ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Дупката што ја издлабив во ѕидот се чини води в неврат ако го изземеме удобното сврталиште на семејството стаорци и прилично згодно зацврстената закачалка во влажниот агол на која виси мало јато лилјаци.

2 Овде на овој трем под лозницава завиткана во влажни ветрови во сенката на тешкиот рид што паѓала по нејзините раце, по ставата, овде сѐ уште живее сенката на нејзиниот глас.

Кога престана дождот Саноќ младич си пееше негде низ полето и гласот му паѓаше како семе во влажна земја.

Не толку заради што му се исуши устата од силна возбуда, туку и за да провери дали букарите навистина, легнати така еден до друг и завиткани во влажна `ржаница ја држат студена водата, побара да му дадат вода.

Сега тој си припомна за пилињата, дека тие вчера цел ден беа затворени во влажните и засмрдени живеалишта.

Кога Генералстап ја отвори надворешната врата, тропна ѕвонче над нас и го објави нашето влегување во влажното претсобје.

Потоа пак копавме во влажната визба и го баравме влезот на подземниот свет.

Така велиме за тој (тие) со кој (кои) заедно бевме во строј, во долгите ноќни маршеви под дожд или снег, во рововите и бункерите, во влажните и студени земјанки, на боиштата и заедно долги години ја голтавме горчината на поразот, искоренувањето и туѓината.

Така бевме воспитувани таму во ровот, во бункерот, на кратката почивка по долгиот ноќен марш, во влажната земјанка, во ровот и во бункерот...

Кога некој ти зборува за борба, за победа, за јунаштво, а не си го видел на прва линија, во долгите ноќни и истоштувачки маршеви под дожд и големи студои, кога никогаш не влегол и не останал заедно со тебе да преспие во влажните и мувлосани земјанки, не зачекорил во калливите ровови, не му посинало рамото од носење на митралезот, минофрлачот, сандакот со муниција, носилката со ранетиот, не те посетил во болница кога си бил ранет, никогаш не каснал мувлосан леб, не пиел вода од матна и каллива локва, никогаш не сркнал од булумачот – изматеното брашно во млака вода, не пасел трева и на пролет не јадел набабрени пупки и младо лисје, никогаш не ти ги видел раните преврзани со валкани партали, загноени, црвјосани, – таквиот не ти е мил...

Втонуваат колената во влажна мекост.

Вешто им бегав на камионите од пат. Возеа споулавено и носеа земја за покривање гробови, се надеваа дека ќе ме легнат во влажна дупка.

Ѝ пријде со непознати чекори, тромаво, несигурно и го осети под своите дланки трепетот на сувите, подвиткани раменици. „Сеедно, Марија. Сега бегај. И за помалку од ова стрелаат.“ И сега со лути пцости во влажните очи.

Мануш го стискаше списокот во влажните дланки и ги криеше очите за да не го предадат. „Да“, рече и побрза кон вратата не можејќи да се совлада и самиот нешто да не каже.

Се собраа тие врби околу нив и ги заградија молејќи се и оставајќи ги да тонат во нивните сенки, да патуваат во непостоење до теме закопани во влажна трева.

Стоеше рамнодушно, вгнезден во влажната жар на претпладнето како во кал.

Го видов на телевизискиот екран стариот палестински раиз како стапува на француско тло, истоштен од болеста, со белата нарасната проретчена брада, со изгубениот сјај во очите, со задржаната насмевка, како на жива статуа, со живост задржана само во влажните очи, во пиџама, со сина волнена капа, во придружба на туниски и јордански лекари и неговите најверни соборци од претседателската гарда.

Тој нема да го доживее враќањето на ластовиците во Рамалах, во неговата втора Картагина во урнатини.

Вешто им бегав на камионите по пат. Возеа споулавено и носеа земја за покривање гробови, се надеваа дека ќе ме легнат во влажна дупка.

Го шмукав јазичето со мирис на ркулец заглезден во влажна почва и со киселкаст вкус на штотуку зазреана мушмула, чувствувајќи ги на образите усните со кои на горниот и долниот дел во една колку вистинска толку замислена точка, се спојуваа нозете на Ема, и тогаш ми се чинеше дека тие усни, кои никогаш не кажале ништо, ниту ќе кажат некогаш нешто, а толку многу знаат да кажат, и толку многу сакаш да ги чуеш барем еднаш да проговорат, без оглед дали ќе те фалат или ќе те кудат, ме подземаа со слузта што благо ме облеваше внесувајќи ме навнатре со сѐ позабележливото поткревање на телото што лежеше под мене, со можеби инстинктивното поткревање нагоре, и повторното спуштање, во ритам што беше дел од нашата игра, од нашиот живот.

Тој со болка во влажните дланки и колениците се исправи од калдрмата, и потрча не сфаќајки уште дека не е ранет и дека само се лизнал.

А кога тој ветрец ќе умре, ноќниот небесен жнеец сиот претворен во седефен срп, силен и напнат од нагон во 'рбетот, ќе се заплетка во влажните коси на врбите, ќе ги испие од белата кора сите сокови и лудо опиен ќе потоне во првиот вир. Тој, жнејачот.

Некаде, во влажниот мрак се чу бебешко плачење.

Тој си го допре лицето со раката и се загледа во влажните прсти.

Подобро е листот да се пребришува во влажна крпа или сунѓер, како што ќе сториме сега.“

Веќе цел месец се во влажните земјанки.

Се моли за овие кои така истоштено и смрзнати сега дремат во влажната и студена земјанка и за оние кои се на стража и за оние кои не се вратија од бојот и за оние кои се на пат за в болница...

(Борис спие. До него стои Мира, облечена во влажен мантил. Мокра коса, како да влегла од дожд. Пауза.)