ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Човек преку тоа не може да помине, а притоа да не го следи чувството дека одново ќе се појави вода.

Барем еден од ова камење кога би го кажал она што го премолчува - би се покажало нешто како море среде кое одново ќе стоиш Ти - на песната бајракот вечен.

Врати ми го нереченото и закопај го покрај мене тука, можеби, некогаш одново ќе расцветаат зборовите кои никогаш не ми ги рече.

Подоцна прашањето за примереност одново ќе се постави во врска со положбата на Сократ кој удобно седи и пишува додека Платон седи заканувајќи се со прстот, во текстот La carte postale (Разгледница).

За мене тоа на одреден начин значеше практично спроведување во дело на некои поставки од Граматологијата во врска со книгата и линеарноста на пишувањето.

Предзори ќе си ги оплакнат очите во морето и одново ќе се вратат назад во земја од големата земја да шетаат со тланикот од еден до друг крај на дворот.

Одвај павташе со крилјата, се влечкаше по небеса. Доаѓаше некаде од дамнините и којзнае по колку века Одново ќе грачи во својот дом.

Ќе се вратите, о, одново ќе се вратите Вие скитачи што го множите сонцето.

Ќе се вратите, о, одново ќе се вратите вие зашто сонцето веќе се симнува меѓу мртвите.

Овде никогаш одново ќе биде јули: Дрвја со црвени плодови, Старичка што со недели чека да се воздигне За да си поразговара со својата сосетка на небесата, Ѕвезди во дланките на заспаните дечиња, Жени со набрекнати дојки легнати под сенка, Крикови на птици среде летната замаглина над ожнеаните полиња, Илјадници пеперутки скаменети во сенката на облакот, Српови расфрлени кај јазот, Црна сол врз изгорените костури на тревките И една девојка што полни ведро во бунарот За да му подаде студена вода на оној Утре што ќе следи на ова исто место Загледан во дрвјата со црвени плодови Овде некогаш одново ќе биде јули...

Ѝ велеше дека го чека Јована Дамчески да се врати од војна и дека кога ќе се врати тој, таа одново ќе си стане лична и млада и тогаш ќе се венчаат со Јована.

Напролет, предвечер, ќе свирнам со кавал, слушам славеј ќе се огласи, ќе свирнам пак - тој одново ќе се огласи.

Тој ќе се искиваше во дланките тресејќи ја главата како да клука, ќе ги избришеше темните танки усни и одново ќе мрднеше со ретките веѓи.

Од што точно се плашат сите тие луѓе? Дека грижливо поставената фасада на геј- мажественоста, со маки добиена благодарение на поединечен и колективен труд, ќе им се урне како кула од карти и ќе ги открие оцртите на она одвратноно Друго, самовилата или кралицата?

Второво во негеј- светот наоѓа претстави што може да се претворат во изрази на машкиот геј- субјективитет или чувство – со малку дотерување, ако мора – и кои им овозможуваат на геј- мажите имагинативно место за влез во некаква настрана утопија, некаде отаде виножитото, која не е сосема нивна творба.

За разлика од нив, дрегот, кампот и разните културни присвојувања и идентификации се, строго гледано, поткултурни практики, доколку се во зависен, вторичен сооднос со претходните негеј-културни облици на кои реагираат и на кои им го должат самото свое постоење – какви што се општествените норми за мажественоста и женственоста, сериозната професија политичар, автентичните идентитети и емоции, главнотековните ликови како Џуди Гарланд или Џоан Крафорд и главнотековните естетски или општествени практики, од операта, бродвејските мјузикли, сентименталните песни и популарната музика, до архитектурата, историското зачувување, цветното аранжирање, модата и стилот.

Ете зошто се склони да одрекуваат секакво учество во геј- културата или секаква свест за нејзиното постоење, иако одвреме-навреме активно се вклучуваат во животот на геј- заедниците.

Меѓутоа, треба да се разграничи меѓу оној вид геј-култура што се состои од нови дела од (во случајов) геј-мажи што за првпат во историјата непосредно, отворено и експлицитно се осврнуваат на машкото геј-искуство како што се живее, односно како што може да се живее (или можеби се одживеало), од една страна, и оној вид геј-култура што паразитира врз главнотековната култура.

Разликата меѓу овие две верзии на машката геј-култура може да се сфати во смисла на поширока разграниченост (иако, одново ќе кажам, нехерметичка) помеѓу културата и поткултурата.

Дека долгоочекуваното историско и лично остварување на достоинствен – односно мажествен – геј-идентитет ќе излезе дека било попусто и дека геј-мажите одново ќе ги потоморат сенките на патологијата, омаловажувачките стереотипи и неизбежната родово девијантна настраност?

Списокот на оригинални дела од геј-мажи што за поаѓалиште ги земаат стрејт-општеството или главнотековната култура може да се проширува речиси бескрајно.

Дека секој геј-маж ризикува да го отелотворува одбивниот, презрен лик што потајно истовремено го плаши и каков што верува дека е?

Токму така – лудилото е избегнување на обврската да се биде човек.

А сепак во мене уште трепереше надеж дека тој одново ќе биде онаков каков што беше некогаш, а сето тоа меѓувреме, сите разочарувања и болки, ќе бидат однесени како од некаков потоп, по кој нашите души ќе ја обноват чистотијата и ќе тргнат кон зрелоста.

По ручекот имаме мал одмор, па потоа одново работа, бидејќи, како што реков – работата го создала човекот, и одново ќе направи човек од оној кој ја избегнува таа обврска.

Во тој миг Зигмунд застана, ја поткрена раката за да одмавне со неа пред своето лице како да брка мушички, како секогаш кога мислеше дека она што му е кажано не заслужува одговор од него.

А сега, кога со години гледаше како германскиот дух се распаѓа и како по најважните плодови на тој дух газат самите Германци, тој постојано повторуваше, како да се обидуваше да се увери самиот себе, дека тоа е лудило што кратко ќе трае, а германскиот дух одново ќе блесне.

Едно утро ѝ кажав на Ева дека сите старици од нашата барака ќе бидеме одведени во друг логор.

Но во вечноста сѐ што завршило во космичкото време одново ќе ја стекне својата смисла, која не ни е дадена да ја разбереме и доживееме дури сме во времето.“

Некои се лажеа себеси и другите: “Ние сме овде на пропатување, знаете, остануваме во хотелов само денес, а веќе утре,” и покажуваа кон некаде со рацете.

Ги заборавивме, ја заборавивме нивната крв; ние, крвта на нивната крв.

Ја слушав Ева кога ми кажуваше колку се надева дека одново ќе се сретнат со сопругот.

И потоа кругот одново ќе се сврти, во постојаната смена на меланхолијата и манијата.

Минале векови, и станало јасно дека не се врти сонцето околу земјата, туку земјата околу сонцето, за природните појави се барале дефиниции, а сепак и натаму божјите посредници ги прогласувале лудите за опседнати од ѓаволот, и спроведувајќи ја божјата воља одлучувале дали опседнатите ќе бидат лечени со молитви, или пратени на аџилак за да ги исцели светото место, или пак, ако проценеле дека станува збор не за опседнатост туку за доброволен сојуз со ѓаволот, казната била палење на клада, или бесење, или давење во вода.

Многумина од оние кои беа присилно донесени во Гнездо, бараа да бидат пуштени; некои молеа тивко, склопувајќи ги рацете пред докторите или паѓајќи на колена пред нив, некои пак врескаа молејќи, некои се закануваа: “Ќе ве испратам сите во пеколот,” извикуваа оние кои веруваа дека се богови, богови само за кратко паднати на земјата; оние што беа уверени дека се големи војсководци кои се сега затворени од противниците, се закануваа дека, ако не бидат пуштени со добра воља, штом одново ќе дојдат на власт ќе се осветат; а имаше и такви кои се закануваа со нешто едноставно – дека ќе им ги свиткаат вратовите на докторите, или ќе им ги прободат телата со нож.

Го впивме тоа горчливо искуство на претците со мајчиното млеко, па го заборавивме – сакајќи да ѝ припаѓаме на новата Европа, заборавајќи дека Европа еден ден одново ќе ја сврти кон нас својата крволочна челуст; верувајќи во новата Европа ја заборавивме судбината на нашите блиски и далечни претци, заборавивме на крвта која им била пиена затоа што биле од инаква крв, ги заборавивме неброените судбини на понижуваните, лажно обвинуваните, прогонетите, мачените, усмртуваните, заборавени и од Бог и од ѓаволот.

Затоа пак одев кај Рајнер, а таму ме дочекуваше неговото студенило, и потсетувањето на моето ветување дека никогаш повторно нема да дојдам.

Од тој ден па натаму, секогаш кога ќе се јавевме кај Зигмунд, ни кажуваа дека тој не е дома, или дека е зафатен со пациентите, или дека не му е добро па не може да се јави.

ЛУКОВ: Блазе си ти. По свршената работа одново ќе се вратиш на Пирин, на својот Пирин, а ние ќе останеме... овде.

Има ли надеж дека пак пролет ќе дојде? и пак ќе грее моето сонце и патувања одново ќе има но место на Марс, во новите коридори на животот ќе ги побараме старите траги и сладоста во која уживавме Дозволи да те заборавам и соновите во јавето да бидат заборав и минатост...

Патувања одново ќе има, но место на Марс, во новите коридори на животот, ќе ги побараме старите траги и сладоста во која уживавме...

Тие ќе � го вратеа на Русија царот, дворот и сé одново ќе дојдеше до истата револуција и до нивно, на странците, протерување.

Со текот на времето, ако сѐ биде како треба, ќе даде Бог, сѐ одново ќе се изгради.

Тие тогаш сé уште не беа научени од искуството на социјализмот.

Киевското комунално претпријатие почна да покажува знаци на бурна енергија.

Тоа е сè што може човек да забележи гледајќи ги стеблата.

По смртта на сликарот Столпник, во неговата куќа луѓето ја најдоа последната негова слика: неколку муренкови стебла излезени заедно од земјата од еден ист корен, од едно исто 'ртиште и плодиште; додека излегувале од земјта, си давале сила едно на друго, си помагале, а потоа секое на својата судбина се препуштало: едното: напинајќи и грабајќи ја лакомо височината, се истенчило, се искривило, како змија фатена за опашка; гранките му откажале во овој тежок напор да го следат, и тоа, полека, болно, се превиткува надолу и тоне со главата кон земјата; под вратот има заглавено висока потпирачка со чатал што не му дава да се скрши и струполи на земјата; но сето тоа е така болно и тажно штом тоа самото не може без потпирачка да се додржи; другото: робувајќи им уште од излегувањето од земјата на многуте фиданки што лакомо наудриле од него како човек со многу пород, и грижејќи се за нив да порастат, да се здебелат и рашират, постепено станало нивна жртва; тие, не мислејќи на него, се туркаат меѓу себе, грабаат од просторот, се надвишуваат меѓу себе, не водејќи сметка дека еден ден од тежина или од силен ветар, ќе се струполат заедно со тоа мајчинско стебло што им дало живот и повеќе никогаш не ќе кренат глава: ќе умираат постепено и ќе се сушат на урнатиот стеблак; трето: или по сој или така му бил благословот: кога му дошло време за плодење како господ да му се распашал: преполно е и се крши од плодови; капи благ сок од муренките како на доилка кога ќе ѝ надојде млекото; пониските гранки од тежина се спуштаат до земјата и се потпираат да си го намалат бремето; четврто: уште од раѓањето анемично - и до крајот на животот анемично; што можеле другите да му помогнат, му помогнале долу под земјата во времето на 'ртењето и пуштањето на корења; а згора: секое со својата среќа и судбина живее, како птиците кога ќе пркнат и ќе го напуштат седелото; околу него има мала оградичка од штички што го штити да не се чеша стоката од него или да го гризе; кога еден ден ќе се исуши, ќе остане така заградено со штичките како споменик: ако од него избијат нови фиданки, тоа ќе бидат посмртчиња кои одново ќе започнат борба за живот; петто: препуштено е на судбината и на бога: здраво-прездраво е родено, пркнато над земјата, а веќе едната половина му се суши; стои како човек парализиран на кого само едната половина му е подвижна; прави напор да расте и да ја влече со себе и другата половина што му стои како мртовец врзан за плеќи; најтешко му било првите години додека свикнало на тој напор и на тоа проклетство а сега просто ѝ е препуштено на судбината; она шестото, седмото, осмото, што откако излегле од земјата, помислиле дека сè можат и сè е нивно, живеат двоен живот; двојна среќа имаат: на едни сè им е едно во кој правец ќе се развиваат: нагоре, надолу или настрана; не размислуваат ни како да ја оформат својата крошна за подобро да се заштитат од ветриштата и снеговите; не се грижат и не размислуваат дали некој пред смртта ќе им стави потпирачка под мишките или вратот за да не се струполат притиснати од својата негрижа, или дали по својата смрт ќе остават потомство; се шират и живеат како што милуваат.

И пак ќе почне едно давење, грвалење за водата, за потокот и мечката одново ќе отрча да се качи на буката, велеше, ама буката ќе падне, заедно сосе мечката, велеше, и крмакот, засилен, ќе ја дупне во мевот со секачите, со ’рпалите.

Ќе испишти некое пилиште во ноќта, некоја утка како мене, и арамиите одново ќе ги тргнат штиковите. Од под гушата моја.

Ќе се извардам пак наоколу, вели, и полето одново ќе ми заличи на нашено, вели.

Во Цариград тогаш живееше еден Италијанец, градител, кој изградил неколку мостови близу Цариград и по нив тој се прочул.

А зиме одново ќе се нафатеше мраз на гредите, па луѓето и добитокот изѕемнуваа.

Тоа беше ниско, повремено вивнување и слетување во толпа џагорливи деца собрани на училишен одмор, каде што ненадејно се спуштав при желба за повисок лет, стравувајќи дали одново ќе се извишам.

Покрај тоа, стравуваше дека ако продолжи да инсистира на своето несогласување, О'Брајан одново ќе го вклучи бројчаникот.

Понекогаш ќе запреше неколку секунди, ќе ги раширеше и одново ќе ги собереше крилјата, потоа ќе ги надуеше пегавите гради и повторно ќе удреше во пеење.

Во моментот на исчезнување на империите, останува само простиот избор: или националните идентитети ќе се зачува под услов на признавање на Другиот, или границите одново ќе се нацртаат на тој начин што Другиот ќе биде одбиен или исклучен, или пак луѓето ќе им се вратат на етничките дефиниции што важеле пред настанувањето на империите.

Новата граница одново ќе го дели Езерото.

— Не плачете од денеска за утре, вели Апостол Макаровски, изгледа одново ќе нѐ судат во Букурешт.

Напати ќе ми се појави некое светло, ќе се извре некаде далеку од земјата и одново ќе пропадне в земја.

Тоа кружи со сонцето и прашање е само на чак кога тоа одново ќе прошета тука.

По многу време, учејќи дека уните не се надеваат, осознавајќи дека позанимлив станува разговорот порекинат од ветрот – почиста станува и мислата: никогаш нема да се возобнови ништо што не било меѓу нас: заборавот ќе нè заобиколи, прозорците ќе се затворат сами, а ти, скриена во некој збор, одново ќе се покажеш зашто јас не те измислувам – јас тебе те откривам: ведро ѕвездена вода за еден жеден човек до век!

А Захаријадис од никого не спречуван крстареше од Атина до Солун убеден дека создава сенародно движење, најавувајќи на големите собири збратимување, јакнење на партиските редови и дисциплина, а ноќе дофрлуваше: „Ако продолжи десницата така, одново ќе загрмат пушките“.

Нему Марко му забрани да се потурчи заедно со него, зашто така одново ќе ги изгубеше пронајдените деца и жената.