ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Ние не бегаме од разјаснувања и полемики; ние сме демократи затоа и смееме да загазиме во калта и да видиме што правите вие таму затапкани од јавното мислење на српската интелегенција.

Според него Тито само го чекал “своето време, а во меѓувреме го подготвувал јавното мислење кон предложените промени“.

Со тоа Србите ги лажеа не само европското јавно мислење и Македонците, туку и самите себеси: тие фатија да ја пропагираат истата идеја и сред Србите со помошта на училишта и книги.

Таа во европското јавно мислење и во самата Србија создаде илузија дека има Срби во Македонија и таа илузија во очите на европејците минува како факт.

Првата теорија имаше помалку следбеници и беше предназначена за пред европското јавно мислење.

Србите во текот на 25 години, особено во последниве 20 години успеаја, ако не да ги направат Македонците Срби, тогаш барем да создадат во европското јавно мислење убедување оти во Македонија има и Срби.

Илузиите на европското јавно мислење за српски интереси ги донесоа своите плодови.

112. Работењето на Србите не остана без резултати при решавањето на македонското прашање. Србите со своите училишта во Македонија успеаја да создадат илузија во европското и во руското јавно мислење дека има Срби во Македонија.

Пронаоѓањето на печатницата, меѓутоа, го олесни манипулирањето со јавното мислење, а филмот и радиото уште повеќе го унапредија тој процес.

Радерфорд некогаш беше познат карикатурист, чии брутални стрипови помагаа да се воспали јавното мислење пред и за време на Револуцијата.

Друг важен фактор е и објективноста. Во денешниот свет сѐ поголемо значење добиваат јавните медиуми, особено телевизијата, како главни обликувачи на јавното мислење.

Неговото однесување беше колку енергично толку и коректно и јавното мислење смета дека, ако големото зло е одбегнато, тоа се должи на неговото лично влијание и на личите примери на храброст и ладнокрвност, што го покажа обиколувајќи ги безброј пати во отворени коли разбунтуваните квартови.

На оној дел од јавното мислење кај кое настаните во Македонија и положбата во која се нашло христијанското население предизвикувале сочувство и критика на политиката што ја воделе владите спрема македонското прашање, требало да му се каже, за да се неутрализира, дека револуционерното движење „не заслужило“ повеќе.

Од ладнокрвните колежи на Ерменците јавното мислење на Европа било згрозено.

Во напуштањето на излолационизмот во САД, кој бил една од главните пречки за влегувањето на САД во војната, голема улога одиграл американскиот печат, којшто го мобилизирал јавното мислење околу настојувањето САД да ја напуштат таа политика и директно да се вклучат во борбата против силите на Оската.

Заклучокот на Меклин бил дека треба да се почека и да се види дали донесеното решение за федерација подразбирало формирање балканска федерација или "само некое спојување со Бугарија во советската орбита".

Но Меклин, како искусен политичар, од разговорот со Тито сфатил дека сите прашања во однос на федерацијата биле решени меѓу Москва и Тито и дека само се подготвува јавното мислење за прифаќање на промените.

Од тие организации со својата гласност посебно се истакнувале Комитетот за одбрана на Америка по пат на помагање на сојузниците и американскиот (изолационистички) Прв комитет.

Се појавиле повеќе организации кои си ставиле во задача да влијаат на јавното мислење со што би го определиле ставот на САД спрема веќе започнатата војна.

Тоа ќе значеше жртвување на академската слобода во корист на јавното мислење и давање моќ на политичарите и на групите за притисок да решаваат што ќе предавам и како ќе го опишувам тоа.

84 Медиумот на оваа политичка конфронтација беше необичен и без преседан: јавно користење на нивниот разум од страна на луѓето.“

Како прво, неговата идеја за буржоаската јавна сфера, како форум на рационална критичка дебата за јавните прашања во која учествуваат приватни лица кои во своите одлуки се водат првенствено од аргументите а не од статусот или традицијата, е повеќе нормативен идеал одошто реалност.

Јавноста, како таква, е вклучена само спорадично во овој круг на моќта, па дури и тогаш е донесена само за да го обезбеди аплаузот“.98 Во капитализмот на социјалната држава и масовна демократија, јавното мислење повеќе не се формира низ отворена и слободна критичка дебата, со користење на рационална аргументација за да се постигне консензус; наместо тоа, тоа е администрирано и управувано од политичките и медиумските елити.

Таа е арената на која јавноста се организира себеси, го формулира јавното мислење и ги изразува своите интереси и желби во однос на власта.

Принципот на јавност е принцип на јавни информации, што обезбедува демократска контрола врз активностите на државата.

Како што посочува Келнер, „сомнително е дали демократските процеси некогаш биле поттикнувани од нормите на рационалноста или јавното мислење формирано преку рационална дебата и консензус до степенот стилизиран во Хабермасовиот концепт на буржоаската јавна сфера“. 104 Понатаму, неговиот модел е високо универзализиран, заснован врз западните буржоаски општества.

95 Буржоаската јавна сфера го потпомага развојот на јавното мислење кое се спротивставува на државната моќ и има можност да влијае врз политичката пракса.

Јавната сфера игра улога на посредник помеѓу општеството и државата, во кој јавноста се организира како носител на јавното мислење.

Темелното проучување од страна на просветлената и граѓански настроена јавност вклучена 93 Simone Chambers, “The Politics of Critical Theory” in The Cambridge Companion to Critical Theory, ed. Fred Rush (Cambridge: Cambridge University Press, 2004), 230. 83 во јавна критичка дебата станува тест за рационалноста и правото: „Бидејќи критичката јавна дебата на приватните лица уверливо тврдеше дека е во природата на непринудното истражување за она што е истовремено точно и правично, легислативата којшто можеше да се повика на јавното мислење затоа не можеше експлицитно да се смета за доминација“.

Неговата теорија на дискурзивна демократија подразбира проширување на јавната сфера за да се овозможи поголемо учество на граѓаните во процесот на создавање на јавното мислење и волја: „Демократизираната или добро уредена јавна сфера треба да им понуди на сите, а особено на маргинализираните групи, можност да учествуваат во обликувањето на јавното мислење, да влијаат врз него и да вршат негова критика“.102

Во неговите подоцнежни дела, Хабермас е малку поголем оптимист во поглед на можноста јавната сфера повторно 99 Ibid., p. 206. 100 Ibid., p. 8. 101 Ibid., 232. 89 да се врати во арена на критичка и автономна дебата.

Како простор на институции и практики помеѓу приватните интереси на секојдневието во граѓанското општество и областа на државната моќ, функцијата на јавната сфера е да служи како посредник помеѓу приватните интереси на поединците и барањата на општествениот и јавниот живот.

Ова отстранување на критичкиот дискурс придонесува за деполитизација на јавната сфера и нејзино осиромашување, со штетни последици врз демократијата: „Процесот на политички релевантното практикување и балансирање на моќта сега се случува директно меѓу приватните бирократии, здруженијата за посебни интереси, партиите и јавната администрација.

Но, најважниот услов за успех ќе биде изборот на уредник за ваков владин орган.

Уредникот треба да биде човек достоен во секој поглед, познат по својата усрдност и верност, кој ужива литературна слава без оглед што се наоѓа на државна служба, готов за корист на владата да го пренебрегне јавното мислење и почитување заради цврстото убедување во нивната целосна некомпетентност.

Сепак е јасно дека Риверс поседува креативно јадро, и дека неговите неуспеси најчесто се резултат на первертирањето на неговата моќ и неспособноста константно да остане во контакт со своето влијание. желбата за признание и награда без сомнение е пречка во развојот на Риверс а неговиот нагон да живее и работи со полна брзина, понекогаш го попречува а понекогаш го свртува неговиот пат од талентиран но дезориентиран почетник, кон значаен оригинален мајстор на модерната уметност.

Воопшто не се сомневам дека третманот на Риверсовите дела од страна на критиката е под силно влијание на реакциите на критичарите на неговата личност, и дека неговиот намерен публицитет и спремност јавно да ги признае мотивите и целите што другите уметници исто така ги имаат но ги чуваат во својата приватност, го обои вреднувањето на неговата уметност...

Во една кариера обележана со периодично напуштање на успешните техники и методи на работа, со постојани обиди успешно да се обедини формата со значајната содржина и со една лична блескавост која што често се закануваше да го затемни креативното достигнување, не е лесно да се лоцира адекватниот центар на енергија од којшто целата извонредна креативност се ревитализира самата себеси.

Во овој век интерпретативните текстови за уметниците и нивната уметност достигнаа беспримерен степен на влијание, делумно поради својот обем и разновидност; а јавното мислење честопати е моделирано барем исто толку од објавените критики колку и од директното восприемање и доживување на делата.