и (сврз.) - стане (гл.)

Самоубиецот, збунето насмевнувајќи се, поцрвене и стана.
„МАРГИНА бр. 37“ (1997)
Самоубијците не ги гибаме... тоа е табу - рече Николај.
„МАРГИНА бр. 37“ (1997)
Кога порасна нашата Сталинка и стана зрела коза, одвреме-навреме ја обземаше некаков чуден немир.
„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)
Татко ми, впрочем како придојденик во градот, без рода и блиски, ако се исклучат козите, тие туѓи организми во семејството кои со времето толку соживејаа и станаа дел од него имајќи го на ум брат ми партиец, сметаше дека не е толку мудро да се мешаме во политиката на домородците, зашто и кога ќе имаме право за некоја работа, тешко сите да ни поверуваат.
„Времето на козите“ од Луан Старова (1993)
- И затоа, магаре едно, заради тебе јас морам да црвенеам и да плаќам глоба - викна татко му и стана да го тепа.
„Гоце Делчев“ од Ванчо Николески (1964)
Со тоа престана да биде ‘луд’ и стана ‘разумен’.
„МАРГИНА бр. 35“ (1997)
Отидоа кај другарите на чешмичето, и во знак на успешно свршена работа, ручаа заедно.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
— Море Митра, шо барала нашла, јас неа ни муабет не а права, токо, така, ти a напомни за да те обида да не си врзан за неа та да ни побегниш некој ден пак кај неа — одговори Трајко и станаа, очигледно сите задоволни од разговорот.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
Така гледајќи ги, крвнички, тој бараше само едно: да ги најде вистинските бунтовници, иако сега сите му се гледаа кумити и бунтовници, та во својата врела глава си ги претставуваше и децата од две години како пораснале и станале кумити.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
Но не ја издаде таа наредба на јузбашијата и Рушида, ами замава со камшикот надесно за да му направат пат.
„Толе Паша“ од Стале Попов (1976)
- Утре се пакуваме, војводо. За ручек да направиш еден убав качамак, за цела зима да ми трае, - рече археологот и стана...
„Бојан“ од Глигор Поповски (1973)
- А сега си одам! - рече Бојан и стана. - Инаетот ти е од дедо ти Димо, - горчливо изусти старецот и стана.
„Бојан“ од Глигор Поповски (1973)
Таа не знаеше дека тој вечерва воопшто не ја гледал како Јанте, дека за сето време седел долу во бифето на театарот и станал дури кога загрмеле ракоплескањата на крајот од претставата.
„Бојана и прстенот“ од Иван Точко (1959)
- Еве ти го, - му го дофрли и стана. - Има мои чкртаници, ама ќе се снајдеш.
„Синовски татковци“ од Димитар Солев (2006)
- Што ти е дете? - нежно запраша мајка му и стана. - Ништо, - низ солзи одговори Бошко.
„Било едно дете“ од Глигор Поповски (1959)
Тогаш Димитар Зојчев се насмеал, ја затворил тетратката, ја оставил на масата и станал: се прешетал низ канецларијата, потоа застанал пред Ристета, му ја ставил раката на рамо и му рекол: Во времето кô се ѕидаше црквата, во 1895 година, јас бев учител во Потковицата и го водев списокот на сите кои даваа пари за ѕидање на црквата.
„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)
Македонија и понатаму остана во составот на Турската империја и стана поприште на крвави буни и востанија и на уште поотворена и поожешточена борба помеѓу странските пропаганди - од една страна и од друга на уште погруби самоволија на императорските власти и беговите.
„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)
Во 1830 година Србија доби автономија под суверенитет на Султанот и стана Кнежевство.
„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)
Во 1831 година Грција доби автономија под суверенитет на Султанот и стана Кнежевство.
„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)
Во 1878 година по Сан Стефанскиот мир и по Берлинскиот конгрес Бугарија доби автономија под суверенитетот на султанот и стана Кнежевство, а Србија и Грција добија целосна независност и станаа Кралства.
„Потковица на смртта и надежта“ од Миле Неделкоски (1986)
„На Господа ништо не му е неможно, освен она што тој не го сака“, рече Филозофот и стана.
„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)
Потем, сѐ беше лесно: влегов во циркусот и станав маж, уште истата ноќ.
„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)
„Не, Јан, не можам; можеби сум ти ветила, но го повлекувам ветувањето“, реков и станав.
„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)
Спиев со Ина, се парев со неа, ја обожував; по три месеца изведување на точката со скалата, веќе вежбав на трапез и станав третиот во точката на Ина и Светлана; ги прошетав сите европски градови; читав многу и се дружев со вистински луѓе, носев вистинска облека и пиев вистински вина; потем раскинав со Ина и своите потреби ги задоволував со многу жени од надвор; но со Ина останав сврзан со папочна врска и натаму, и вообичаено, спиев во нејзината приколка. Таа ми беше спасител; сѐ на овој свет.
„Папокот на светот“ од Венко Андоновски (2000)
Дури подоцна почнал да спие со мажи, дал отказ од банката и станал фризер.7
„Како да се биде геј“ од Дејвид Халперин (2019)
Се заблагодаривме за гостењето и станавме за да си одиме. – А каде ќе одите? – Во Лобаница. – Аха, по старо е така. – А по ново? – По ново Агиос Димитриос, ама селото веќе не постои...
„На пат со времето“ од Петре Наковски (2010)
150. Кралот Марко (ок. 1335-1395) е последниот крал што владеел во големиот дел од Македонија пред повеќевековната власт на турските султани и станал најпознат јунак на епското народно творештво не само на Македонците, туку и на сите јужни Словени.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Хр.Шалдев, кој заради бугарската стипендија се откажа од ова членство и стана верен агент на бугарскиот егзарх, а истовремено упорно и смислено го клеветеше Мисиркова, дури и пред ЦК на ТМОРО во Солун – поради неговиот критички однос спрема изведбата на тие акции.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Комитетите велат оти се готвеше и стана општо македонско востание од сите македонски народности заедно, а не само од „Бугарите”.
„За македонцките работи“ од Крсте Петков Мисирков (1903)
Мала белина најпосле, во еден таков докрај загубен ден, небото одлета нагоре и стана бело.
„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)
„Жена ти ја касна змија“. „Ја касна? Каде?“ „Во ногата...“ „Ах, како не ја касна за јазик!“ ивика Полин и стана да ја бара.
„Свето проклето“ од Јован Стрезовски (1978)
Течејќи од изворчето низ годините Водата откина од Огнот мали пламенчиња и стана многу весело, патот на Водата светеше од двете страни.
„И ѓаволот чита пРада“ од Рада Петрушева (2013)
- Животот е мачен додека умреш, рече Дуко Вендија и стана да си оди. По него стана и Роден Мегленоски.
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Вели: „Сиромавиот никаде нема роднини“ , велеше Лазор Ночески и стана што стана на бродот, а бродот не го пуштаат одоздола, од кај нас, имало војски, имало војни, а таму ни рекоа дека сѐ е ослободено, сега мораме да вртиме околнаокол, откај Црно Море, откај Бугарија, прпа, прпа, допаткавме до Бугарија,
„Пиреј“ од Петре М. Андреевски (1983)
Во кркорењето се засркнал со кучешка кашлица и станал беспомошно загледан во трепетливото небо.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Болниот Неделко Шијак пак се обидел да се исправи - сака нешто да каже, никој не го слуша, никој не забележува дека е жив.
„Тврдоглави“ од Славко Јаневски (1990)
Последните зборови на оптужницата се движат по мојата невидлива врвица но слаби се и се распаѓаат на нејасни слогови чија смрт се вика тишина на невините простори во кои сум побрз од времето; за сите што се далеку од мене моите часови се нивни години, утре ќе сум врсник со нивните внуци што ќе клечат пред мене и ќе бараат прошка за гревовите и подмолноста на глутницата - таа полека станува пепел под урнатината на храмот во кој ме судеа, ме осудија на смрт и станаа смрт дури и по својата смрт.
„Кловнови и луѓе“ од Славко Јаневски (1956)
Последниот што дојде ја остави празната чашка и стана.
„Кловнови и луѓе“ од Славко Јаневски (1956)
Наоколу сѐ брзо се измени - сенките го покрија и последното парче на сончевата светлост, земјата се заниша и стана мека постела, од далеку допре благ мирис на сено.
„Кловнови и луѓе“ од Славко Јаневски (1956)
Со себе си): Види го ти него копил, и јас Грк, ама и тој погрк! (седнува прилепен до Николакија и со смеење): Бре, само што те нареков кир Николаќи и стана итар како мене.
„Антица“ од Ристо Крле (1940)
Она нешто малку кукулинци што останаа под изгорената црногорица, одамна, речиси од дните на првите порази под Отоманијата, престанаа да се чудат, поточно сѐ повеќе прилегаа на дедовците, кои по познатата тврдоглавост се оддалечуваат еден од друг и станале секој свој свет во себе.
„Забранета одаја“ од Славко Јаневски (1988)
Повторно се слушна силно тропање на влезната врата од станот и нејасен разговор на мажи.
„Полицајка в кревет“ од Веле Смилевски (2012)
Ема се стресе, набрзина ги повлече рацете и стана од креветот. Беше подзината и нема.
„Полицајка в кревет“ од Веле Смилевски (2012)
Во другиот џеб беше обетката со дијаманти.
„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)
По неколку минути тој се сепна и стана на нозе, но веќе немаше никој.
„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)
Цела ноќ се превртував и станав доцна, а око не склопив.
„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)
Бидејќи со законот на нашата земја е забрането да се открива тоа.
„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)
А кога ќе успееше да заспие, сонуваше морничави соништа.
„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)
Братот се сврте. – Ова? – праша. – Да. – Жалам, но тоа не можам никому да му го кажам. – О, сигурно ви забранил отец Ксавиер? – Не. – Па, тогаш би можеле да ми го доверите тоа, бидејќи јас неодамна ги слушав проповедите на отец Ксавиер и станав еден од вашите верници, како што можете да видите.
„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)
Треба јас да плачам за тебе, мајко, рече Ѓувезија Дубровска и стана, ја прегрна.
„Црни овци“ од Катица Ќулавкова (2012)
Но капка негова крв останала на небото. Се измешала со синилото и станала лилава.
„Пупи Паф во Шумшул град“ од Славко Јаневски (1996)
Но од очите на лилавата птица капнала солза.
„Пупи Паф во Шумшул град“ од Славко Јаневски (1996)
Не можеше да се скамени, да стане сурово молчење во себе, зашто ако сакаше да го убие својот бог ќе мораше да го стрела своето небо, тоа црно пространство под татарски голото теме, ќе мораше да го уништи разумот, сеќавањето, а оддалеку, од едно време оставено зад грбот, му се клештеа призраци - Оче Симеоне, не откажувај се од себе или удави се во буре со ракија и стани заборав.
„Месечар“ од Славко Јаневски (1959)
Ја завлече главата во биковскиот врат и стана презрив и тврд, се стемни чиниш цел живот да се хранел со гавранови срца. „Во зло време се задеваш со мене.“ И гласот му беше темен.
„Месечар“ од Славко Јаневски (1959)
Заборави и стана длабоко ехо на самиот себе.
„Месечар“ од Славко Јаневски (1959)
Штотуку се беше вратил назад на првата глава, кога ги слушна чекорите на Џулија по скалите и стана од фотелјата за да ја пречека.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Џулија се разбуди од пеењето, се протегна во сласт и стана од креветот: „Гладна сум“, рече. „Ајде да свариме кафе.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Таа рече нешто како дека треба да го фати подземниот воз и стана.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
16. КОГА Е В ТУЃИНА И СОКОЛОТ ГО ВИКААТ ВРАНА - не оти на туѓинците со јазик неразбирлив им грачи, туку оти со крилјата поткастрени тој таму и станал но бела врана на другите птици јајца да им квачи...
„Куршуми низ времето“ од Љупчо Стојменски (1976)
Му ја вратив јадицата в раце и станав. Тој остана да седи на карпата, неодлучно префрлајќи го конецот од едната рака во другата.
„Братот“ од Димитар Башевски (2007)
Се разбуди едно време, го наполни лулето и стана, излезе.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Дедот Петко, пак, откако се наруча кај Илка и се напи некои и друго винце, си ја зеде ластегарката и торбичката и стана, си киниса.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Само така те сакам и те зимам, инаку, кажи ми отворено и јасно: за мене ќе се мажиш или за некој околу мене? — И стана од столчето, се приближи до нејзиното.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
— Си ја почна старата песна Крле и стана да ја бастиса старата маска, којашто започна да скубе некоја уст од Каматникова 'рж.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
На мудурот и другите Турци им турија од кокошката, но бидејќи тепцијата промириса на „домус", и како што рекоа они оти се вечерани, и дека дошле само на муабет „да поминит, зарем, времето", се напија уште по една ракија, ако по вечера, и станаа та си отидоа.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Трајко се забриша со полата од гуната и стана да ја донесе софрата, но Митра притрча и му ја зеде од раце: — Ииии, браче! Ами кој ќе чуе ка ќе рече! На Митра Сукалова деверите ѝ а клаваат синиата!
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Го избакна уште повеќе крштеничето и стана, си киниса, решена по секоја цена да исткае и таа такво „чудо“.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Така, префрлајќи се ја дочека зората и стана, се спреми за на работа.
„Крпен живот“ од Стале Попов (1953)
Овој се намурти кога Анѓа го фрли ибрикот и стана простум, тресејќи ја својата побелена брада со јад и силно се провикна – Тука да се донесе таа кучка врзана – и строго ѝ се овргли на Ајша, оваа излезе низ вратата.
„Калеш Анѓа“ од Стале Попов (1958)
Не ми беше лесно да го разберам Мајкиното учество во балканската историја, посебно односот кон сложеното „албанско прашање”, како и кон границите, тие проклети линии на делбите, таа пајажина пред и околу луѓето, како што таа често, гласно или шептејќи се изразуваше за нив, особено откако ја напуштивме родната земја и станавме засекогаш емигранти на животот.
„Ервехе“ од Луан Старова (2006)
Поради нив, ние и станавме емигранти.
„Ервехе“ од Луан Старова (2006)
По излегувањето од болница Стамен окуца, го демобилисаа и стана учител во селото.
„Злодобро“ од Јован Стрезовски (1990)
Го остави чешелот и стана од тапацираното столче префрлајќи ги една преку друга полите од бањарката и врзувајќи го коланот.
„Продавница за љубопитните“ од Мето Јовановски (2003)
По војната во Битола се доселија цели деведесет илјади главно селани, приближно колку што имаше во турско кога таму живееле неколку илјади турски офицери со своите семејства, до или во времто кога Милтон Манаки во Париз купи камера, се врати во Битола и стана првиот граѓанин на Македонија кој ја крена раката пред Неговото Величество султанот на Отоманската империја Рашид и му нареди: „Застанете Височество„“ Неговото височество му се потчини на битолскиот фотограф и така во историјата на уште долго непостоечката македонска кинематографија и на Балканот беше втемелен првиот документарен филм.
„Продавница за љубопитните“ од Мето Јовановски (2003)
Некое време сетил оти е на суво и станал просто та се избавил.
„Силјан штркот“ од Марко Цепенков (1900)
- Греота е, - рече Србин и стана од местото. Кинисаа, Србин напред, Шишман по него.
„Будалетинки“ од Мето Јовановски (1973)
Тогаш Трајанка го погледна Пецета милозливо кажувајќи му со очите дека не треба да се плаши и стана.
„Луман арамијата“ од Мето Јовановски (1954)
Тогаш тој му благодари на деда Најдо и стана.
„Луман арамијата“ од Мето Јовановски (1954)
- Толку имав јас, - рече Ангеле и стана, - туку гледај си ја твојата работа, а јас мојата, оти два дена ништо не сум фатил.
„Луман арамијата“ од Мето Јовановски (1954)
И стана од столот, па се сврте кон Митра скоро навредена што таа не се сетила дека веќе е доцна, Митро мори знјш коа коа е?
„Црна билка“ од Ташко Георгиевски (2006)
И додека мажите пиеја ракија за среќното вселување која којзнае од каде ја изнесе тетка Перса, сандуците веќе беа покриени со шарени чергичиња и станаа природна целина со сите други нешта во одајчето.
„Црна билка“ од Ташко Георгиевски (2006)
Ти ако си ваква осетлива сега којзнае каков живот ќе имаш, - рече свекрвата и стана од столот за да ја погали Маци, на која ѝ висеше парче кожа од мустаќот.
„Чкртки“ од Румена Бужаровска (2007)
Како стана де?! Така, стана... Сакало да стане и стана.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Видела што ми се готви и станала да ме брани.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
И стана едно големо кашлање, што се вели, небаре жабокрекање.
„Небеска Тимјановна“ од Петре М. Андреевски (1988)
Пред да експлодираат кокичињата Се лизнав и паднав и станав и со лопата го фрлав снегот преку рамото на улицата* тркалото шлајфуваше* во машината за перење алишта се цедеше потта од мишките на улицата и смрдеата од устата на ѓубреџиската кола чие тркало шлајфуваше во длабокиот снег* децата дојдоа со везени пиперки и со друг зарзават и со тенџере и со метла небаре ќе прават вештерка а не***
„Три напред три назад“ од Јовица Ивановски (2004)
Мајка ми се замисли и стана многу сериозна.
„Јас - момчето молња“ од Јагода Михајловска Георгиева (1989)
Влатко касна од колпитето , испи чај и стана да се приготви за на училиште.
„Тополите на крајот од дедовата ливада“ од Бистрица Миркуловска (2001)
В лежеше на подот во својата куќа. Го слушна пукањето на огнометот и стана.
„Азбука и залутани записи“ од Иван Шопов (2010)
„Одеднаш, концептот за сајберспејс се рашири и стана инспирација за вистинските хакери; тие почнаа да ги пренасочуваат своите интереси кон техничката арена.
„МАРГИНА бр. 3“ (1994)
Едно време се најдов навредена и станав малку, па се оддалечив.
„Три жени во три слики“ од Ленче Милошевска (2000)