ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Затоа во Градешница Толе кондиса кај убавата Неда Романова, со која проведе два три месеци, па како да се присети на својот случај со црното Кате пред дваесет години кога му го наметна Адем, и тој намисли да ги смести своите Катиња, Нешиња, Мариња, та еден ден ја викна Ѓурѓа Ватралкова, мајка на убавото момче Митрета Ватралков и ѝ нареди да ја земе Неда „негова“ за сина си Митрета.

— Рода, не рода, јас повелам овде! — ѝ се провикна Толе и му се опули на Брниклијата, а овој ја налегна Ѓурѓа и замава со дреновицата.

Поштарот извади од чантата мал долгунест плик за синот на Димитар Никола, учител во пензија, дооден болникав старец.

Наближува Божиќ, а јас кружам по ел-ејските продавници и барам подарок за синот на другар ми Родољуб.

Самиот ѝ кажа. - За синот, размислував дали да го барам или не.

Нејзе, сега, телеграма од домашните, со честитање за синот, ѝ беше страшно многу потребна.

Штом ќе си го поставите тоа прашање, не треба премногу да размислувате.

Приказна за татко што го исфрла сина си на улица или се откажува од него или за татко што сплеткари против сина си или му ја планира смртта; настан во кој син го удира татка си; приказна за син што се обидува да го убие татка си: самото спомнување на вакви сценарија е доволно да потсети на познатите сижеа од европската книжевност и култура – а да не зборуваме за фројдовската психоанализа.

Разликите се преломни, а нивните последици се видливи.

Што можело да се случува во тие девет векови и не ли било време севдето на претпоставките да про'рти?

Над заедничкиот гроб на момчоците што пред три години ги заклале преостри јатагани, неколку мајки, како и секогаш во претпразнични ноќи, доаѓале со свеќи да се молат за синовите, најмладите светци во стојбината.

Мртви, вратете му се на својот свет! Но мртвите останале таму кај што ги закопале живите.

Проаѓале низ миговите на движењето велможи и гладници, татковци на татковците што доаѓале, и ашлачки се клештеле задоволни од тоа што се без страв за синовите, внуците правнуците и правнуците на тие правнуци.

Исто како оние што ги наоѓаат и ги берат на џадето, по ендеците, во бозјакот и бурјанот и на полјанките каде што ги разнесува ветрот. Тие не мрднуваат од место.

Потоа стана и тргна накај стрништето на кое одвреме-навреме летаат јата птици.

И средбите со најблиските секогаш ѝ беа кратки.

Во зацрвенетите и ненаспани очи на Пандо бликаат солзи.

Насамо, кога се разбудувам во ниедно време, си зборувам; камионите кога поминуваат, трчам да го видам, чекам и за мене некој да фрли книга со добри вести за син ми, ете, за мене нема ништо...

Без збор клекна, подигна раце и остана така молбено и болно и небаре занесена во таа молитва што не исцелува болка, шепоти, моли, сплетува прсти, ги притиснува до градите, се ниша де напред, де настрана...

Тргна по удолнината и, кога стигна на раздрумот, пред неа излезе Кузе - сега еден од чуварите.

Споменот за синот како камен ја влече кон дното на очајот.

Везирот го испрати Цреповиќа и го пријави следниот дипломат, со краток доклад што бара: – Шериф Абдула, пратеник од персискиот шах моли милост за сина му на шахот што се наоѓа како сужен кај нас. – Десет илјади златници – отсечно проговори султанот и ја заврте главата настрана, не сакајќи понатака да зборува со претставникот на победениот шах.