ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

А за неа, за забраната, од власта веќе се шушкаше.

Татко ми, како непартиец, знаеше дека ако купи коза прв би бил на удар, доколку дојде од власта строгата забрана за чување кози.

Луѓе со кожени палта и мустаќи обично беа од полицијата, од власта или од партијата. Нивни беа и законот и правдата.

Некои ширеа гласови во Козар маало и во градот дека татко ми е уфрлен од власта во Козар маало, а останал во тајни врски со партијата, наводно за да ги следи релациите помеѓу козите и луѓето.

Будно се следеше неговото движење од полицијата, неговото зборување од партијата, а судбината на неговите кози од власта.

Каде и да одеше, кого и да убедуваше од власта, а во партијата немаше пристап, брзо ќе завршеше како сомнителен, ќе го испитуваа, ќе копаа по уште незалечените рани од блиското минато.

И угледни службеници на новата власт со многубројна челад, а кои со мали плати, тешко врзуваа крај со крај во деновите на сиромаштијата, покажуваа разбирање за козарите и нивните кози, го купува нивното евтино млеко, иако беа будно следени од властите и партијата.

Горе, крај главниот пат, некој човек по име Шабан Мемедовски, или Шане Менедовски, луѓето не беа сигурни за името, бизнисмен, што се вели, добил дозвола од некого од власта да направи рибник. Работата беше била напредната.

Последниве денови се слушнаа гласови дека властите, или некои луѓе од власта, сите води од рекичките и од изворите кај Дарванскиот предел што доаѓаат кон Маказар, ќе ги свртеле за потребите на некој рибник што некој бизнисмен ќе го градел на патот меѓу Ресна и Монастир.

Во затворите секаде има два режима. Еден воведен од власта, другиот од самите затворници.

Со цел спречување на активноста на партиските кадри бугарскиот окупатор ги ангажира покрај војската и полицијата и целокупниот административно просветен и друг апарат до тој степен што било многу тешко да се превземе било каква аткивност, а таа да остане неоткриена од власта.

Тоа не му било простено од властите; во една студентска бркотница во 1939-та, се чу во Потковицата, џандари му го истерале окото.

Неколку недели чекаа да дојде некој од властите од Тополчани, од Прилеп, или од Битола и да се заинтересира за бомбата, но кога се пронесоа гласови дека овчарите, а и некои од дечиштата, оделе таму и ја прерипнувале со стап, или без него, се уплашија да не се стори некоја пакост, па ги одредија Крстета Јанчески, кој во Второ бугарско стана кмет на Потковицата, Најда Акиноски и Ѓорета Дамчески, кој од помладите луѓе изби во прв ред, да отидат во Тополчани, а ако не успеат таму во Прилеп, ако не успеат и таму во Битола, и да бараат да дојде некој оттаму и да ја растури бомбата.

И тогаш, и секогаш кога повторно ќе отидеа да бараат да дојде некој и да ја растури бомбата, само им ветуваа дека навистина овој пат ќе испратат некого, но во текот на целата таа година никој не се појави.

Комитетот, притоа, потсетува на улогата на емиграцијата во политичкиот живот во Бугарија, каде што станала орудие „во рацете на бугарските шарлатани... орудие преку кое тие се качуваат и слегуваат од власта“; на нејзините “шовинистички слуги“ спрема Бугарија, Србија, Грција и Романија.

Но потоа динамитот бил откриен и конфискуван од властите, комисионерот бил уапсен и одведен во Одрин, додека Евангелидис избегал во Атина.

Треба да се забележи дека во образложението на Судот има доста неточни работи, што гемиџиите не би можеле доброволно да ги кажат, тие, по сѐ изгледа, биле изнудени од властите, зашто им конвенирале.

Се стаписале и луѓето од власта се вкочаниле и долго збор не проговориле.

Така задумани, влегоа во џипот и тргнаа по патот, поточно по беспатјето кое водеше до Ошево, село заборавено и од Бога и од властите.

Алајко Ошев и Митре Ирчев, луше од власта и на власта, едно јулско утро измазнети, стокмени, со црвени вратоврски, утлеисани, со б`снати чевли, со чанти во рацете го чекаа џипот за да ги однесе во планинското село Ошево, како членови на Мировниот совет, како авторитетни помирители, но не и на војување (војната ја поминале „во позадина“).

Гласот не го слушна невестата, туку во ковертот најде пусулче на кое чиновниците од власта ја известуваат:

По години, до неа ќе стигне писмо, но тоа нема да биде чеканото љубовно писмо, туку известување од власта за социјална помош, доколку по својата смрт го остави на општината одајчето во кое живее.

Зошто токму командирот на станицата, никој не знае, но затоа од властите бикот е осуден на смрт.

Кога дојдоа утредента од власта да го сослушаат Бандо тој нишаше со главата: „Не знам што ми стана...

Како да си ја изорал „Илинденска“ со рало или како да си расчистил шут од една срушена зграда што никнала, а не добила дозвола од власта на време (Ова дека ем ораш, ем плачеш, не за друго).

Кога се пронела непроверена вест дека многумина неверници и неколцина незадоволни Турци се отворено со него, беговите побарале од власта да го смири поетот предавник и мулазимот веднаш испратил кај него двајца суварии да го доведат во управата.

Отфрлен и потценет од угледните бегови, жолтолик, жолтоок и жолтобрад, под широката облека со повеќе коски отколку што му се нужни на еден мислител, не сфаќајќи дека попусто крева глас и дека дури и селаните бегаат од него, се решил да појде во Стамбол и да ја обвини грабежливоста.

Ова им беше доволен адут Претседателот на Републиката, според членот 55 од Уставот на земјата, поради немоќ да владее, да биде отстранет од власта.

Се разбира немоќниот волк фатен во стапицата на крвожедните ловци би требало да асоцира на судбината на владетелот кој по никаква цена не сака да се оддели од власта, штитејќи ги малите немоќни волчиња, односно народот, според логиката на Бургиба.

Заминувајќи речиси доброволно од власта (се откажа од своите советници и голем дел на нацијата), свесен и за тежините на немоќта, во патетичен и меланхоличен излив, ќе извика: Староста, каков бродолом! (La Vieillesse quelle naufrage!).

И така сенаторите се согласија да започне Третата пунска војна против Картагина, макар што идната година Катон беше отстранет од власта.

Година, година и пол се појавуваше на нивните трибини и зборуваше за нужните промени што општеството мора да ги направи, така што за почеток ќе мора да се одржат фер избори и генералот Стојан да замине од власта.

Во тоа време, посебно во првите години по соборувањето од власт на претседателот, човек можеше и да изеде ќотек на улица од хулиганите од подмладокот на гардата ако е излезен со малку подолга коса, ама, веројатно, младите гардисти беа премногу зафатени со пиење на лоша ракија, а Стојан не беше будала дотаму да форсира силеџиство, кое, на некој начин не водеше никаде.

Како и секогаш, високите требаше да бидат истерани од власта од страна на средните, кои потоа ќе станат високи; но овојпат, со свесна стратегија, високите ќе бидат во состојба да ја задржат својата позиција засекогаш.

Постојат само четири начини на кои една владејачка група може да падне од власт.

Ме викнаа луѓе од власта и ми рекоа да подготвам сценарио за кус документарен филм за акумулацијата во Долнец и една изложба на фотографии и текстови.

Веста бргу се рашири, дојдоа од градот, од власта, се собираа луѓе и од други села и веселбата сѐ повеќе и повеќе се зголемуваше: се пиеше, се јадеше, се колеа јагниња, прасиња, се влечкаа бинлаци со пијалок од куќите, се тркалаа бочви со вино по сокаците; ечеа свирки и песни, клокотеше селото.

Побара пари од власта, го одбија; побара од разни институции и научни друштва, го одбија.

Претполагаа дека ќе ги стрелаат, можеби ќе им ги пресечат главите со јатаганите и после ќе ги закачат на колје за да се плашат ѓаурите од власта.

Но клисарот Нестор го правеше она што му беше наредено од власта: ги фрлаше сите во варницата, без исклучок.

Додека се обидувам, осмиот месец од оваа година, MCMLXXX достоинствено да го започнам писмово до тебе ја откопчувам душата како елек и шаторот твој го распнувам сосема меѓу вториот и дваесеттиот век резот е доволно длабок и горешт светлината да се прекрши и одбие твојот профил да се обликува појасно макар и ништо да не не објаснува: ни империјата, ни мемоарите ни градот што го подигнав во мислата променлива - еден град повеќе во Елада, љубената ниту слободата повеќе од власта што ја сакаше и Latio не, ни кованите пекунии со ликот на Антиној, обожаваниот Humanitas Felicitas Libertas ниту твојата библиотека која се обновува лека-полека по светот ниту противниците, не ни жените не ни смртта твоја и на твоите современици и коњот не, и знакот на небото и мачката со боја на пустина, мед и сонце (според описот на Јурсенар) ни патувањата, ни пророштвата не, не, не, во право си кога се сомневаш во смртта, кога му се предаваш на Допирот-Убавината-Сласта како на Смисла зашто, поместувајќи ги границите на крвта, плотта, идејата животот пренесувајќи го од една метафора на друга го одложи толку многу што остана и за нас! ________________________

Ако некој се наведнува преку прозорецот од другата страна на проѕирниот свод меѓу вообличеното и невообликуваното значи: Нептун се наведнал Посејдон посегнал, стрепел страотно китот убиец во височините се нурнал свикнат на дно, на бездна свикнат на најкусиот пат до центарот, внатрешниот круг на Психе до замислената точка, мигновената морфема: едната глава на едната, другата на другата страна, оностраната медузо, пијавицо осмоока стовариште за back-up фреквенција за реставрација, свргни ја од власт формата, поведи двобој восторжи ја публиката, гледалиштето дејството изделај го зад кулиси, класично спушти го пердето, занишај ја сцената оддалеку навева Вишниот виши, виши вишнее а под него тлее водена артикулација – Сѐ.

Двапати во историјата на XX век САД ја спасуваа Европа од самата себе, од фашизмот и од власта на тоталитарните идеологии.

Но тешко можеше да се разберат суштинските причини за вечното траење на војната.

Внесена во мојата балканска сага таа не можеше да остане индиферентна на настаните кои ги следеше преку медиумите.