ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Сите се плашеа од таа кобна директива, којзнае која по ред која ќе значеше конечно пресметување со козите, но и со оваа повратна живост на лицата на луѓето, првпат од војната, во слободата.

И сега кога, во слободата, по победата над фашизмот, требаше да се плати некаква цена, жртва за апсурдот – да се уништат козите, вековната основа за опстојување на луѓето од овие каменити предели и на непредвидливиот балкански релјеф.

Скопското козиче ќе го има лицето на морнарите од Крон­штад, на Бухарин, на Троцки, на Костов, на Димитров, на Велушиотис, но и на сите вљубеници во слободата во овој предел на јужниот Балкан.

Да не беше Чанга, козите сигурно ќе останеа на пол пат пред градот, во првата зима во слобода.

Но досега не беше се соочил со ваков жесток отпор ниту во војната кога беше воен комесар, ниту во слободата како прв човек во градот.

Во таа смисла денешниот распад на хрватската интелектуалност е токму конституциско пореметување, конституциска малолетност - станува збор за нејзината немоќ да се зачнува во слобода и да се репродуцира од слобода.

Некои фустани, како оние на калуѓерките, само навидум се безбојни, а под нив како да се збрани сите бои и сите движења од деновите на карневалите во Венеција.

Се случува бегството во слободата под фустаните на калуѓерките понекогаш да е свечено доближување до смртта, та дури за секој нов почеток во Венеција се вели дека е одново доближување со смртта.

- Но таа ѝ припаѓа на шумата, на планината. Нејзината среќа е во слободата.

Амандманот XXXIX предвидува надлежност на Уставниот суд да решава по уставна тужба поднесена од физичко или од правно лице, изјавена против поединечен акт или дејствие на државен орган, единица на локалната самоуправа или носител на јавни овластувања со кои му се повредуваат слободите и правата на човекот и граѓанинот, и тоа: еднаквоста на граѓанинот во слободите и правата независно од полот, расата, бојата на кожата, националното и социјалното потекло, политичкото и верското убедување, имотната и општествена положба, правото на живот, забраната за мачење, на нечовечко или понижувачко однесување, на казнување и на присилна работа, правото на слободата на човекот, правото на презумпција на невиност и фер судење, слободата на уверувањето, совеста, мислата и јавното изразување на мислата, слободата на говорот, јавниот настап, јавното информирање, слободното основање на институции за јавно информирање, слободата и неповредливоста на писмата и на сите други облици на комуникација, сигурноста и тајноста на личните податоци, слободата на вероисповеста, слободата на здружување, правото на собирање и изразување јавен протест, почитувањето и заштитата на приватноста на личниот и семеен живот, на достоинството и угледот, неповредливоста на домот, како и правото на слободно движење, кога се исцрпени или не се предвидени други домашни редовни правни лекови за нивна заштита.

Земјата во слобода полесно и побрзо се справуваше со травматичните процеси отколку во поранешната изолација на диктатурата...

Веројатно и на љубовта. Неа не можеш да ја исклучиш.

- Во она друго време – реков - додека бевме загледани во слободата што се чинеше дека од далеку ни се насмевнува, поинаку гледавме на животот.

Ја „гледале“ Македонија автономна, во која е укината султанската тиранија, а до вчера понижениот и угнетуван народ - како смело чекори напред во слобода и прогрес!

Тоа е прекрасно, навистина прекрасно: вашите браќа плаќаат за вашиот престој, вие уживате во слободата во овој затвор, како што ја нарекувате нашава болница, наспроти неслободата и присилата кои сте ги чувствувале надвор одовде, неслобода и присила далеку помали од оние кои ги чувствуваат вистинските болни, секако, вашата неслобода и присила се сведувала на семеен конфликт, а не на длабок раздор во себеси.

Да, вие сте овде навистина како на еден долг одмор.

Најчесто сакавме да ја слушаме прикаската за подводниот змеј чие живеалиште беше токму на линијата на границата која многу години, под различни окупации, но и во слободата, делеше две земји, народи, идеологии, вери.

Анѓа ѝ исприкажа како порасна во слобода кај мајка си и татка си; како весело и слободно го проживеа детството свое, како радосно работеше на нивните ниви, лозја и градини и се што им се раѓаше беше нивно; како среќна и весела играше и пееше на сретсело на Велигден, Ѓурѓовден и другите христијански празници со своите другачки; како среќна и доволна ја собираше волната од нивните овци кога ги стрижеа, и најпосле ѝ ја откри младата душа до нејзината длабочина и ѝ кажа дека има прво либе.

Помислуваше, во слободата да си го промени името.

А јас , небаре само јас се враќам во родната земја за да видам што станало во слободата и демократијата, со остатоците на поширокото семејство.

Во тој луфт, тој циркуски неон и сега не се познава каде е мојот живот, мојата скриена фалинка не сум крив јас виновни се оние кои веруваа полесно ми беше да бидам неограничен во слободата да грешам, одошто да сакам ја имав секоја имајќи ја безличната жена, не груба, не глупа, не грда напросто ефемерна бришаниот простор ме плаши, не празниот ѕвездената прашинка која светка под папокот на мојата скокотлива куртизана, судбината мојот детски инат, залудното препознавање во сѐ што не сум јас зар не сум доволно смртен за да бидам и жив, и со себеси соочен зар јас ќе го напуштам светот не тој мене, мила моја!

Ф. Б.: Некој еднаш напиша дека вие сте најдобар во опишување на „неслободата“ и нејзиното трансформирање во слобода.

И. К.: Кога работев во Советскиот Сојуз, секогаш се обидував да зборувам за тој свет или за уметниковите контемплации за него.

Љубовта е комплементарна енергија и активен дијалог.

Уметноста на љубовта е во слободата, а коренот во довербата.

Бегови, аги крвни си мразел и секој феуд - народен враг, в Република земја сакаше да видиш, - в слобода грејнат татков праг!

Птиците пеат в слобода, солнцето грее за живот!

И, гледајќи ги нив со чашите в рака и тие, со дрвените цокули, решив и му ја спраштив во слободата, та неа, кутрата, си мислев ќе ја најдам во планињето што немаат крај, во висините до под небо, во далнините и во шумите зелени и ширни, во видикот до кај што ти око гледа....

Или токму затоа подоцна, во слобода, те подложува на исти патила?