пес (м.)
Жалејќи го Кузмана, тие над своето блиско толку неизмерно плачат: да не стане пљачка на пците...
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
За награда ние од Стан го донесовме син ти, толку нажалени сите: да не биде храна на птиците грабливи, нити плен да им стане на пците.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Многупати татко му го скаруваше за дека се забавал в град и не идел да му помага во работата; арно ама Силјан беше фатил еден лош пат, тики ич не го слушаше татка си и мајка си, што ти велат вај, бај да не се настрви пес на касапница, да после мачно е да се одучи.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Кога ми го прати писмото за да ја земам, а тој пес ја одвлекол дома си и таму ме рани, ми пиша дека ја држеле под клуч... (се бара во пазувата и вади писмо).
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
Надвор, во облачната ноќ, засипнато и грубо завива пес.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
А старион пес Адам од бога ќе си го најде.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Крсте силно викна неколку пати: Еј овчарко, еј овчарко, брани пците!“, ама никој не се одзва.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
И кога дедот Стале го скрши и ова кандило за да го свети Илија пак да седи во темница седум дена, тој побрза и ноќта ја „доведе“ лисицата пред манастирската порта и тука, „потфатена“ од сите четири нозе, ја налегнаа пците и со кожата ги плати кокошките, а дедот Стале му нареди на Стојка да кладе веднаш чаша во кандилото и да му го запали рано пред вечер, оти свршил работа, го накажал арамијата што ги украде кокошките.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
липа _ 1) дрво липа, 2) несреќа, зло го најде, човекот. Му се стори липата маѓер — готвач мазгалка — камарче во ѕидот мака — волку мака — сермија макцам — дете малечко, неразвиено уште мал — имот, земја малчок — исто нагалено (диминутив) мандак — пес.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
- Сите, ефенди, - рече Бошко и, сигурен дека за Мирчета сиромавиот не ќе се лути и ако му каже, додаде: - само еден, ама толку е сиромав, што пес нема каде да го фати!
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Песот е скоро засипнат да ја оплакува гитарата, нејзиното гаснење.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Дочекана од бусија, шумската кралица се лизна по стрмната, трошна земја и падна настрана, клештејќи ги забите во залудното обидување да го фати песот за грло.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Мракот ми е ден, сенките придружнички: никој не ме гледа, закулник сум дури и за очи на був, од студентските дни Asio otus, а јас можам да ги ѕиркам низ чипките на завесите - стојат под прозорецот изѕемнети дури и од летен дожд, црни, со лица на шумски сатири, влакнести и балсамосани под кожените облеки, да ти се смачи од тие човеколики пци со совршено полициско педигре.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
На мајка Геле, што кабает направи ти на пет години, што те изедоа пците крастави... Ни Анѓа не мислеше друго.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
– Ако имаме касмет да стигнеме до него, колај ќе ја разбистриме сета работа – им велеше попот на другарите -ама не верувам. Не нѐ остава тој пес кадијата; ќе нѐ расипе уште во Прилеп – со право се плашеше попот, знаејќи го свирепиот карактер на прилепскиот кадија.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Многумина што намислуваа од разни причини, да си ја менуваат верата и да се потурчуваат, си ги спомнуваа горните зборови од нивните попови, па Анѓа се држеше за нив: Снагата нека ја јадат пците, барем душата да не ја фрлам во калта.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Ним им се придружи смешно плачење на вљубен пес - скитник и нечиј остар глас со густи, крти слогови.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Се сетија: мачката на директорот на една пошта пролајала со глас на пес; тој исплашен од божјата казна, му подарил на православниот црковен одбор државен радио-апарат со четири ламби и ја вратил својата партиска книшка.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Во овој град, понекогаш како доенче завиткан во пелени од прашина, мачките лаеја како пци и власта осудуваше малолетни деца на доживотна робија.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Лукаво се провираше низ нозете на мостовите и режеше како гладен пес, безчувствена за светлите бакнежи на сијалиците.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
