ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Се чувствувам, прилично поласкано, морам да признам.

Тешко ми е да признам дека и јас се обидов, напишав писма кај некои пријатели, од некои добив и одговор, но сѐ се сведуваше на ветувањето дека ќе се заземеле и дека ќе се обиделе да најдат каде води трагата на неправдата.

Точно така му напишав. А тој не собра сили да признае.

Под притисок на толпата која, сакала да признам или не, ми создаваше чувство на вина, ми се враќаше во мислите она Јосиево прашање од Четвртата книга Царства: „Каков е тој споменик што го гледам?

Имав една, Евридика се викаше. Не ни одеше, морам да признаам.

Морам да признаам, ги сакам старите фотографии.

Но не мислам исто и за неговите бладања во „Журнал”.

- Ни чаша ни кригла, туку топ, - најпосле се реши да признае.

И, да признаам: и покрај болките и грдата несоница, па и неизвесноста во која се наоѓав, многупати ќе забележев дека ме водат чудни мисли; дека во тие ноќи во дворот на Басотови тонам и во необични соништа!

Оваа противречност па дури и неправедна осуда на еден цел живот морам да признаам дека ја окарактеризирав како црн знак што ја краси судбината на несреќните.

А потоа наеднаш... немаше сили да признае дека и тоа било само попуст обид.

Зарем немав право? Ако не постоеше тој црн знак верувам дека немаше да бидат спомнати планинските беспаќа.

Можам дури да потврдам дека тој гердан на вратот на Цвета Басотова во летните ноќи многу пати го имав видено населен со безброј ѕвезди!

Останав со Луција; таа ме бакнуваше страсно во устата, како да сакаше нешто да ми надомести; мене ми се гадеше и ми се блуеше; ми зборуваше дека тоа со народниот дух е сериозно, и дека сум требал да признам, но не сѐ и не одеднаш; дека сум требал да признам нежно, а не со гордост; не ја слушав, оти свеста ми беше на работ; ја прашав дали забележува дека боите воопшто не се обоени, и дека мирисите воопшто не се миризливи; попусто се обидував да го насетам мирисот на цимет во нејзината коса, оти веќе го немаше; бев сосема прилепен до нејзините гради, и ги чувствував на моите, но тие беа како брадавици на некаква мермерна Венера; всушност, чувствував дека светот е страшно изморен, и дека сите тие бои, мириси и допири се веќе стари, дека им треба обнова.

Насетуваше страв во кој тој би бил пајакот а сите оние невидливи зборови за кои стрепеше дека некогаш некој ќе ги изговори или уште полошо, некој знае за нив иако не ги гледа, а тие знаат за тоа и стрпливо чекаат со чувство, дека им е сосема сеедно - порано или подоцна, дека тој сѐ позачестено се откриваше во пајажина за која никогаш и под ниеден услов не би можел да признае дека е негова, тој, од него.

Морам да признам дека и неа одвреме-навреме разумот ја напушташе.

Но ако го споредиме српскиот шовинизам со бугарскиот национален индиферентизам и ги разгледаме од македонско, па и од општочовечко гледиште, тогаш ќе треба да признаеме дека српскиот шовинизам, како резултат на основно изучените народни интереси, стои многу повисоко, и многу погоре од бугарскиот национален индиферентизам, којшто е резултат на отсуство на секакво разбирање на бугарските државни интереси.

Ако сме логични, тогаш треба да признаеме оти автономијата на Македонија, за која досега револуционерите се бореа, има смисла само во тој случај ако револуционерите согледуваа во нашиот народ такви квалитети и особини што се немаат кај другите балкански народи, а се само наша карактерна црта.

Мораш да признаеш дека во него има нешто големо. 20 февруари Роденденот ти се наближува.

Ако молчи и е многу лут, ама не сака да признае, затоа што го тргнала од пред телевизор баш додека траеле квалификациите на авто-трки, па само кима со главата и ми ја подава картичката за секој фустан што таа го пробува, тоа значи „пакувај!“

Но, мораш да признаеш, некои ти беа само бројки, а јас, ти се колнам во бога и во сѐ што ми е најмило на овој свет, погрешив само еднаш.

- Сакаш да ме натераш да признаам дека сум болен? Ти знаеш зошто сум дојден.

па еден ни ја обелува: вие сте шпиони, вели, аман, бре господине, какви шпиони, ние сме сиромашни луѓе, не знаеме да бидеме шпиони, сите ќе одите на стрелање, велат, ако не признаете, велат, сите до еден ќе ве стреламе, велат и грмотрн им излегува од очите, ете сега, море бургија, не знаеме што да признаеме, тропаат тие, пампара - пумпара, шикли во чибук, а ги гледаш и тие - сиромаштија, ама не си ја гледаат својата, туѓата ги плаши, ние сме биле шпиони и од нас ќе им пропадне државата, копуци...

Бев болен и мал момчак чии прсти тогаш не допреле женско месо и можев да знам дека и со маки ќе се исправам, ќе допрам врв на нож до грлото на килавиот Јаков Иконописец што пошол сам од Кукулино по нас да ја одмаздува својата споулавеност и да го прашам кој ќе го одбрани од казната за која треската ме определила, и можев да ги прашам засипнато другите по што се позрели од мене кога не процениле како и од кого горел Круме Арсов и кој е грешниот светец дојден да го убие волот на Цене Палчев или на Чучук-Андреј или на Осип Сечковски, не знам, на еден од луѓево чија желба е да донесе камења, два и тешки, за воденица со мрак под покривот што ќе е светлост само за призраците, и пак не станав од сламата на Никифоровата кола, еднаш со скршена, сега со втора оска, а небото не се уриваше со бучава како што мислев и не летаа ни врани ни пропаски, ни некои евангелски птичиња со црвени вратови и со грпки, само татнеше под нас земјата во која коските на мртвите се кршеа една од друга и нѐ предупредуваа да клекнеме и да се помолиме за црвите во нивната шупливост, и чувствував со ноздри дека ќе испука дамкавиот камен од кој се спуштија Онисифор Мечкојад и Јаков Иконописец и ќе пушти од себе стеблики со горчливо млеко во себе, меѓутоа слушав шушкаво дишење, свое бездруго, останувајќи бессилен под влажни сенки како под кожа на страшно голема гуштерица, и си реков не си веќе жив, сполај му на господа, сонуваш мртов сон обидувајќи се да мрдаш со прстите во опинците, си раскажував, а во тие опинци уште лежеше студот на водата од потокот што го прегазив кога се враќав од Мечкојадовото засолниште во забелот, во тој ден или вчера, пред сто години можеби, и го барав со внатрешниот вид на очите среќниот миг на детството од дните кога со врескање се прерипува баднички оган, наеднаш без возбуда да се сетам дека бев премал кога мајка ми умре заедно со мојата новородена сестричка и кога татко ми отиде и не се врати, едни да докажуваат дека загинал од димискија, други да се колнат дека се преженил кадрав и убав, животворна сила заради која и света Петка повторно ќе можела да се најде на земја.

„Не давај ме, внуку, на никаквециве, ќе ме обесат“ - ревеше Јаков Иконописец, го слушав со затворени очи и знаев дека ќе се случи она што часкум го сонив, Калпак и неговиот булук ќе се стрчнат, се стрчнуваа веќе и го носеа на раце или го влечеа со пцости кон габер или кон врба до раб на оризишта фатени од огради на ископана земја, еден врзуваше јазол за јамка на јаже, друг на побелениот Проказник со секира му стоеше на пат не пуштајќи го да го брани малоумниот злодеј од кого очекуваа да се почувствува возвишен пред умирање и да признае дека палел, дека убил вол со тризабец, дека светците од неговите икони ќе му ги простат гревовите.

Бараа да признаам предавство плус непријателство плус намера да им ја минирам власта. Се смеев.

Момчето се засрами: Парацелзус е шарлатан или обичен визионер, а тој, натрапник, му влезе низ врата и го натера сега да признае дека неговите познати магиски вештини се јалови.

Но, додека ја затворам чантата и мавтам да ми ја донесат бундата, а сето семејство се збрало, таткото, подмириснувајќи ја чашата рум што ја држи в рака, а мајката најверојатно разочарана – па што, всушност, очекуваат овие луѓе од мене? – сета облеана во солзи си ги гризе усните, а сестрата мавта со шамичето натопено со многу крв, јас сум некако подготвен, под извесни околности, да признаам дека младичот, можеби, е сепак болен.

Кој беше тој, Јоханес Гризебах, со осквернета рака да ја симне маската и да открие дека зад неа нема никого?

Така е оддалеку. Одблизу се покажува уште една тешкотија.

Морам да признаам, јас бргу се премислив, по седум дена.

Не сакаше да признае додека го слушаше брчењето на комарците: Јана не беше како сите други, дури како и онаа Марија, неговата последна љубов, нејзината младост сѐ повеќе го жежеше и го фрлаше во очаена осаменост.

Бараа да признаам предавство плус непријателство плус на мера да им ја минирам власта. Се смеев.

Никој никогаш не се спасил од разоткривање и никој никогаш не пропуштил да признае.

„А што мислиш, зошто ние ги доведуваме луѓето на ова место?“ „За да ги натерате да признаат.“

Ако признаам јас, тие ќе те стрелаат тебе, а ако одбијам да признаам, тие сѐ едно ќе те стрелаат.

Кој не знае божја казна го чека А кој премногу знае ќе пати дури три века) Ако спремен ти си да признаеш вина штом гревови те стигнаа од кармата

Не се слагам со вас! Но, кога веќе ги спомнавте вкусовите, да не заборавам да ви кажам дека, најпосле, пред некој ден го слушав фамозниот Канцер-Канон од вашиот омилен уметник, Ј. С. Бах, и морам да признам дека ептен ми се допадна умешноста, дури и генијалноста, со која ги преплетува лицето и опачината на еден ист мотив.

Кога од станицата стигнаа пред зградава, додека сите се качуваа на првата плоча преку неколкуте басамаци, таа си рече Да признам што има ваму долу? чкртна со кибритчето, го наала кончето на свеќата, нив постојано ги пикаше во пазувата, и лелејавото пламенче дури долу по ходничето и таму лево во двете прегратки ги заваби сите. И гуските, се разбира.

потем се наслутува сѐ почесто во глувиот ноќен јасник како слана (во споредба со неа, снегот е мек и топол, Господине) во забраната да се верува во чувствувањето срам да се признае мечтаењето по неа и скришното вљубување во зазорот и распрашувањето за смислата на животот (најдолгите чудења се загушени од банални спреги) во сѐ поприсните признаци од сонот - таму кајшто живееме однапред, повторно и можеби безгранично, таму кајшто времето не се мери со просторни величини и кајшто, конечно, не се дели иако, да признаеме навиката да живееме раздвоено нѐ збунува сега едно-по-друго се подготвуваме да заспиеме да ја избереме спалната, креветот да постелеме нови чаршафи само за една, за наша употреба купуваме ноќници за истата прилика се тревожиме од наглите отворања на вратата низ којашто проблеснува вселената сѐ до неиздржливата глад по Неа.

Приказни смислувам, митови, стории за да те кажам: те именувам, ти се обраќам и те сликам, те олицетворувам, те отелотворувам и, да признаам, сѐ што сум напишал досега до тебе обраќање е: веслање по вода, воздух, етер, земја учење на твојот јазик следење на твојот пат.

Премногу наслади и мори едноподруго во ова житие за кое одбивам да сведочам значи - да признаам дека завршило.

Што да признаам? ќе прашаше и јас ќе се посрамотев.

Пауза.

КУРТА: Ајде признај! КРТОВИЦА: Што да признае? КУРТА: Сѐ!!

„Што?“ „Тоа е првпат да признаеш дека се чувствуваш осамен.“

„Веќе одамна си се пробила“, рече тој. Таа застана размислувајќи. „Да“, мораше да признае.

А морам да признаам дека за оваа моја неизречена помисла, од која требаше веднаш да се вцрвам, ми се чини дека беше сосема безвредно она што подоцна самиот си го префрлував, дека му припаѓам на суровиот и недоделкан дел од стварноста.

А да признаам: не очекував дека зафаќањето со темава ќе побуди кај него и додатно интересирање.

Морам да признаам дека оваа порака ја сфатив а и порано ја сфаќав како правило до кое треба стриктно да се придржувам!

Нему, да признаеме, не му беше лесно: за него сега немаше ни селски празници, ни излегувања на сретсело како некогаш; мораше да седи дома плашејќи се од заслужената одмазада од луѓето кои, ако не друго, сигурно безмилосно ќе го мајтапеа онака како што умеат само селани.

Уште повеќе нему: дедо Геро му вети дека ќе го смири со децата и тоа така тие да признаат оти претерале што го гибале толку многу.

Не дека очекувам дека ја знаете Геделовата Теорема за Некомплетноста, од А до Ш и наназад, но...

Ж: Да признаам, малку ми е чудно што мислите така...

Од 1960 г. кога Поп Арт- от прв пат се појави во Њујорк, овдешната уметничка сцена беше толку во тој фазон, што дури и тврдоглавите европјани мораа да признаат дека сме дел од светската култура.

Презимето Мурџови беше доволно да ги потсети луѓето на една крупна старичка по име Петра која ги предупредила да не обрнуваат внимание на болвите што ќе ги сполазат оти не биле толку опасни како вошките па мораа да признаат дека побегнале на врат на нос без да си ја завршат работата.

Само што тие звуци ќе бидат неподносливи тишини, тие зборови ќе бедат крвави дождови, а тие погледи сиви сенки, рушевини, висечки градини во кои верував дека ќе го живеам сонот, а сега гнијам, умирам, немоќна пред стравот да признаам дека тој сон беше страст, импулс, желба, глад за моќ, но не и судбина.

Сега сите бараат да признаеме нешто, да осудиме некого.

— Со нас е заменик министерот за внатрешни работи, вели Панделеев, и сега треба сѐ да признаеш... — Нема што да признаам.

— Знаеме дека знаеш, вели. Ќе дојде ред да молиш за да признаеш, вели, по колена ќе одиш и ќе молиш.

Јас искрено им верував на политичарите во Атина, меѓутоа, сега за нив имам само презир и се прашувам дали имаат тие и најмалку чувство на достоинство и морам да признаам, иако со тешко срце, дека јас, припадник на таканаречениот слободен и цивилизиран западен свет, ете, денес, се срамам...

Морам да признаам дека беше дури и забавно.

Овој се вцрви, но сега имаше сили да признае.

Морам да признаам дека одвај се воздржав да не му плеснам една чаша в лице.

Морам да признаам, уште повеќе се изненадив од приказната на Лима, дека го видела Полните Усни, другарот на Стомачето.