: кој, од поиницијативните, брза в театар, кој в град, да го потроши времето за да се изнагледа секакви шапчиња; кој на вечеринка – да го потроши на комплименти на некоја згодна девојка, ѕвезда на неголемиот чиновнички круг; кој, и тоа се случува најчесто, оди едноставно кај сличен на себе на четвртиот или на третиот кат, во две помали соби со претсобје или кујна и со некакви модерни претензии, ламба или некој друг предмет, што чинел големи жртви, лишување од ручеци, од излегувања, – со еден збор, дури и во тоа време, кога сите чиновници се губат по малите станови на своите пријатели за да поиграат бурен вист, сркајќи чај со евтини кекси, повлекувајќи чад од долгите чибуци, раскажувајќи за време на поделбата на картите, некаква интрига што стигнала од високото општество, од коешто никогаш и во никаква состојба рускиот човек не може да се откаже, или, дури кога нема за што да се зборува, прераскажувајќи ја вечната анегдота за командантот, кому дошле да му кажат дека му е потсечена опашката на коњот од споменикот на Фалконе, – со еден збор, дури и тогаш кога сите се трудат да се забавуваат, – Акакиј Акакиевич не ѝ се предаваше на никаква забава.

Продаваме чад од оган згаснат. Богати сме. Пари на куп раснат.

Кога трговците ја довлекоа до мене празната кола на две тркала, оној што беше спрегнат во левиот дел на јаремот, ми се претстави: - Јас сум Пишпирик, трговец на мало и големо.

Го оддува чадот од пред себе и се врати дома.

Чоколадата обично беше матно кафеава, лесно се ронеше и имаше вкус што, ако воопшто некако можеше да се опише, личеше на чад од запалено ѓубре.

„Не знам дали сум ти кажал, бате,“ рече тој, пуфкајќи го наоколу чадот од своето луле, за случката кога оние мои неранимајковци ѝ го запалиле здолништето на една стара пазарџика откако ја виделе како завиткува колбаси во еден постер на Г.Б.?

Понекогаш Мил низ прозорците ја гледа борбата на ветровите што често се собираат над селото да се бијат; се бијат, Северецот и Југот, Источникот и Западецот, а во таа борба понекогаш се замешуваат и помалите ветрови и почнува еден општ метеж, хаос; час еден ветер зема превласт, час друг; во таа жолчност се кршат дрвјата, паѓаат ќерамиди од куќите, се рушат оџаци, пукаат прозорците, летаат снопови 'ржаница, паперка; се откорнуваат фиданки, младици се витлаат, лисја сламки, пеплишта; фиукат ветровите, урликаат како дивина, се витлаат по земјата, се креваат нагоре, фаќаат широк простор кон небото, и пак се спуштаат над селото и над брегот раскинувајќи го и чадот од дувалото во таа нивна борба.

Зад брегот се гледа еден дел од планината по која се издигаат огромни дрвја на бука, цер, благун, јаблан, сладун, и кои често го поземаат чадот од дувалото и го разнесуваат меѓу себе - траг да не му остане.

Уште од вратата ги фати чадот од борината и боровите дрва и почнаа да си ги бришат очите, небарем се сетија за сите свои блиски и далечни покојници.

Низ вратата и прозорците од црквата избуваше чад од свеќите и темјанот и миризбата се ширеше низ целиот манастир како да слегуваше од небото, од бога.

Ноќва како затнат оџак е темна и зачурена. Маглите се чадот од прегорените мечти во душата.

Црквата, иако со безброј свеќи по шанданите и со гроздови сијалици спуштени од кубето надолу со блескотна светлост во нив, како да беше обвиена со самрак, веројатно поради чадот од свеќите и темјанот.

И пак ја земам цигарата в уста: пувкам и мавтам со рацете, го бркам чадот од пред очи.

Дали сум го гледала чадот од мојот оган?

И чадот од цигарите не им се помрднува од пред лице.

Заспа цврсто. бела куќа на бел облак, носена од бели птици; бел чад од бел оџак, бела гитара без жици; бела музика од бел ѕид, бел славеј надвор од вид; тик-так нон-стоп часовник ѕиден, отчукува време на живот иден; лево-десно шета едно бело клатно, со бела боја црта на празно бело платно: бели гради на бела жена, легната на бела постела; сето тоа на бело знаме веено од бел призрак, качен на бел рид над кој се спуштил бел облак.

Остриот чад од цигарите свиткани од дебело дробен тутун истиснува солзи и тера на кашлање.

Чадот од полусувите цепаници одвај излегуваше низ чатијата и баџата на неговата ниска куќарка - тоа беше знак за неговата полужива душа, која одвај поземаше сила за понатаму.