ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Впрочем, тоа беше во склад со турските закони: сите имоти, сета земја, освен баштината, правото над неа се докажуваше со тапија, беше сопственост на државата, на централната власт, а на сето тоа врховни господари султаните: според својата волја и заслугите на другите делеа и одземаа имоти.

Дека е тој толку голем, што да му нема друг рамен, а Васил спечурен и крив, а тие се постојано заедно, граѓаните, здружени и со ѓупско и со турско, како по мека се собираат по нив и ги задеваат. Особено него, Лазора.

Ако сакаш жив да го видиш син ти, разговарај со турската власт да ги запре потерите.

Тоа беше провоцирано и со интригите на Софија во врска со преговорите на МНЛД со турската и со австро-унгарската амбасада во Петербург и со патувањата на некои видни членови на МНЛД со дозвола и со поддршка од турските власт во Македонија.

Тесните улички со дотраени и руинирани куќарки, со мандала, со порти, со тремови и чардаци, улици со турски калдрми, тоа е оној дел од Солун кој се извишуваше амфитеатрално.

Пишувањето на романот Балканвавилонци не можеше да се замисли без повеќегодишното консултирање на фундаменталните лексикографски дела на угледните балкански автори како што се Речникот на ориентализмите во албанскиот јазик (околу 4 500 зборови со турско, арапско и персиско потекло) на лексикографот Тахир Н. Диздари, започнат да се пишува за време на неговата интернација во Италија во 1940 година (преиздаден во Тирана во 2005 г.: Tahir N. Dizdari, Fjalor i orientalizmave ngjuhn shqipe, Instituti shqiptari mendimit dhe qytetrimit islame, Tiran, 2006), драгоцениот речник на турцизмите во српскохрватскиот јазик (на Абдулах Шкаљиќ (Abdulah Skaljic, Turcizmi u srpskohrvatskom jeziku, Svjetlost, Sarajevo, 1966) драгоцената монографија, работена со високи научни дострели на академик Оливера Јашар-Настева, Турските елементи во македонскиот јазик, (како посебно издание на Институтот за македонски јазик Крсте Мисирков, Скопје 2001), реткиот и драгоцен труд, докторската дисертација на Харалампие Поленковиќ, бранета во 1939 година под менторство на проф.Петар Скок, Турските елементи во ароманскиот јазик (со компаративен лексички приказ на сите заемки во балканските јазици објавена од МАНУ, 2007 година).

Во балканските јазици меѓу другите зборови со турско посредство, преминале и неколку зборови од унгарско потекло како: ајдут, бунда, варош, долама, катана, кочија, паланка...

Климент Камилски, за разлика од Татко, одлично се служеше со мајчиниот македонски јазик, како и другите словенски, се разбира рускиот јазик во прв ред, ги владееше францускиот и шпанскиот, но се служеше и со турскиот јазик.

Од малите куќарки покриени со турски ќерамиди, сѐ уште како доточка од казан ракија, се цедеше снегот.

Учителот Стамен потекнуваше од семејство кое во сите војни се обезглавувало, но пак некој, како израсток од пресечено дрво, го обновувал родот: прадедото му загинал во борба со турските зулумќари што го ограбувале селото; дедо му загинал како комита во Илинденското востание; татко му учествуваше во Балканската војна, и по протерување на Турците, отиде во Солун да работи каде што го поведе и Стамена да изучи некоја школа.

Освен со оружје, што била главна работа, неговите карвани натоварени со прехранбени, пред сѐ сточарски производи, оделе заедно со турските војски, со коморите.

Зарем да ми се точка со турската војска на север и да освојува што не се освојува?

„Зошто не го побараш тој твој брат Сафет и не го прашаш како нѐ стрелаше од пусија“ и самиот во гнев пелтечеше Борис Калпак.

Освен тоа, ако можело да се памети, секој од нив носел под арапската антерија скриено крвче од седеф.

„Тој прстен, тој прстен, крмнаку нечист“, веќе со турски зборови повторуваше бегот со приковани очи за зелениот камен на Калпаковиот прст. „Го уби, ти го уби?“

Потоа, минувајќи како сиромашни муслимански аџии, им објаснувале со турски зборови на Турците дека се со кулаклии а најстариот со наџак за да се одбранат од арамии и, штотуку дошле во својата куќа, се наметнале пак со кожуви.

Нејсе. Кој и да беше, тој имаше оди ми дојди ми со турските власти, а нашиот бег му беше и близок роднина на кајмакамот.

Нашата единица имаше кола посебна за нашите работи.

Јас се израдував што ќе го видам Косово, каде што цар Лазар војувал со турскиот цар Мурат, па ќе ја видам црквата Грачаница, каде што царот ја причестил војската.

- Не сакам да одам непроменет, вели татко, не сакам кај господ со турски алишта, вели и лежи на гола рогузина.