ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Тоа било Министерството за надворешни работи (Форин Офис).

Во документацијата на СОЕ, Министерството за надворешни работи и Воениот кабинет не успеавме да пронајдеме некој извештај од/за оваа мисија. 75

Кон ова треба да се додаде и телеграма од 5 декември од Министерството за надворешни работи на Велика Британија до Бари, во која, во однос на формирањето на „грчко-македонската бригада“293 ќе биде истакнато дека “ако овие луѓе се грчки државјани акцијата на партизаните во формирањето на бригадата е дури уште помалку за простување“.

Планерите во Министерството за надворешни работи од 1943 година започнале да ги предупредуваат воените планери и СОЕ дека е потребно да се размислува и за повоените британски интереси.

Истиот ден испратив белешка до Министерството за надворешни работи на РМ со предлог проф. д-р Владислав Барчиковски, со предлог од страна на Сојузот на борците од НОБ да биде поканет во Република Македонија со цел да се сретне со своите македонски пациенти. Одговор не добив ниту од Министерството, ниту од Сојузот.

Во споменатиот извештај до министерот за надворешни работи Делкасе, тоа тој посебно го истакнува: „Но, јас морам да им оддадам признание за напорите сторени од страна на нашиот генерален гувернер, за да го задржи настрана муслиманското население.

Имено, во декември истата година Белград, Софија и Виена ги посетил министерот за надворешни работи на Русија грофот Ламсдорф.

„Зар можело точно рускиот претставник во Софија да не знае за тоа?“ - се прашувале во Германското министерство за надворешни работи.

111. Со тоа се сврши шумот во Србија и Србите фатија да работат тихо и упорно: пропагандата помина од патриотското друштво во рацете на Министерството за надворешни работи.

Од постојните списоци на бегалците не се дознава кога точно пребегал самиот Мисирков, но во едно писмо од К.Мисирков и Гр.Хаџиташковиќ од 11.12.1890 год. до српскиот министер за надворешни работи се вели дека тие го напуштиле Белград „во месец јануари минатата година”.

81. И.А.Зановјев, поранешен директор на Азијатскиот департамент на Руското министерство за надворешни работи, тогаш дипломатскм претставник на Русија во Цариград.

Јас всушност и не добив попрецизни информации од кои ќе беше задоволна Шестата управа на Сојузното министерство за надворешни работи во Белград.

Убави обичаи, убави времиња за старите ветерани...

Во традициите на дамна востановените дипломатии постои логична и функционална пропорција на дипломатските кадри кои се формираат од матрицата на институцијата односно Министерството за надворешни работи и страничните политички именувања, не поголеми од десет проценти, најчесто одредени според волјата и диктатот на новиот шеф на државата, на Владетелот.

Макар што знаев дека дистрибуцијата на телеграмите кои стигнуваа во посебен центар во Министерство за надворешни работи на СФР Југославија, се вршеше преку посебна, специјализирана служба, на крајот од телеграмата, нагласив таа да му биде дадена на внимание и на Претседателот на претседателството на СФР Југославија, другарот Лазар Мојсов!

Богатите земји, инвестираат во малку амбасадори и дипломати, кои во текот на две три децении ги штитат достојно интересите на својата земја! ***

Турскиот амбасадор во Тунис, Муарем Тунчер, иако навлезен длабоко во деветтата деценија од животот, денес патувачки амбасадор, ми раскажуваше, на времето во Тунис дека постоел обичај наследен уште од Отоманската империја, министерот за надворешни работи да ги повикува еднаш месечно сите поранешни амбасадори на ручек, за да се искажат за надворешната политика на земјата, од позицијата и искуството во земјата во која служеле амбасадорите, а кое сѐ уште можело да биде делотворно за интересите на земјата.

Има еден пример (изнесен во книгата на Роже Перфит, Амбасадори), за еден стар дипломат, кој откако служел успешно во десетина значајни земји во светот и му минал нормираниот век на служење, не можејќи да се помири, без да служи и натаму на дипломатијата на својата земја, не престанувал да го опсипува министерот, министерството за надворешни работи, со своите анализи, предлози, стратегиски визии и што не, како да бил и натаму на својот редовен пост!

Побарав итна работна средба со генералниот секретар во министерството за надворешни работи.

Вратениот дипломат, доколку имал успешна мисија, станува незаменлив експерт за земјата кај што служел, регионот.

Имав чувство дека се наоѓам на крајот од дипломатскиот маратон или на самиот почеток!

Тоа беше дел од ритуалот при позначајните средби Арафат да се консултира, како и секогаш со една од водечките земји на неврзаните.

Еве ме сега по четири години пред истиот кабинет на Сојузниот секретар, односно Министер за надворешни работи.

Откако му ја предадов пораката на тогашниот сојузен секретар за надворешни работи на СФР Југославија Будимир Лончар, известувајќи го за скорешната посета и за бараната средба со него и неговите соработници, Јасер Арафат ја прочита набрзина пораката и веднаш рече: - Секогаш ни се драгоцени средбите со југословенските раководители!

Постоеше објективниот страв да не се биде достоен на мисијата, особено во деликатните зони, па по првите гафови да се излезе од дипломатската орбита, која беше вешто командувана од Централата, самото Министерство за надворешни работи.

Набрзина ја напишав телеграмата од средбата со Фарук Кадуми, повеќе како настан кој ќе ја потврдеше мојата дипломатска будност и брзо и квалитетно реагирање, со средба и информации од претставник на високо ниво во палестинското раководство, каков што беше министерот за надворешни работи и челникот на Фатах, Фарук Кадуми.

Во една од централните сали на Сојузниот Секретаријат за Надворешни работи на СФР Југославија (познат како ССИП) на тркалезната маса старите амбасадори, маргинализирани и заборавени за нови постови, беа вечни дискутанти.

Добро знаев, од теоријата, но и од практиката дека пораките од ваков карактер првин се најавуваат кај генсекот, односно генералниот секретар во министерството за надворешни работи ***

Не забораваше да рече: - Ова е чист мед, од палестинските планини...

Меѓутоа, скорешната посета на федералниот министер за надворешни работи повеќе се должеше на неговата официјална посета на Тунис по падот на бургибизмот, отколку на некоја посебна иницијатива.

Повеќе Сојузниот министер за надворешни работи на СФР Југославија Будимир Лончар никогаш не го видов.

Јас бев дојден да ги добијам првите информации од почетокот на првите американско-палестински разговори во Картагина, за да го известам што побрзо југословенското раководство за историскиот настан од пресудно значење за палестинско-израелскиот спор.

Беше еден од незаборавните министри во Сојузното министерство за надворешни работи, каде со почит и восхит зборуваа за него од вратарите до високите функционери.

XXXVI Меѓу заминувањето и враќањето од дипломатска мисија, посебно на амбасадорите во земјите со демократска традиција, во која дипломатската институција почива врз цврстите принципи на правната држава, но и врз автохтоноста на дипломатскиот феномен во светот од неговите дамнешни почетоци па сѐ до денешни времиња, постои природна поврзаност, дејствен континуитет.

Јунаците на првиот Мајкин бал, во 1939 година, на чело со грофот Чано, тогашен министер за надворешни работи, ја нападнаа родната земја на Мајка. Нејзината родна земја.

XVI Веднаш пред нив, неочекувано, се исправи ликот на Галеацо Чано, верниот министер за надворешни работи на фашистичкиот водач Бенито Мусолини.

Татко, кога заминале за Италија, можел само да препостави, но не ѝ да поверува, далеку од тоа, дека делегацијата на албанските жени би можела да биде примена од грофот Чано, тогаш, впрочем, министер за надворешни работи, а не била исклучена ни средбата со Мусолини. – Нашата средба со грофот Чано може да биде опасна за семејството во сите времиња.

Го шетам Министерството за надворешни работи на Југославија и на сите врати тропам.

Од своја страна, бугарскиот министер за надворешни работи одговорил дека со таквата политика САД сакаат само „да ја продолжат војната“, но американскиот претставник одговорил многу јасно, потенцирајќи дека „Америка не можела да си го дозволи поразот на Англија“.

106 Со Македонија како субјект по војната уште никој не калкулирал.

Својот став за македонското прашање САД го дефинирале со Велика Британија уште пред почетокот на Јалтската конференција.

Поради тоа преговорите за југословенско-бугарска федерација се одвивале непречено.

Иако ставовите во однос на македонското прашање зависеле, пред сѐ, од индивидуалната заинтересираност на службеникот на Министерството за надворешни работи, стандардната политика на Министерството била да се избегнува секое инволвирање во малцинските прашања, особено на Балканот.

105 Меѓу учесниците биле: Луис Адамиќ, американски писател од југословенско потекло и претседател на Обединетиот комитет на Американците од југословенско потекло; Џозеф Ханц, директор на чехословачкиот економски сервис во Обединетите нации; Сава Н Косановиќ, член на југословенскиот парламент и генерален секретар на Демократската независна партија; Богдан Радиша, шеф на печатот во југословенскиот информативен центар во Обединетите нации; Гаетано Салвемини, професор по историја на италијанската цивилизација на Универзитетот „Харвард“; Виктор Шаренков, секретар на Бугарскиот конгрес во Америка; Рустем Вамбери, пензиониран декан на Правната школа при Универзитетот во Будимпешта и претседател на Комитетот на нова демократска Унгарија; Васил Влавијанос, издавач и уредник на „Национален гласник“ и Алварез дел Вајо, министер за надворешни работи на Шпанската република.

На Конференцијата на Јалта македонското прашање не било поставено на дневен ред ниту на седниците на големите тројца, ниту на состаноците на министрите за надворешни работи.

Во Вашингтон овие извештаи биле разгледувани од страна на службениците на Министерството за надворешни работи и биле испраќани до регионалните бироа и до воените разузнавачки служби (Службата за поморско исвестување (ONI) и Воениот оддел при Воената разузнавачка служба, познат под името G-2).

Донесениот заклучок, на иницијатива на американскиот министер за надворешни работи, Стетиниус, разговорите за тоа да продолжат во Москва, на состанок на министрите за надворешни работи, го оставил сосема отворено тоа прашање.

211 Таков трансфер, иселување на „120.000 Македонци северно од границата на Грција од 1941-ва“ му предлагал тогашниот амбасадор на Велика Британија, Р.А. Липер, на министерот за надворешни работи на Велика Британија, Антони Идн, во писмото од 24 ноември 1944, а со цел „Грција да нема славјанско малцинство и заради тоа што ампутирањето на славјанската територија кон западна Македонија и нејзиното анектирање во славјанска федерација е практично невозможно и би било истовремено економска катастрофа за Грција“.

256 Иницијативата за разговор со раководството на Бугарската работничка партија (комунисти) за формирање југословенско-бугарска федерација ја дал ЦК на КП на Југославија.

САД И МАКЕДОНИЈА МЕЃУ ДВЕТЕ СВЕТСКИ ВОЈНИ Во меѓувоениот период, Министерството за надворешни работи на САД (Department of State – Стејт департмент) беше најважното американско Владино тело задолжено да ги следи настаните на Балканот.

Според Донован, во тој момент „Бугарија го имала клучот“ на одлуката, бидејќи таа во тие моменти преговарала со нацистичка Германија, односно сѐ повеќе и повеќе растел притисокот врз Бугарија.

Некои од информациите успевале да пристигнат и до претседателот на државата, но во тој период ниту еден од чиновниците во Белата куќа не се обидел критички да ги селектира и да ги анализира информациите што биле добиени.