експлозија (ж.)
По мирната видна поврнина, извртени на грб, се белееја многу риби, замелушени од експлозијата. – Гледаш ли? – гордо рече Беличот, кога почнаа да ги берат рибите.
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
Се разнесоа две силни експлозии и се крена висок столб вода.
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
Во подножјето на Беласица ја извиваше веќе својата вита снага каналот, грмеа експлозиите на последните мини.
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
Тогаш тековна експлозија ја распрсна Банк Отоман.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
А поминатата ноќ можеше да биде само онаа нишка, околу која, како во процесот на кристализирањето, се собираше сѐ за тие луѓе, кои тој сега ги гледаше од сите страни и во сите времиња и сега веќе горчливо си се потсмеваше себе си, кога ќе помислеше на својата самота, онака папсан од смеењето и испразнет од неговата експлозија.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Тие му објаснија нешто набрзина нему, грабнувајќи по еден сосема кус миг да се поднасмевнат во таа своја разјареност, со една иста така разјарена, но и задоволна насмевка, како по некоја успешна експлозија, која и нив ги исплашила но и ги израдувала најмногу од сѐ, тоа траеше сосема кусо, а после сите се наведнаа и го слушаа, додека тој им зборуваше тивко, споро, но остро, гледајќи го секого од нив со еден светнат, жив поглед, кому ништо не му се прокрадуваше незабележано.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Тој шум, сред оваа неначната тишина, добиваше размери на експлозија и за сѐ живо, а притаено во долината, беше настан, беше напнување на слухот, потреперување на срцето.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
33. ОГАН И БАРУТ НА ЕДНО МЕСТО СМЕ КЛАЛЕ - кој во тоа не ги гледа мажот и жената лично, и не сакајќи тие некогаш сѐ од себе би дале да стекнат својство на такви експлозии слично...
„Куршуми низ времето“
од Љупчо Стојменски
(1976)
Сонуваше: некој му го поткопува ѕидот од куќата откај патот и му става експлозив да го руши; истрчува Бандо со пушката надвор, вика по тие невидливи минери во мракот, пали фенер, ја бара дупката со експлозивот; никаква дупка и никаков експлозив нема, но го слуша фитилот кој шишти, кај што гори, му оди по шиштежот, го бара, никаков фитил не може да најде; врти околу куќата и го слуша ветерот што шумоли во сувите трски; легнува повторно да спие, но токму тогаш силна експлозија екнува и ја руши куќата; скокнува Бандо од постелата, стрчнува низ одајата, излегува надвор, но гледа никаква експлозија нема, никакво рушење на куќата; гледа езерото се нишка полека, мирно, гледа месечината прпелка во него како риба, превртувајќи се на мев; селото е глуво, заспано; само од далечина одвреме-навреме се слуша некој посилен пукот од фронтот.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Последната голема експлозија.
„Диво месо“
од Горан Стефановски
(1979)
Светлосна промена. Се расклопуваат ѕидовите од собата. Во длабината безвучна експлозија.
„Диво месо“
од Горан Стефановски
(1979)
А што да речеме за зборот, за неговата посебност: изместен од неговото природно место да нема сила за ништо и ставен таму каде што и бог господ не сонувал – да зрачи со сила на вистинска експлозија?
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Се слушаа и експлозии. Во прво време не знаев што се случува.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Одекнуваа експлозии тресејќи ги ѕидовите и ронејќи ги тулите.
„Јанsа“
од Јован Стрезовски
(1986)
По извесно време на сите здивот им се згрутчи, им запре, срцата им премреа, кога одненадеж одекнаа неколку експлозии едноподруго и се занишаа прозорците на куќите.
„Јанsа“
од Јован Стрезовски
(1986)
Уште една експлозија.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Му останала некоја експлозија во главата, што се вели, и само да му трешти: вау, вау, бау, бау, да му прави.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Пајтонот, направен во Виена со тајно место за динамит, лажните руски благородници го оставаат бездруго на погрешно место, зашто по експолозијата, со која се прекинува шепотењето на некоја сура од Коранот, ни на крвавиот султан, најкрвав за Ерменците по ваквото утнување, ни на ичоганите, пашите, капудан-пашите, улемите и сите други големци не им се случува ништо; тие остануваат бледи, збунети и живи.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Малку нешто и се нарогушил некој, пукнала експлозија.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
„Зарем јас ни крив, ни должен да си давам пари за поправка на куќата која Танаил со експлозиите ми ја оштети...
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
